Irak’taki su uzmanları, Irak’ın yıllardır maruz kaldığı fakat son günlerde özellikle Türkiye’deki Ilısu Barajı’nda doğrudan çalışmaların başladığının açıklanmasının ardından zirveye ulaşan su krizinin ardında üç temel faktör olduğunu öne sürüyor.
Onların görüşüne göre, bu faktörlerden ikisi Irak’ın komşuları Türkiye ve İran ile bağlantılıyken, diğer faktör ise Irak’ın su zenginliklerini yönetmek için izlediği başarısız politikalar çerçevesinde yerel konular.
Bugünlerde, Irak’taki tartışmaların büyük kısmı Irak’ın kuzey komşusu olan Türkiye’ye eleştiri oklarını yöneltme yönünde ilerlerken, bazıları da Suriye ve İran’ın ülkeye karşı takındığı su politikalarının etkisini gözardı etmiyor.
Ülkede, belki de daha çok, hükümetlerin su zenginliklerini yönetmek konusundaki başarısızlığı neticesinde yaşanan su krizinde Irak’ın iç faktörlerinin büyük derecedeki önemi dillendiriliyor.
Sorunun ağırlaşmasında yerel yönetimlerde sorumlu
Eski Irak Petrol Bakanı Adel Abdul Mehdi, komşu ülkelerin davranışlarına da bağlı olmakla birlikte, Irak’taki su krizi ile ilgili yerel faktörlerin önceliğini açıkça dile getirerek, “Sulama ve buharlaşma sistemleri nedeniyle depolama ve atık konusunda geride kaldık” dedi.
Al-Alam gazetesine yaşanan su krizi hakkında bir makale yazan Mehdi, “Her yıl, askerileşme, başarısız sözleşme ve genel giderlere onlarca milyon dolar harcanıyor. Sadece tüketiyoruz. Doğanın gerçekleri, devletin çıkarları ve kalkınma ile yüzleşmiyoruz. Mezopotamya denilen ülke için ağlayacağız” ifadelerini kullandı.
Mehdi makalesinde, bir yanda Türkiye, Suriye ve Irak, diğer tarafta ise Irak ve İran arasında bölgesel bir anlaşma yapılarak birleşik bir strateji yürütülmesini de önerdi.
98 yıl boyunca başarılı bir su politikası oluşturulamadı
Şarku’l Avsat’a demeç veren su kaynakları uzmanı ve Bağdat Sulama Müdürü Halid Şimal de, yerel faktörlerin Irak’taki su sorununun ağırlaşmasına katkıda bulunduğunu ifade etti.
Birbiri ardına göreve gelen yetkililerin komşu ülkelerle su üzerinde bağlayıcı bir anlaşma imzalama konusunda 98 yıl boyunca başarısız olduklarını dile getiren Şimal, “Su krizi, bölge ülkelerine ve Irak’a bağlı bir krizdir. Ama en önemli yerel faktörler, Iraklı müzakerecinin zayıflığı, rasyonel tüketim kültürünün yokluğu ve ilkel perfüzyon sistemi. Komşu ülkelerin Irak’ta yaşanan su krizine katkılarına gelince, elde edilen rakamlar, Türkiye’nin yaklaşık yüzde 55 oranı ile en büyük sorumluluğu taşıdığını gösterirken, İran yüzde 10 ila 20 arasında sorumlu, Suriye ise daha da az bir oranda.” diye konuştu.
İran, Aşağı Zap suyunun güzergahını değiştiriyor
Rudaw’da yer alan habere göre, İran, Kürdistan Bölgesi ile paylaşılan üç nehir güzergahını İran topraklarına doğru değiştirmek amacıyla Aşağı Zap Nehri’nde iki su projesi kurdu.
Derbendihan Barajı’nın Müdürü olan Rahman Hani, “Bu suların kesilmesi Kürdistan bölgesinde yer alan balık zenginliklerine ve tarıma büyük zarar verdi” dedi.
Süleymaniye İl Meclisi’nden bir heyet, İranlı yetkililerle görüştü
Rudaw’da yer alan başka bir haberde ise, Süleymaniye İl Meclisi’nden bir heyetin İran’ın Süleymaniye Başkonsolosu Sadullah Mesudyan ile Aşağı Zab Nehri’nin sularının İran tarafından kesilmesi konusunu tartışmak üzere bir toplantı gerçekleştirdiği bilgisi yer aldı.
Toplantının ardından yapılan basın toplantısında konuşan Mesudyan, ülkesinin Aşağı Zab Nehri’nin suyunu kesmediğini ve içme suyunun Kürdistan bölgesi ile paylaşıldığını belirtti.
Nuceyfi, Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi ile görüştü
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Usame Nuceyfi, dün Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız ile görüştü.
Nuceyfi, mevcut sorunun anlayış ile çözüleceğini vurgulayarak, Yıldız’dan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a su krizi ile ilgili ‘sözlü bir mesaj’ iletmesini talep etti.
Irak’ta, Türk Büyükelçi ile görüşmesinin oturum aralarında açıklama yapan Nuceyfi, toplantıda ortak ilgi alanlarına ve su dosyalarına değinildiğini söyleyerek, dostluk ve komşuluk ilişkilerinin, iki ülkenin çıkarları için gerekli işbirliği ve anlayışı sağlayacağını belirtti.
Nuceyfi ayrıca, Türk büyükelçisinin Türkiye’nin Irak’a zarar vermek istemediğine dikkat çektiğine de vurgu yaptı.