Bağdat: Hamza Mustafa /Şarku’l Avsat

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi Cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının kaldırılarak bakanlara farklı görevler verilmesi kararı aldı. Öte yandan kendi adamlarının cumhurbaşkanı yardımcılığı görevine getirilmesini isteyen siyasi partiler eski başbakan İbadi’nin Ağustos 2015’te aldığı cumhurbaşkanı yardımcılığı görevinin kaldırılması kararının yasalara aykırı olduğunu gösteren Irak Federal Mahkemesi kararını dikkate alıyor.

Eski Başbakan Haydar el-İbadi, Temmuz 2015’te yapılan protestolara cevaben Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı (Nuri el-Maliki- Usame en-Nuceyfi- İyad Alavi) ve Başbakan Yardımcılığı (Baha el-Araci- Salih el-Mutlek- Ruz Nuri Şavays) makamlarını kaldırmış ve bunun reform hareketi olduğunu söylemişti. Irak Federal Mahkemesi, o vakit cumhurbaşkanı yardımcısı olan Usame en-Nuceyfi’nin cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının kaldırılması kararının kanunlara aykırı olduğu gerekçesiyle açtığı davada karar vererek başbakan yardımcılığı makamının iptal edilmesi kararını lağvederek cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının kaldırılması kararını doğrulamıştı.

Mecliste, savunma ve içişleri bakanlığı konusunda anlaşmazlık yaşanıyor. Abdulmehdi söz konusu ayrılığa son vermek için bu bakanlıkları üstlenirken Şii, Sünni ve Türkmenler arasında cumhurbaşkanı yardımcılığı konusunda sessiz bir savaş yaşanıyor. Öte yandan Hukuk Danışmanı Ahmed el-İbadi “hükümetin oluşturulması ile cumhurbaşkanı yardımcılığı arasında herhangi bir ilişki yok çünkü bu makam -görevde kimin olduğuna bakılmaksızın- başbakanın yetkileri dairesinde değil” dedi. İbadi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamanın devamında cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının sadece cumhurbaşkanının yetkileri içinde olduğunu ve 2011 yılı 1 sayılı cumhurbaşkanı yardımcılığı kanununda en fazla üç cumhurbaşkanı yardımcısı seçilebileceği ve seçilen yardımcıların mutlak çoğunlukla kabul edilmesi için meclise sunulacağı belirtiliyor.

Cumhurbaşkanlığından, Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in yardımcılarını yakında açıklayacağına işaret eden bir açıklama yapılmazken bir kaynak cumhurbaşkanının siyasi partilerin bu konuda uzlaşmasını beklediğini söyledi. Şarku’l Avsat’a açıklama yapan kaynak yardımcıların halkı oluşturan unsurlara eşit olarak dağıtıldığını ve cumhurbaşkanının partilerin bu koltuk için belirlediği adayları beklediğini belirtirken 2. veya 3. Başkan yardımcılığının 3.millet sayılan Türkmenlere verilmesi yönünde bir eğilim olduğunu söyledi. Kaynak, Irak Federal Mahkemesinin İbadi tarafından alınan başbakan yardımcılığı makamının kaldırılması kararını fesih etmesinin siyasi partilerin elini güçlendirdiğini belirtti.

Kanun Devleti Koalisyonu üyesi Sad el-Matlabi’nin Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Şii tarafında, Kanun Devleti Koalisyonu Başkanı ve eski cumhurbaşkanı yardımcısı Nuri el-Maliki’nin cumhurbaşkanlığı yardımcılığına getirilmesi konusunda bir anlaşmazlık yok gibi gözüküyor.
Sünni bir liderin Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Sünni blokta; 2. veya 3. Cumhurbaşkanı yardımcısının Sünnilerden seçilmesine karar verilmesi durumunda bu koltuğa kimin geçeceği hususunda büyük anlaşmazlıklar yaşanıyor. Lider yaptığı açıklamada “Salih el-Matlak, Hamis el-Hançer, Usame en-Necefi ve Cemal el-Karboli’nin cumhurbaşkanı yardımcılığı koltuğu için yarışıyor” dedi. Muttahidun partisi liderlerinden Asil en-Nuceyfi kardeşi Usame en-Nuceyfi’nin bu koltuğa aday olmasını istemiyor. Asil en-Nuceyfi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada kardeşinin milletvekili görevini sürdürmek istediğini ve siyasi dosyalara engel olmak için çalışacağını söyledi.

Öte yandan Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı ve Irak Meclis Üyesi Hasan Turan Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Irak’taki üçüncü millet olmaları nedeniyle hakları olan cumhurbaşkanlığı yardımcılığının kendilerine verilmesi için çalıştıklarını belirterek cumhurbaşkanı Berhem Salih ve ülkedeki siyasi liderlerin bu fikri benimsediklerine özellikle de Türkmenlerin şuan ki hükümette bir bakanlık alamamasının doğru olmadığına dikkat çekti. Yine bir kaynağın aktardığına göre Şii tarafında, cumhurbaşkanlığı yardımcılığı görevinin Şii Türkmen bir kişiye verilmesi düşüncesi olduğu ve bunun Sünni Türkmenler ile Şii Türkmenler arasında sessiz bir savaş yaşandığını gösterdiğini söyledi. Söz konusu bilgiler; Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi dışındaki bir Türkmen’in, Salihi’ye Abdulmehdi hükümetinde bir bakanlık verilmesi için cumhurbaşkanı yardımcısı olabileceğini gösteriyor.