Irak’ın güney kentlerinde göstericilerin hükümet binalarına saldırdığı şiddetli protestolar Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’ye krizi çözmeye yönelik siyasi baskıları arttırdı.
Irak polisi dün işsizliğe ve kamu hizmetleri yoksunluğuna karşı Zubeyr petrol sahasının girişinde yaklaşık 250 kişinin yaptığı protestoları bastırmak için cop ve basınçlı su kullandı.
Gösterilerin başladığı 9 günden beri göstericiler hükümet ve siyasi partilerin binalarına saldırdı ayrıca Necef kentindeki liman, silahlı göstericiler tarafından saldırıya uğradı.
Yetkililerin protestocuların yasaları aşma durumuna ilgisiz kalmayacakları tehdidi yaptığı bir ortamda Ortak Operasyon Komutanlığı sözcüsü General Yahya Resul, göstericiler ile emniyet güçleri arasındaki sürtüşmede 6’sı ağır olmak üzere 262 güvenlik mensubunun yaralandığını ve 30 yaralının hala tedavilerinin sürdüğünü açıkladı.
Yahya güvenlik güçlerinin göstericilere karşı gerçek mermi kullanma hakkının olduğunu söyleyerek göstericileri güvenlik güçleriyle işbirliği yapmaya ve gösterilen yerlerde eylem yaparak barışçıl gösterileri korumaya çağırdı. Petrol sanayisi yetkilileri de gösterilerin petrol üretimini etkilemediğini açıkladı.
Pek çok protestocu ülkenin petrol gelirlerinden yararlanamadıklarını söylerken protestoculardan biri, yabancı şirketlerin kendilerini işten çıkardığını ve çatışmalarda 3 göstericinin öldüğünü onlarca kişinin de yaralandığını söyledi. Protestoculardan işsiz olan Asım Cabbar (24), “Basra halkı olarak Irak’ın muazzam petrol kaynaklarını duyuyoruz ancak avantajlarından faydalanamıyoruz. Yabancılar bizim petrol sahamızda saygın görevlere sahip oluyorlar. Bizse bir sigara parası bulamıyoruz” dedi.
Görgü tanıkları Zubeyr petrol sahası önünde yapılan gösterileri bastırmak için polisin jop ve basınçlı su kullandığını, bir göstericinin attığı taşın emniyet görevlilerinden birine isabet ettiğini söyledi. Polis göstericilerin yaktığı lastikleri söndürmek için üzerlerine kum torbası attı.
Yahya Rasul yaptığı basın toplantısında güvenlik güçleri hiç kimseye özel ya da kamu kuruluşlarına zarar vermesine izin vermeyecektir. Rasul göstericilerden kaç kişinin yaralandığına değinmese de Şarku’l Avsat’ın hükümet kaynaklarından elde ettiği bilgiye göre, göstericiler ile emniyet güçleri arasında toplam 523 kişi yaralandı. Bunlardan 265’inin emniyet mensubu olduğunu açıkladı. Göstericiler arasından ise en az 15 kişi öldü. Ölenlerin içinde iki sağlık görevlisi de bulunuyor.
Kaynakların belirttiğine göre, çoğu göstericilerden 60 ağır yaralının çoğu ölebilir. Sivil toplum örgütleri ise en az 900 göstericinin yaralandığını ayrıca geniş çaplı tutuklamaların da yapıldığını belirtti.
Aktivistler, güvenlik görevlilerin eylemleri bastırma sırasında tutuklama operasyonlarının fotoğraf ve videolarını sosyal medyanın kapatıldığı 3 günün ardından paylaştılar.
Vatandaşlık Cemiyeti Başkanı Muhammed Selami, en az 15 göstericinin öldüğü, 300 kişinin tutuklandığını açıkladı. Selami Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Bağdat’ta emniyet güçlerinin bazı aktivistleri evlerinden aldığını ve bir daha gösterilere katılmamayı bırakılma şartı olarak öne sürdüklerini söyledi.
Güvenlik güçlerine göstericiler tarafından ateş açıldığına dair resmi kaynaklardan gelen haberlere şüpheyle yaklaştığını söyleyen Selami, emniyet görevlilerinin yalnızca atılan taşlardan dolayı yaralandıklarına atıfta bulundu ve “göstericiler arasında silah kullanan yok” dedi.
Selami iki haftadır süren protestoların geleceği hakkındaki bir soruya “bundan sonra da eylemlerin daha barışçıl ve düzenli olarak sürdürüleceğini söyledi.
Irak Gazeteciler Sendikası basın mensuplarına yönelik devam eden hak ihlallerine karşı yaptığı açıklamada anayasal hakları olan gazetecilerin tutuklanmasının bir sindirme operasyonu olduğunu vurguladı.
Sendika yetkilisi, aktivist ve basın mensuplarından aktardığı bilgiye göre, Necef, Kerbela, Nasıriyye, Kut ve Babil’de gazetecilere 50’den fazla tutuklama emri verildiğini belirtti ve bu durumun bilgiye erişimi engelleyen bir sindirme operasyonu olduğunu vurguladı.
Güvenlik güçleri Reşid kanalının haber spikerini tutukladı, daha sonra serbest bıraktı. Yine güvenlik güçleri Nüceba kanalı muhabirine saldırdı.
Güney Irak’ta devam eden gerilim dünya çapında petrol fiyatlarında artışa neden olabilir. Zubeyr petrol sahasında günlük üretim 475 bin varile ulaşmıştı. Üst düzey bir petrol yetkilisi, Irak ‘ın Temmuz ayındaki güney bölgelerinden ortalama 3 milyon 566 bin varil ihracat yaptığı ve bölgedeki ham petrol sevkiyatlarını etkilemediğini doğrulayan veriler olduğunu söyledi.
Reuters haber ajansının bir emniyet görevlisinin şunları söylediğini aktardı: “Bize gösterilere ateş açılmaması emri verildiği gibi petrol sahasındaki üretimin devam etmesi için de emir verildi. Bunun için göstericilerin petrol sahasından çıkarılması için gereken tedbirleri alacağız. Daha önce aynı nedenlerden dolayı da eylemler yapılmıştı ancak bu kez daha geniş ve hassas” dedi.