Başta yolsuzluk, işsizlik ve kamu hizmetlerinin yetersizliği olmak üzere halkın öfkesine neden olan sorunlar nedeniyle Irak’ta tansiyon yüksek. Halk sokaklarda.

Cuma günü yüzlerce Iraklı Necef Havalimanı’na akın etti, uçuşları durdurdu. Basra şehrinin güneyinde yolsuzluk ve hizmetlerin bozukluğuna yönelik başlayan protestolar yayıldı.

Havalimanından iki yetkili, yüzlerce göstericinin ana salona girdiklerini ve piste kadar yürüdüklerini belirtti. Görgü tanıkları, güvenlik güçlerinin protestocuların havalimanının ana binasına girmelerine izin verdiğini aktardı.

Protestocular, günün erken saatlerinde petrol kenti Basra’nın sokaklarına akın etti, şehrin yakınlarında bekleyen malların Umm Kasr Limanı’na girmesini engelledi.

Amara’da ve Nasıriye’de de işsizlik ve hizmetlerin yetersiz olması nedeniyle öfkeli olan halk protesto düzenledi.

Bir güvenlik yetkilisi, güvenlik güçlerinin gösterilere müdahalesinden önce protestocuların Amara il merkezini işgal ettiğini ve İslami Davet Partisi ile Bedir Örgütü binalarını taşladıklarını söyledi. Protestocularla dayanışma içinde olduklarını açıklayan Irak’ın hâlihazırdaki en önemli Şii lideri Ayetullah Ali Sistani, halkın yaz sıcağında ciddi boyutlarda kamu hizmeti sıkıntıları ile karşı karşıya kaldığını belirtti.

Sistani’nin yardımcılarından biri Irak televizyonundan canlı olarak yayınlanan Cuma hutbesinde Şii liderin “Vatandaşlarımızın haklarını talep etmeleri konusunda sıkıntılarını paylaşarak dayanışma içinde olmalıyız” ifadelerini kullandığını söyledi.

Irak Başbakanı Haydar İbadi, mevcut gerginliği tartışmak üzere petrol ihracat üssü olan Basra’da yetkililerle görüşüyor.

Irak Başbakanı’nın dikkatini çekmeyi ümit eden protestocular, İbadi’nin aşiret liderleriyle bir araya geldiği otele akın etti. Ancak İbadi oteli çok daha önce terk etmişti.

Hükümet kabinesi yaptığı açıklamada “Hükümet göstericilerin taleplerinin farkında ve bunları ciddiye alarak hızlı bir şekilde uygulamaya dönük mekanizmalar geliştirdi” dedi.

Protestoculardan tehdit

Basra, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi olan Irak’ın petrol ihracatının yüzde 95’inden fazlasını oluşturuyor. Üretimdeki herhangi bir aksamanın hâlihazırda sıkıntılı ülke ekonomisine ciddi zarar vereceği belirtiliyor.

Ülkedeki tahıl, sebze, yağ ve şeker sevkiyatları Umm Kasr Limanı’ndan karşılanıyor.

Üniversite mezunu olan işsiz 29 yaşındaki Muhammed Cabbar, “Taleplerimiz karşılanana kadar durmayacağız” dedi.

Muhammed, “Eğer bize iş sağlamaz ve su ve elektrik gibi hükümet hizmetlerini karşılamazlarsa, Basra’yı kapatarak petrol üretimini durduracağız” uyarısında bulundu.

10 yıldır işsiz olan 34 yaşındaki Nuri Malik de yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Taleplerimiz gerçekleşmezse eylemlerimize hız vermek için adımlar atacağız. Petrol şirketlerinin faaliyetlerini durduracağız ve yabancıların istihdam edilmelerine izin vermeyeceğiz.”

Irak’ta mali kriz

DEAŞ ile yapılan ve 3 yıl süren savaşın ardından Irak’ın harap olan bölgelerinin yeniden inşa edebilmesi için on milyarlarca dolara ihtiyaç var.

Iraklı siyasetçilerin 12 Mayıs’ta yapılan ve hile karıştırıldığı iddia edilen parlamento seçimlerinin ardından koalisyon hükümeti kurmaya çabaladıkları süreçte Basra’daki herhangi bir gerilimle yüzleşmelerinin zor olduğu belirtiliyor.

Basra, Ortadoğu’da en fazla ihmal edilen şehirlerin başında geliyor. Şehir uzun süredir etkili bir su arıtma sisteminden yoksun. Şebeke hatlarının çoğu çamur içinde ve kokuşmuş durumda.

Hükümet yetkilileri, söz konusu eleştirilerin petrol fiyatlarındaki düşüşün yol açtığı hükümet fonu krizi ile ilgili olduğunu söylüyor.