ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran ile 5+1 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesinin yankıları İran içinde devam ediyor. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun “İran’ın Ortadoğu’daki faaliyetlerini kontrol altına alacağız” şeklindeki açıklamasına tepki gösterdi. Pompeo’nun açıklamasını “Cevap vermeye değmez” diyerek değerlendiren Zarif, İran ile Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında uzmanlar düzeyindeki müzakerelerin 22 Mayıs Salı günü başladığını duyurdu.
ABD yönetimine tepki gösteren bir başka İranlı yetkili Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri oldu. İran’ın savunma gücünü geliştirirken hiç kimseden izin almayacağını söyleyen Bakıri, “Washingon, İran ile askeri olarak karşı karşıya gelmeye cesaret edemez” dedi.
İran Dini Rehberi Ayetullah Ali Hamaney’in Askeri Danışmanlarından Rahim Safavi ise “İran, siz hoşlansanız da hoşlanmasanız da Batı Asya’nın en büyük gücü haline geldi” şeklinde konuştu.
“Diplomatik heyetler yeni görüşmelere başladığı”
Tahran’da hükümet toplantısı öncesi gazetecilere açıklamalarda bulunan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Çin, Rusya ve Brüksel’de gerçekleştirdiği temasların ardından, diplomatik heyetlerin yeni görüşmelere başladığını söyledi. “Çinli ve Rus dostlarımızla uzmanlar seviyesinde müzakerelerimiz devam ediyor. Bu alanda geniş çaplı planlarımız var” dedi.
Amerikalıların artık anlaşmadan çekildiğini ve dolayısıyla müzakereleri baltalayamayacaklarını dile getiren Zarif, “ABD’nin yer almadığı ortak komite, nükleer anlaşma için diğer taraflarla çalışma yürütme olanaklarını görüşecek” şeklinde konuştu.
Görüşmelerin nükleer anlaşma üzerine yoğunlaştığını ve İran’ın bundan daha önemli bir talebinin olmadığını söyleyen Zarif, ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin İran’ın anlaşmadan elde ettiği kazanımlara zarar vermesine işaret ederek, “Diğer ülkelerin anlaşmadan elde ettiğimiz kazanımlarımızı bize sağlamaları gerekmektedir. Bu konuda birçok planımız var” diye konuştu.
Pompeo’nun açıklamaları edep ve mantıktan uzak açıklamalar
İran Resmi Haber Ajansı’nın (İSNA) aktardığına göre, açıklamasında, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya eleştiriler yönelten Zarif, şunları söyledi;
“Pompeo’nun açıklamaları, ABD’nin hali hazırdaki kiralık dış siyasetinin yansımasıdır. Herhangi bir dış baskı unsuru, rahatlıkla ABD’nin dış siyasetini yönlendirebiliyor. Pompeo’nun açıklamaları edep ve mantıktan uzak açıklamalardır. Bu açıklamalara cevap vermeye değmez.”
Pompeo’nun İran’ın Ortadoğu’da olumsuz rollerine dair sözlerinin hiçbir temele dayanmadığını ve geçmişteki başarısız siyasetlerin neticesi olduğunu iddia eden Zarif, “Pompeo, bu sözleri ilk defa söylemiyor. Sadece bu sefer daha ağırlığı olan bir yerden söylüyor” şeklinde konuştu.
ABD’den İran’a 12 şart
Tahran yönetimine, yeni bir anlaşma için 12 şart sunan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yeni bir anlaşma için Tahran yönetiminin balistik ve nükleer başlık taşıyabilen füzeler üretmeyi durdurması gerektiğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, dün, balistik füze üretiminde ve Yemen’deki Husi militanlara ulaştırılmasında rol oynadığını bildirdiği İran Devrim Muhafızlarına bağlı 5 yetkili hakkında yaptırım kararı almıştı.
İran kimseden onay almaz
Pompeo’ya cevap veren İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, “İran silahlı kuvvetleri, savunma gücünü geliştirmek için hiç kimseden bir onay ya da yeşil ışık beklemez” dedi. Washington yönetiminin, İran ile askeri olarak karşı karşıya gelme cesaretine sahip olmadığını iddia etti.
İran Parlamentosu’na bir konuşma yapan Bakıri, şunları söyledi;
“Bugün İran halkı büyük bir imtihanla karşı karşıya. Sözünü tutmayan Amerika üzerinde uzlaşılan kararları ihlal ederek, İran halkını tehdit ediyor. Amerika, İran halkına ne yapıp ne yapmayacağını öğretmeye kalkışıyor. Bu düşmanca tutuma rağmen bizimle askeri alanda karşı karşıya gelmeye cüret edemezler. Ancak İran halkına karşı psikolojik savaşla baskı kurmak istiyorlar. Silahlı kuvvetlerimiz, hiçbir zaman olmadığı kadar hazır ve gücünün zirvesindedir.”
“İran artık Batı Asya’nın en büyük gücü”
Öte yandan, İran Dini Rehberi Ayetullah Ali Hamaney’in Askeri Danışmanlarından Rahim Safavi de, Pompeo’ya tepki gösterdi.
İran Kültür ve Enformasyon Bakanlığı’nda katıldığı bir programda konuşan Safavi, “Amerika istese de istemese de İran artık Batı Asya’nın en büyük gücü haline gelmiştir” dedi. ABD’nin ise çok kutuplu dünyada süper güç olma özelliğini yitirdiğini iddia etti.
ABD Dışişleri Bakanı Pompeo’nun, İran stratejisini açıklaması üzerine yorum yapan Safavi, ABD’nin İran’a karşı düşmanca bir tavırla hareket ettiğini dile getirdi.
Safavi, konuşmasını şöyle noktaladı; “Amerikalılar yaklaşık 40 yıldır İran hükümetini engellemeye çalışıyor. Ancak buna rağmen siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel nüfuz anlamında daha güçlü hale geldik. Şimdi artık ABD istese de istemese de, İran Batı Asya’nın en büyük gücü haline gelmiştir.”