En Büyük Koalisyon Çekirdeği adı verilen heyet, önceki gün Kürtlerin şartlarını görüşmek üzere Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) başkenti Erbil’i ziyaret ettiler.
Söz konusu kurulun içinde Irak’ta seçimin galibi olan Muktada es-Sadr’ın Sairun Koalisyonu, Başbakan Haydar İbadi’nin Nasır Koalisyonu, Şii liderlerden Ammar el-Hekim’in Ulusal Hikmet ve eski Başbakanlardan İyad Allavi’nin Vataniyye Koalisyonu yer alıyor.
Ülkede yapılan son genel seçimlerde hiçbir parti 329 sandalyeli mecliste 165’ sandalyeye ulaşarak tek başına çoğunluk elde edemedi. Seçim yarışını önde tamamlayan partilerin koalisyon kurmaları gerekliliği ortaya çıktı.
Söz konusu durum nedeniyle Sairun, Nasır, Hikmet ve Vataniye koalisyonlarının ortak heyeti, Kürt liderlerle görüşmek üzere Erbil’i ziyaret etti. Heyet, Mesut Barzani’nin yanı sıra Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) önde gelen isimleriyle temasta bulundu. 16 Ekim 2017’de Kerkük ve tartışmalı bölgelerde referandum yapma kararı alarak merkezi hükümetin tepkisini çeken ve bu süreçte büyük prestij kaybı yaşayan Barzani son üç aydır hükümet kurma çalışmalarının kilit isim haline geldi.
Referandum sonrası istifa eden Barzani, Irak’ta 12 Mayıs’ta yapılan genel seçimlerde Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) 25 sandalye kazanması ile yeniden ön plana çıktı. KDP’nin müzakere ortağı KYB ise mayıs seçimlerinde 18 sandalye alabildi.
Referandum sonrası Barzani’ye yönelik ağır ithamlarda bulunan Bağdatlı siyasetçiler ise şu an en büyük grubu kurmak adına Barzani’yi kendi tarafına çekmek için Erbil’e heyet göndermek zorunda kaldı.
Şarku’l Avsat’a ziyaretin hedefleri hakkında bilgi veren Hikmet Koalisyonu üyesi Abdullah Zeydi, şu ifadeleri kullandı:
“Heyetin Erbil’de yürüttüğü müzakereleri Bağdat’taki müzakerelerin tamamlayıcı unsuru olarak görmek gerekir. Bu müzakerelerin hedefi, Irak halkının omzundaki yükü kaldıracak, ona karşı sorumluluklarını yerine getirecek, çeşitli alanlarda yaşanan aksaklıkları giderecek ve onun onayını alacak hükümet yapılanması için çoğulculuğu sağlayabilmektir. Hikmet Koalisyonu, tatmin edici bir çoğulculuğun elde edilmesi adına parlamentonun üçte ikisinde ulusal çoğunluğun sağlanacağına ve geri kalanların da olumlu olmak şartıyla muhalefete geçeceğine inanıyor. Önceki tecrübelerimiz, yönetim gemisine herkesin binmesinin başarısızlıkla sonuçlandığını gösterdi. Bu sefer de herkes kendini hem hükümette hem de muhalefette aynı anda konumlandırıyor. Bu doğru bir durum değil.”
Zeydi konuşmasının devamında şunları söyledi;
“Hükümet kurma çalışmaları eğer bir sonuç vermeyecekse, Hikmet Koalisyonu olumlu muhalefete geçmeye hazır. Şii güçler ulusal bir atmosferin yaratılması için hayati rol oynuyor. Açıkçası, tatmin edici ve çoğulcu bir hükümetin kurulması adına önümüzde altın değerinde bir fırsat var. Koalisyonlar arasında yaşanan sıkı rekabetler demokrasimizin olgunlaşmasına vesile oluyor.”
Hükümet yapılanması denkleminde Kürtlerin rolüne ilişkin Şarku’l Avsat’a değerlendirmede bulunan KYB’nin eski meclis üyesi Şivan Davudi de şu değerlendirmede bulundu:
“Kürtlerin parlamentodaki toplam sandalye sayısı bizi kilit bir noktaya taşıdı. Bu durum, en büyük gurubu kurmak için rekabet eden iki Şii eksene karşı rahat davranmamızı sağlıyor. İki tarafa karşı eşit mesafedeyiz. Basında, iki taraftan birine yaklaştığımız veya diğerinden uzaklaştığımız şeklinde çıkan iddialar gerçeği yansıtmıyor.”
Davudi, Kürtlerin iki tarafa da eşit mesafede durmasının taleplerinden taviz verilmeyeceği olarak yorumlanmasının mümkün olup olmadığı sorusuna şu şekilde cevap verdi:
“Kürtler, şüphesiz önceki tüm hükümetlerin yaptığı adaletsizliklerin farkındalar. Bundan dolayı bizim, gayet açık taleplerimiz ve şartlarımız var. Duygusallıktan uzak bir şekilde şunu diyoruz: Bu iki taraftan hangi biri şartlarımızı ve taleplerimizi kabul eder ve bunun için sağlam güvence verirse biz de en büyük koalisyonun kurulması için yola onunla birlikte devam ederiz. Şu an bütün taraflarla bunu görüşüyoruz ve hepsi de bunu çok iyi biliyor.”
Koalisyon çalışmaları için bölgeye giden heyet Sairun Koalisyonu üyeleri Nassar Rebii ve Casım Halfi, Nasır Koalisyonu üyeleri Adnan Zarfi ve Halid Ubeydi, Hikmet Koalisyonu üyeleri Ahmed Fetlavi ve Abdullah Zeydi ile Vataniye Koalisyonu üyeleri Kazım Şamarri ve Rehd Dehleki’den oluşuyor.