Irak meclisinde dün akşam düzenlenen oturumda yeterli çoğunluğun sağlanamaması nedeniyle cumhurbaşkanı seçimi bugüne (Salı) ertelendi.

Berhem Salih, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) tarafından aday gösterilirken, Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise Fuad Hüseyin’i cumhurbaşkanı adayı olarak belirledi.

Irak’ta cumhurbaşkanlığı İran ve ABD’nin müdahale etmediği tek makam olmakla birlikte, KYB ve KDP arasında bunun için çıkan çatışma “kemik kırma savaşına” dönüşmüş durumda. Bağdat’taki manzarada ise, geçen sene bu dönemlerde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) düzenlenen bağımsızlık referandumunda iki adayın aldığı tavır dikkate alınıyor.

Mesud Barzani etkisi

KYB, Goran (Değişim) Hareketi ve Yeni Nesil Hareketi gibi çok sayıda Kürt partinin referandum sonrasında, Bağdat’ın Kerkük ve ihtilaflı bölgelerde kontrolü ele geçirmesinden IKBY eski Başkanı Mesud Barzani’yi sorumlu tuttu. Barzani ise referandumu takip eden aylarda IKBY’ye uygulanan yalnızlaştırma politikalarının ardından uğradığı itibar kaybını cumhurbaşkanlığı yarışında yeniden tesis etmeye çalışıyor.

İsminin açıklanmasını istemeyen bağımsız bir Kürt yönetici Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Barzani’nin cumhurbaşkanlığı makamındaki ısrarı, Kürt sokaklarına ve Bağdat’a, referandum sonrası uğradığı yalnızlık politikalarına rağmen asıl oyuncunun halen kendisi olduğu mesajını vermek istemesinden ileri geliyor. Barzani, bir taşla birden fazla kuş vurmayı hedefliyor. Barzani, rakibi KYB’ye göre mecliste hatırı sayılır oranda sandalye kazanarak en büyük koalisyon grubu kurmak isteyen Şiilerin aradığı destek ihtiyacından yararlandı. Diğer yandan ise referandum sonrası Başbakan İbadi’yle işbirliği yapmakla suçladığı KYB’yi cezalandırmak adına Şiilerin de sempatisini kazanmasını umduğu Şii Kürt kimliğiyle tanınan Fuad Hüseyin’i aday gösterdi” dedi.

İki taraf arasında önemli toplantı

Öte yandan kendi adaylarına destek arayışı için Erbil ve Süleymaniye’den ayrılan ve üst düzey isimlerin yer aldığı heyetler önceki gün Bağdat’a ulaştılar. Süleymaniye’den ayrılan heyetin başında KYB Genel Sekreteri Kosret Resul Ali ile Celal Talabani’nin oğlu Pavel Talabani yer alırken, Erbil’den yola çıkan heyetin başında ise IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani bulunuyordu. Kürt heyetler kendi adaylarının desteklenmesi hedefiyle Iraklı siyasi çevrelerle toplantılar düzenlediler. Bunlar arasında en dikkat çekeni ise Neçirvan Barzani ile Pavel Talabani arasında gerçekleşen toplantı oldu. Zira iki önemli ismin, son süreçte Kürt partilerin düştüğü durumdan çıkarak tek bir aday üzerinde mutabakat sağlanmasının yollarını görüştüğü bildirildi.

Irak’ta cumhurbaşkanlığı yarışı için çeşitli partilerden 24 aday çıkmasına rağmen genel hava rekabetin daha çok KYB ve KDP’nin adayları arasında olacağı yönünde.

Hadi el-Amiri Başkanlığındaki el-Fetih Koalisyonundan isminin açıklanmasını istemeyen bir milletvekili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Fetih Koalisyonu veya Bina Koalisyonu, vekillere hangi adayı seçeceklerine yönelik herhangi bir talimat vermedi. Aday seçiminde eğilim daha çok sayın Barzani yönünde olmasına rağmen tercih yine de vekillere bırakıldı. Tercihin kendilerine bırakılmasının sebebi de her bir vekilin kendine özgü değerlendirme biçimi ve kanaatinin bulunması. Bazıları Salih’i, tamamen Barzani’nin kontrolünde gördükleri rakibi Fuad Hüseyi’ne kıyasla, referandumda oy kullanmasına rağmen, Irak’ın bölünmesine yol açacak planlarda yer almamasından dolayı destekliyor. Bazıları da güçlü ile yapılan uzlaşmanın, halihazırda IKBY ile askıda duran sorunların çözümü için belki de Bağdat-Erbil hattında bağlantı kuramayacak birine göre daha mantıklı olabileceğini düşünüyor” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanlığı seçimi için prosedürün nasıl işleyeceğini anlatan Iraklı anayasa uzmanı, rekabetin ikinci turda kızışacağını söyledi. Uzman, “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde zafer, herhangi bir adayın 220 oy almasını yani 329 sandalyeli mecliste oylarının üçte ikisini elde etmesi zor olduğu için seçimlerin ilk turunda elde edilemeyecek. Seçimi belirleyecek asıl unsur yarışan adayların ikinci turda en çok oyu alması olacak. Yani en çok oyu alan kazanacak, daha az oy alan ise kaybetmiş sayılacak. Bu yüzden ikinci turda anayasal çoğunluk değil oy çoğunluğu seçimin kaderini belirleyecek” dedi.