AP’nin haberine göre, Irak’ta DEAŞ terör örgütü üyesi 19 bin kişi gözaltına alındı ve en az 3 bin kişiye idam cezası verildi.
Ajans, hapsedilen militanların mahkumların içerisinden yeni bir örgüt kurmayı hedefleyebileceklerine işaret ederek, toplu tutuklamaların adaletsiz bir biçimde gerçekleştiğine yönelik endişelerin olduğunu ileri sürdü.
AP, aktardığı bilgilerin Ocak ayı sonuna kadar Irak cezaevlerinde bulunan 27 bin 849 kişinin isimlerini içeren tablonun kısmi bir analizine dayandığını, ayrıca bu tablonun, medyayla konuşma yetkisi olmadığı için isminin verilmemesini istediğini belirten bir yetkiliden alındığını açıkladı.
Ajans, Irak’taki federal polis, askeri istihbarat ve Kürt güçleri gibi diğer güçler tarafından binlerce kişinin tutuklandığını iddia etti. Tabloda listelenen mahkumların 8861’inin 2013 yılının başından bu yana terörle ilgili suçlardan mahkum edildiği bildirildi. Bağdat’taki istihbarat yetkilisi, tutukluların büyük çoğunluğunun DEAŞ örgütü ile ilişkili olduğundan şüphelenildiğini söyledi.
Ajans ayrıca, bir başka istihbarat yetkilisinin, İçişleri Bakanlığı’nın istihbarat şubesi tarafından 11 bin kişinin tutuklandığını, sorgularının tamamlandığını ve yargılanmayı beklediklerini söylediğini belirtti.
Irak parlamentosunun oluşturduğu İnsan Hakları Komisyonu üyesi Fadıl El-Garvari, “hapishanelerde çok fazla kalabalığın olduğunu ve Irak’ın bu sorunu çözmek için çok sayıda soruşturmacı ve yargıca ihtiyacının olduğunu” söyledi.
AP konuşan Garvari, birçok davanın ertelenmesinin, ülkenin tutukluların sayısındaki büyük artışla başa çıkmak için yeterli imkânları olmadığından kaynaklandığını ifade etti.
Öte yandan, ABD kuvvetleri, El Kaide örgütü ve Şii milislerin de içerisinde olduğu terör gruplarına karşı sürdürdüğü çatışmalar kapsamında 2007 yılında 25 bine yakın kişiyi tutukladı. Associated Press’e göre, 2013’ten önce terör suçlamalarından tutuklananların yaklaşık 6 bin kişi halen hapis cezasına çarptırılıyor. Ancak şu anki tutuklama dalgası, Irak yargı sistemi üzerinde daha büyük bir etki oluşturdu çünkü geçmişte ki tutuklamalar uzun bir süre uzatıldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, geçtiğimiz Kasım ayında terörle ilgili yasaların yaygın bir şekilde kullanılmasının, aralarında ciddi terör suçlarıyla itham edilen kişilerin yanı sıra diğer basit suçlardan yargılanan kişilerinde yargılanmasına yol açtığını söyledi. Örgüt, tutuklu ve mahkumların sayısının yaklaşık 20 bin olduğunu tahmin ediyor.
Örgütün Irak araştırmacılarından Belkis Wille, “üst düzey hükümet yetkilileriyle yaptığım görüşmelerin ardından belki de Başbakanın kendisi de dahil olmak üzere hiç kimsenin, gözaltında tutulanların sayısını net bir şekilde bilmediği duygusuna kapıldım” dedi.
Mayıs ayında yapılacak bir sonraki genel seçimlerden sonra görevini sürdürmek isteyen Başbakan Haydar El-İbadi, terör suçlarından yargılananlara karşı idam cezasının hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi çağrısında bulundu.
Associated Press’e göre, 2013’ten bu yana terör suçları nedeniyle ölüm cezasına çarptırılan 3130 mahkum bulunuyor. Bağdat merkezli istihbarat yetkilisine göre, Irak 2014’ten beri DEAŞ örgütüne üye yaklaşık 250 kişiyi idam etti.
Birleşmiş Milletler, aralarında masum insanlarında bulunduğu tutukluların kolay bir şekilde idam edilmesi konusunda uyarıda bulundu.
Gözaltına alınanların ve tutukluların sayısındaki artış, Irak’ın, 2013’te ortaya çıkan ve bir yıl sonra Irak ve komşu Suriye topraklarının yaklaşık üçte birinde kontrol sağlayan DEAŞ’a karşı dört yıldan uzun süredir mücadele ettiği gerçeğini yansıtmaktadır.
ABD öncülüğündeki koalisyon tarafından desteklenen Irak ve Kürt güçleri, Irak-Suriye sınırının her iki tarafında kontrol ettikleri alanların çoğunu DEAŞ terör güçlerinden temizlemeyi başardılar.
Diğer yandan, Irak Hükümet Sözcüsü Saad el-Hadisi, dava takibine ilişkin gelen bir soruya yanıt olarak, “Hükümet, her suçlunun ve teröristin adil bir şekilde cezasını vermekte kararlı” diye konuştu.
DEAŞ ile ilgili suçlardan dolayı hüküm giymiş en fazla sayıda tutuklu, Bağdat’ın 320 km güneydoğusundaki Nasiriye’de ki merkezi hapishanede bulunuyor. Cezaevinde terörle ilgili suçlardan dolayı içeri alınan 6 binden fazla kişi var.