Irak’ta dün yapılan başarılı oylamada Muhammed Halbusi’nin yeni Meclis Başkanı olarak seçilmesine rağmen, başbakanlık görevini üstlenecek nitelikli bir kişinin seçimi konusundaki belirsizlik devam ediyor.

2005’ten bu yana Şii partiler arasından Başbakan, Sünni partiler arasından Meclis Başkanı ve Kürt partiler arasından Cumhurbaşkanının seçilmesi gibi ‘anayasal olmayan’ siyasi bir gelenek sürdürülüyor. Son birkaç gün içinde mevcut Başbakan Haydar İbadi de dahil olmak üzere başbakanlık için çok sayıda yeni adayın adı geçmeye başladı. Fetih Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, İslami Davet Partisi’nin önde gelen liderlerinden Tarık Necm ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih El-Feyyaz’da bu isimlerin başında geliyor.

Son basın toplantısında başbakan olma olasılığının zayıfladığına dair imada bulunan İbadi, yaptığı açıklamalarda üstü kapalı olarak ‘koltuğunu bırakmak istemediğini’ belirtti. Müttefiki Mukteda el-Sadr liderliğindeki ‘Sairun’ ittifakına atıfta bulunmuş olabileceği düşünülen Başbakan İbadi, “Bazıları benden aday olmamı istedi. Bende bu akımla yürüdüm. Keşke yürümeseydim” ifadelerini kullandı.

Dikkat çekici isimler var

Hükümetteki önemli pozisyonlara getirilmesi planlanan isimlerle ilgili zaman zaman anlaşmazlıklar yaşanmasına rağmen, son günlerde ortaya çıkan siyasi veriler ışığında ‘potansiyel’ başbakan adayları olarak yeni isimler ortaya çıktı. Şii din adamı Ammar el-Hekim’in lideri olduğu Yüksek İslami Konseyi’nin önde gelen isimlerinden eski Petrol Bakanı Adil Abdulmehdi, 2005’ten önce Irak Geçici Yönetim Konseyi ve geçici hükümette birkaç bakanlık görevinde bulunan Ali Abdulemir Allavi ve şu anki Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanı Mustafa Kazimi bu isimler arasında en dikkat çekici olanlar.

Ancak ‘Fetih’ Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, ‘Hukukun Üstünlüğü’ Koalisyonu lideri Nuri el-Malik, Sairun (Reform için Devrimciler) Koalisyonu liderleri Mukteda es-Sadr ve ‘Zafer ve Reform’ Koalisyonu lideri Başbakan Haydar İbadi’nin içinde bulunduğu ‘hükümetin kurulması’ eksenli görüşmelere yakın bir kaynağa göre Adil Abdulmehdi, diğer adaylardan daha avantajlı konumda.

En dikkat çeken isim Adil Abdulmehdi

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen kaynak, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Abdulmehdi, yerli, yabancı ve bölgesel olmak üzere neredeyse tüm taraflarla iyi ilişkileri olması sebebiyle siyasi güçlerin seçmesine kesin gözüyle bakılan birçok avantaja sahip. Abdulmehdi’nin adaylığı, bloklar arasındaki görev dağılımı ve bakanlık pozisyonlarının tahsisi sorununu ortadan kaldıracaktır. Abdulmehdi, parlamentonun ve mevcut blokların dışından geliyor” ifadelerini kullandı.

Adil Abdulmehdi, 2010 yılında yapılan seçimlerde Cumhurbaşkanı Yardımcısı olurken, 2014 yılındaki son seçimlerde Petrol Bakanı olarak görev aldı. Daha sonra bu görevinden de istifa etti. Üst düzey hükümet görevinden iki kez istifa eden tek siyasetçi olan Abdulmehdi, aynı zamanda 2016 yılında Yüksek İslami Konseyi’nden de bağını kopardı.

Öte yandan Kürdistan İttifakı Milletvekili Muhsin Sadun, Adil Abdulmehdi’nin Irak siyaset arenasında saygın bir şahsiyet olduğunu söyledi. Ancak Sadun, Abdulmehdi’nin başbakanlık adaylığı konusunda ‘en büyük bloktan’ seçilmeden herhangi bir resmi bir açıklama yapamayacaklarını ifade etti.

“Başbakan, en büyük blok tarafından seçilir”

Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Sadun, “Anayasa’nın 76. maddesine göre başbakan en büyük blok tarafından seçilir ve resmi olarak daha büyük bir blok ilan edilmedikçe, başka hiç kimse aday gösterilemez. Bu olduğunda, başbakan aday adayı ile ilgili tutumumuzu ve gözlemlerimizi açıklayacağız” şeklinde konuştu.

Öte yandan Kürtlerin tüm taraflara uzak durduklarına işaret eden Sadun, bir sonraki başbakanla ilgilendiklerini düşünüyor. Sadun ayrıca anayasal standartlara uygun olarak açık bir hükümet programına dayalı işbirliği yapılması gerektiği görüşünde.