Londra: Şarku’l Avsat
Tahran polisinden yapılan açıklamada başkentte onlarca “dolar spekülatörü”nün gözaltına alındığı duyuruldu.
ABD’nin ikinci yaptırım paketini uygulamaya koymasından günler sonra İran para birimindeki krizin daha da kötüleşmesi ve halkın yolsuzluk ve vurgunculuğa karşı öfkesinin artması korkularının ardından polis, İran’ın başkenti Tahran’da onlarca “dolar spakülatörü”nü gözaltına aldı.
Tahran Emniyet Müdürü Hüseyin Rahimi yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz günlerde 130 dolar spekülatörü yakalandı ve hapse atıldı” ifadelerini kullandı. Tesnim haber ajansının aktardığı açıklamada Rahimi, “Sokaklarda, pazarlarda ve yol kavşaklarında dolar satılması suçtur. Polis bunun önünde duracaktır” dedi.
Daha önce Temmuz ve Ağustos aylarında benzer bir gözaltı dalgası yaşanmıştı. Bu gözaltılar polisin dolar spekülatörlerine karşı ikinci büyük gözaltı dalgası olarak nitelendirildi.
Dolar krizi geçtiğimiz Ağustos ayında İran Merkez Bankası’nın Başkanı Veliyullah Seyf’in görevden alınmasına neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Polis, İran Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Seyyid Ahmed Arakçi’yi gözaltına aldı. İran para birimi Riyal, Nisan ayından bu yana değerinin yüzde 70’ini kaybetti. ABD yaptırımlarının etkisinden korkan İranlıların dolara yönelik güçlü talebi nedeniyle dolar fiyatı 42 bin riyalden 180 bin riyale yükseldi.
Merkez Bankası, tarafları, para birimini manipüle etmekle suçladı. İran Cumhurbaşkanı geçen ay yaptığı açıklamada ülkesinin ekonomik ve psikolojik savaşla karşı karşıya olduğunu söyledi. Geçtiğimiz Haziran ayında Tahran piyasalarında, riyalde gerçekleşen devalüasyondan sonra protesto gösterileri yapılmıştı. Halk piyasada artan fiyatlara karşı sloganlar attı. Göstericiler İran meclis binasına yürüdüler. Güvenlik güçleri, göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
ABD’den ikinci yaptırım paketi
ABD geçtiğimiz hafta İran bankaları ve İran’ın ana finans kaynağı petrol ihracatını hedef alan ikinci yaptırım paketini uygulamaya koydu.
Hükümet, birkaç gün önce çok sayıda üst düzey yetkilinin dilinden ekonomik ve parasal durumun kötüleştiğini açıkladı. Ruhani hükümeti, dolarların piyasalardan çekilmesinde ve artan dolar talebinde rolü olduğu iddialarını reddediyor.
Yolsuzluk suçlarına ağır cezalar
Öte yandan İran Yargı Erki Sözcüsü Gulamhüseyin Muhsin Ejei yaptığı açıklamada, yolsuzluk davaları için kurulan özel bir mahkemenin 2 kişiye idam cezası verdiğini belirtti.
Özel mahkemeler, İran Adalet Kurumu Başkanı Sadık Laricani’nin talebi ve İran Dini Lideri Ali Hamaney’in onayıyla Ağustos ayında kuruldu. Yargı Erki’nin internet sitesi “Mizan”da yer alan açıklamalarında Ejei, Tahran’da kurulan özel bir mahkemenin yolsuzluk suçlamalarından 2 kişiye daha idam cezası verdiğini duyurdu. Bu mahkemeler, daha önce yolsuzluk suçlamalarından hüküm giyen 3 kişiyi idam, 11 kişiyi ise 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırdı. Ejei, bir hakimin rüşvet aldığı suçlamasıyla 10 yıl hapis ve para cezasına çarptırıldığını kaydetti.
Mizan sitesinin aktardığına göre Ejei, yetkililerin, yasadışı altın ve gümüş kaçakçılığı ile ilgili suçlamalar nedeniyle 96 kişiyi tutukladığını aktardı.