İran’da hayat pahalılığı ve İran’ın bölge siyaseti gibi gerekçelerle iki gün önce başlayan gösteriler, bugün, üçüncü gününü geride bırakırken, Başkent Tahran başta olmak üzere birçok kente yayılarak devam ediyor. Hükümet, gösterilerin yasadışı olduğunu ilan ederek, halka protesto gösterilerine katılmama çağrısı yaptı.
Aktivistlerin bildirdiğine göre, bugün, Başkent Tahran’daki Devrim Meydanı’nda düzenlenen protesto eylemi sırasında hükümet, ülkedeki internet şebekesini durdurdu.
Gösterilere katılan eylemciler, İran siyasetinin iki kanadı olan muhafazakar ve reformist kanadı kastederek, “Reformistler, muhafazakarlar.. Hikaye bitti” sloganları atarken, Tahran Üniversitesi önünde toplanan eylemciler, “Dini kullanarak, halkı zelil ettiniz”, “Hz.Ali sizden utandı ve ülkeyi terk etti” gibi sloganların yanı sıra, Devrim Rehberi Ayetullah Ali Hamaney’e kastederek, “Diktatöre ölüm” sloganlarını attı. Bu slogan, öğrenciler ve gösterilere katılan protestocular arasında en yaygın slogan oldu. Güvenlik güçleri ise protestoları göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullanarak dağıtmaya çalıştı.
İran medyası gösterilere yer vermiyor
İran Haberleri adlı televizyon kanalının, İran Radyo ve Televizyon Kurulu kaynaklarına dayanarak verdiği haberde, iki gündür devam eden gösterilere medyada yer verilmemesinin sebebinin, devlet yetkilileri tarafından Radyo ve Televizyon Kurulu’na yapılan uyarılar olduğu aktarıldı.
Yönetim karşıtı gösterilerin yayılmasına devlet yetkilileri tarafından tepki verildi. Konuya ilişkin bir açıklama yapan İran İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani Fazli, vatandaşlardan yasalara aykırı toplantılara katılmamalarını istedi.
Rahmani, İSNA Haber Ajansı’nda yer alan açıklamasında, “Vatandaşlarımıza, yasadışı toplantılara katılmama çağrısı yapıyoruz. Güvenlik güçlerimiz, şuana kadar protestoculara gerilimin daha fazla yükselmemesi yönünde müdahale etmiştir” ifadelerini kullandı.
İran’da, geçtiğimiz mayıs ayında düzenlenen seçimlere Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin rakibi olarak katılan İbrahim Reisi, konuya dair yaptığı açıklamada, bazı çevrelere “Halkı bölerek, fitneye sebep olmak” suçlaması yöneltti. Tesnim Haber Ajansı’nın aktardığına göre, Reisi, “İranlılar sadece taleplerini dile getirmeli ve kullanılmaya izin vermemeli” şeklinde konuştu.
Döviz ve altın kurları yükseldi
Gösteriler nedeniyle, İran’daki döviz ve altın kurları yükselirken, ABD doları, bugün, 4 bin 203 İran Tümeni’ne ulaştı.
Öte yandan, İran’ın çeşitli şehirlerinde yaşanan yönetim karşıtı gösterilere karşı, Hükümet yanlıları da, Tahran, Meşhed ve diğer bazı şehirlerde Hükümet’e destek eylemleri düzenledi. İran Devlet Televizyonu tarafından yayınlanan görüntülerde, Hükümet yanlısı göstericiler, yaşananlardan dolayı 2009 yılında yönetim karşı protestolar düzenleyen İsyan hareketini sorumlu tutarak, “İsyan’a ölüm” sloganları yazılı pankart ve dövizler taşıdı.
İran’da, üç gündür devam eden gösteriler, yıllar sonra ülkede yaşanan en büyük kitlesel halk hareketliliği olarak gösteriliyor. İran’ın Meşhed kentinde başlayan protestolarda, 50 kişi gözaltına alınmıştı.
Kum şehrinde gösteriler düzenlendi
Sosyal medyada yayınlanan görüntülerde, Kum şehrinde düzenlenen gösterilere protestocuların, “Diktatöre ölüm” sloganları atarak, siyasi tutukluların serbest bırakılmasını talep ettikleri görüldü.
Twitter ve Facebook gibi sosyal medya ağlarında yayınlanan videolarda, ayrıca, protestocuların, “Ne Gazze ne Lübnan, hayatım sana feda ey İran” sloganını atarak, İran yönetiminin, halkın sorunlarını gidermek yerine Ortadoğu ülkelerinin içişlerine karışmasını eleştirdi.
Telegram’da ise ülkenin kuzeyindeki Reşt ve Kazvin kentleri ile batısındaki Kermanşah ve Hamdan’da düzenlenen yönetim karşıtı protestolara ait görüntüler yayınlandı.
Gösterilere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale ediliyor
İran polisi, birçok bölgede düzenlenen gösterilere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale ederken, bazı polis memurları eylemcilerle tartışarak protestolardan vazgeçirmeye çalıştı.
Reform yanlısı Arman gazetesi, bugünkü sayısında “Herkes için alarm” manşetiyle çıkarken, Hükümete, toplumsal sorunları çözme çağrısı yaptı. Muhafazkar Ciwan gazetesi ise “Toplumsal hareket” manşetini kullanırken, Ruhani’nin “Düşmanlar, devletin halk desteğini hedefe koydu” ifadelerini manşete çekti.
Gösterilere katılanların sayısı net olarak belirlenemese de, katılım 2009’daki eylemlerin çok üstünde olduğu dile getiriliyor.
İran’da işsizlik oranı yüzde 12’i buldu
Geçtiğimiz Mayıs ayında düzenlenen seçimlerde ikinci kez seçilen İran Cumhurbaşkanı Ruhani, seçim kampanyasında ekonomiyi düzeltme sözü vermişti. Resmi rakamlara göre, Ruhani’nin sözüne rağmen İran ekonomisi kötüye giderken, işsizlik oranı yüzde 12’i buldu.