Kürtlerin çoğunlukta bulunduğu bölgelerin Irak’tan ayrılması için yapılan oylama işlemi bittikten sonra Haydar İbadi, referandum sonuçlarını tanımadığına dair kesin bir açıklama yaptı. Anayasa ve kanunların bu oylamayı reddetmesine rağmen İbadi, çatışmaya işaret etti. İbadi, hükümetinin referandum sonuçlarının incelemeye hazır olmadığını ve bunun için böyle bir şeye kalkışmayacağını söyledi. Federal Hükümet’in icraatlarına hız vereceğini ve Kürdistan bölgesindeki vatandaşların korunmasının kendi sorumluğunda olacağını belirtti.
Hiç şüphesiz Kürtlerin referandum konusundaki ısrarları, Haydar el-İbadi’yi köşeye sıkıştırarak dönüşü olmayan acı ve zorlu kararlar almaya zorladı. Çünkü İbadi eğer tereddüt ederek gerekli tedbirleri almazsa, herhangi bir hız kesme ya da bozulmanın Irak’ın her tarafında şiddetli bir kaosa neden olacağını ve durumun kontrolden çıkacağını biliyor.
Kürtlerin referandum ısrarı, İbadi’yi istenmeyen bir konuma getirdi. Çünkü İbadi, Bağdat’taki Şii-Sünni milliyetçiler tarafından kuzeydeki ayrılıkçılar diye nitelenenlerle doğu, batı ve güney Irak’ta bulunan Haşdi Şabi milisleri arasında kaldı. Haşdi Şabi, şu an teyakkuz halinde olup Kürdistan sınırlarına ulaştı ve her an hareket etmek için hazır bekliyor. Şöyle ki artık Peşmerge güçleriyle silahlı bir çatışmaya girmesi uzak bir ihtimal değildir. Haşdi Şabi komutanları çekişmeli bölgelere girmek ve bu bölgeleri Bağdat Yönetimi’ne iade etmek için tamamen hazır olduklarını deklare ettiler.
Fakat İbadi ve beraberindeki Iraklı büyük siyasetçiler, Haşdi Şabi’nin krizi siyasi yönetim için kullanabileceğinden endişeleniyorlar. Haşdi Şabi iki yönlü çalışma isteğinde. Birinci olarak Nuri Maliki’yi başbakanlık koltuğundan uzaklaştırmalarından dolayı Kürtlere karşı savaşıp onları İran ajandasına göre cezalandırmak istiyorlar. İkinci olarak da İbadi’yi zayıflatmak ve ayaklarının altındaki örtüyü çekmek için fırsat kolluyorlar. Böylece İbadi’yi gelecekle ilgili kararlar alamayan bir lider gibi göstermeyi hedefliyorlar. Bu durum, Haşdi Şabi’ye Şii çevreler arasında siyasi mantığını dikte etmek için bir alan açacaktır. Ayrıca Haşdi Şabi’yi güçlü bir şekilde gelecek seçimlere katılmaya sevk edecektir. Bütün bunlar Haşdi Şabi’nin Nuri Maliki’yi yeniden iktidara getirme seçeneğini ortaya atmasını ve Iraklılara Maliki’yi tekrar empoze etmesini kolaylaştıracaktır.
Irak’ta İran Devrim Muhafızları Komutanı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, Bağdat ve Erbil arasındaki krizi kontrol etmeye ve taraflar arasında Erbil’in referandum yapmaktan vazgeçmesini öngören bir çözüm dikte ederek bağımsızlığı ertelemeye çalışıyor. Buna karşılık Kürt yönetiminin halk karşısındaki onurunu koruması için Bağdat’ın iki taraf arasında askıya alınmış birçok meselede taviz vermesi gerekiyor. Ancak bazı Arapların aksine Kasım Süleymani’ye göre Irak Kürdistan bağımsızlığı İran’ın coğrafi na’şına çakılmış bir çividir.
Kürtlerin referandum ısrarı, devletin ve devletin rolünün kaybolacağı konusunda Irak’taki Şii halkın endişelenmesine neden oldu. Şiileri korumak için acil müdahale gücü konumunda olmasından dolayı Süleymani, her zamankinden daha fazla şu an İran’ın elinde rehin olan Iraklı Şiilere güven vermek için hızlıca Bağdat’a geldi. Bu şekilde Erbil, Irak’taki tüm bölgesel çıkarların altüst olmasına, Tahran’ın Irak’taki zayıf rolünü yeniden gündeme getirmesine ve Erbil yönetimine itiraz eden Şii yönetimini yeniden kontrol etmesine sebep oldu.
Şüphesiz Tahran, iki taraf arasındaki herhangi bir çatışmadan istifade edecektir. Çünkü bu durum, Iraklı Kürtlerle Iraklı Şiiler arasındaki tarihi koalisyonun geleceği konusunda tartışmayı keskinleştirecektir. Taraflar arasında kan aktığı zaman Şiiler kuşatılmış bir düşman haline gelecekler ve bu da onların doğrudan İran’ın etkisi altına girmelerine neden olacaktır.
Irak’ın yeni jeopolitik haritasında Erbil, hiçbir karşılığı olmadan Tahran’a hizmet etti. Şöyle ki Irak’ta yeni Arap genişlemesine karşı koyarak Tahran’ın yükünü hafifletti. Şii siyasetçiler üzerinde ve Kürtlerin içten ve bölgeden kuşatılması konusunda İran’ın yeniden etkili olmasıyla birlikte Erbil, Bağdat’la ilişkilerin sağlamlaştırılması için Arap girişimlerin sekteye uğramasına sebebiyet verdi.
Bağdat ve Erbil arasındaki gelecek çatışmada İran, sahadaki olayların gidişatını yeniden yöneten ve bu olayların siyasi yansımalarını resmeden bir ritm ustasına dönüşecektir. Tahran, Şiilerin kendisine olan yardım ihtiyacını ve Kürtlerin çatışma bataklığına girmeksizin çıkarlarına uygun bir çözüm isteklerini değerlendirecektir. Herkes Tahran’ın Irak üzerindeki hegemonyasının azaldığını düşünürken Erbil, Tahran’a Irak sahnesinde yeniden mekik dokuma fırsatı verdi.