Irak hükümeti, Kürdistan Bölgesel hükümetinin diyalog çağrısına geçtiğimiz hafta yaptıkları referandumu iptal etmelerini şart koşarak yanıt verdi. Irak hükümeti, tartışmalı bölgelerdeki provokatif eylemlerin durdurulmasını talep etti. Söz konusu yanıt bölgesel yönetim başkanı Mesud Barzani’nin tartışmalı olan Kerkük kentini ziyareti ve ‘Peşmerge’ kuvvetleri ile yaptığı toplantı ile aynı zamana denk geldi.
Irak Başbakanlığı ofis sözcüsü Sa’d el- Hadisi, dün yaptığı kısa açıklamada IKBY’nin anayasa ve federal mahkemenin kararlarına uygun davranamaya çağırdı. Bölgenin anayasaya aykırı referandum sonuçlarını iptal etmesi gerektiğini ve Irak’ın birliğini güçlendirmek için ciddi bir şekilde diyaloğa girilmesinin zorunluluğunu vurguladı. İhlal edilen bölgelerde ‘ provokatif faaliyetlerin durdurulmasını’ talep etti.
El- Hadisi’nin yaptığı açıklamalardan önce Kürtler ‘Irak Kürdistanı Siyasi Liderlik Konseyi’ni’ kurmayı ilan ettiler. Şii dini mercii Ali es- Sistani’nin girişimi memnuniyetle karşılamış ve Bağdat’ı ciddi bir şekilde diyaloğa davet etmişti. Başbakan’a yakın bir kaynak, Kürtlerin Necef merciinin referandum yorumlarını girişim olarak isimlendirme konusunda ısrarcı olmalarını garipsediğini belirtti. Şarku’l- Avsat’a yaptığı açıklamada, ‘”Ülkeyi bölme ve kuzeyini dağıtma çabalarına üzülüyoruz. Bağdat’ın Kürdistan Siyasi Konseyi ile müzakere etmeyeceğini düşünüyorum. Çünkü söz konusu konsey, referandumu kabul etmedi” şeklinde konuştu.
Maliki, Kürt vekillerin Meclise girişlerini engelledi
Irak kaynakları, Şarku’l- Avsat’a yaptığı açıklamada, bugünkü parlamento toplantısına katılmak amacıyla Bağdat’a dün bir grup Kürt milletvekilinin geldiğini söyledi. Fakat Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nuri el- Maliki’nin partisi, referandumu reddetmedikleri sürece milletvekillerinin meclise girişlerini engelleme kararı aldığını belirtti.
Maliki, Kürt halkıyla savaşın başlamasını önlemek için her türlü çabayı gösterme ve bölgenin liderliğinin tam başarısızlığını örtmek için askeri çatışmayı başlatma çabalarını bırakması için çağrıda bulundu.
Maliki’nin ofisinden yapılan açıklamada, “Referandum oylaması sırasında yüksek bir muhalefet gösteren, Barzani’nin entrikasını reddeden milletvekilleri ve memur kardeşlerimizin geri dönüşünü memnuniyetle karşılıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada ayrıca, ‘Bu maceranın ardında olan ülkelere, Bağdat’la ilgili işleri Irak halkına bırakma’ çağrısı yapılırken, sözde referandumu reddeden ve Irak’a komşu ülkelere, bölgesel hükümetin varlığını sona erdirene kadar boykota devam etmeleri talep edildi. Bölge başkanı iki yıldan fazladır meşruiyetini kaybetmekte.
Şii ve Sünni güçler arasındaki Kürt referandumu konusundaki farklı tutumlar dün de devam etti. Milletvekilleri ‘Sünni Irak Kuvvetlerinin Koalisyonuna’ vurgu yaptı. Referandumu reddeden Ahmed el- Mesari, Kürtlerle müzakerelerin kaçınılmaz olduğuna inanıyor. Referandum bir realite olduğunu ifade eden Mesari, ülkenin birliğini sağlamak için Kürtlerle müzakere edilmesi gerektiğini söyledi.
Referandum, Irak’ın bütünlüğü için hayal kırıklığıdır
Öte yandan, Şiilerin “Ulusal Bilgelik Hareketi lideri Fadi eş- Şimri şu an ki politikayı reddetti. Eş- Şimri, Şarku’l- Avsat’a yaptığı açıklamada, ‘Kuzey Irak’taki bölgelerde sözde referandumun fiilen gerçekliğini kabul etmeleri, Irak’ın bütünlüğü için hayal kırıklığıdır. Sünniler sizi asla kabul etmeyecek. Irak’ın bölünmesini isteyen ayrılıkçı güçlerle bir araya geldiniz. Kişisel menfaatlerinizin ulus seviyesinin ve anayasanın üstünde olmasına izin vermeyeceğiz” şeklinde konuştu.
Asaibul Ehlu’l- Hakk resmi sözcüsü Naim el- Abudi, Kürdistan Bölgesi ile diyaloğun başlamasını reddetmiyor. Fakat, diyalogun 25 Eylül tarihinden önce (referandum tarihi) o tarihten sonra farklı olduğunu söyledi. El- Abudi diyalog çağrısını Şarku’l- Avsat’a şöyle değerlendirdi, “Kürtler Bağdat’la diyaloğu istiyorsa, referandum sonuçlarını görmezden gelmeleri gerekir. Çünkü söz konusu durum anayasaya aykırı ve DEAŞ’ten sonraki aşamada gelmelidir.”
“Katalonya’ya nasıl muamele ettiklerini gördük”
Bağdat ve Kürtler arasındaki tartışmalı bölgelerde çatışmaların yaşanabileceğini belirten El- Abudi, “Şayet devlet tüm topraklarını, özellikle de petrolce zengin bölgeleri egemenlik altına almak istiyorsa, bunun herhangi bir çatışmaya ihtiyaç duyulmadan gerçekleşmesini diliyoruz. Fakat Irak egemenliğini savunmak zorunda kalırsa bizler devletin hakimiyet kurmasında taraftarız. İspanyolların bölücü Katalonya’ya nasıl muamele ettiklerini gördük” dedi.
Asaibul Ehlu’l- Hakk lideri Kays el Hazali, “ Barzani’nin elindeki bölgeleri bir ay içerisinde almaya gücümüz yetmekte” demişti. El- Abudi, el- Hazali’nin yaptığı açıklamanın Irak’ın, 2014‘teki Irak olmadığını doğrular nitelikte geldiğini ve tüm Irak topraklarına güvenli ve egemenliği sağlayacak gücü olduğunu vurgulamak sadedinde yapıldığını belirtti.