İhvan yanlısı Ahmed Nar’ın ‘İslam’da Savaş’ kitabı, teşekkür, önsöz ve hazırlığın yanı sıra şu konulardan oluşuyor; “Savaşın Yüce Kuralları, Ahlaki Hazırlık, İdari Hazırlık, Finansal Hazırlık, Savaş, Sonuç ve Bazı Hadis-i Şerifler”

Ayrıca kitabın sonuna eklenen gizli silahlı örgütün lideri Abdurrahman el-Senedi’nin önsözü de kitapta yer alıyor. Bununla ilgili bazı bölümleri önceki makalede ele almıştık.

Kitabı hem konuların bölümlere ayrılış hem içerik hem de üslup yönünden incelediğimizde İhvan’a katılmadan önce kitabın yazarı Ahmed Nar’ın İhvan yanlısı Reşad el-Beyumi’ye göre eşkıya ve yine İhvan taraftarı Hacc Ali Abdulhalim’in rivayetine göre ise çete lideri olduğu konusunda şaşkınlık yaşıyoruz.

Kitapta geçtiği gibi Ahmed Nar, eğitimli ve entelektüel bir kişidir. Mısırlıların bildiği üzere eşkıyalar ve çete liderleri, kültürü, edebi ve dini bilmeyen sıradan kimselerdir.

Kitabın bölümlerine, İhvan Ansiklopedisi’ndeki açıklamada nakledilen kardeşi Malik Nar’ın tam ismine, Şair Ahmed Muhammed İbrahim Nar’ın şiirlerinden birisinde ikamet yerini (Minya el-Qamh) zikretmesine dayanarak Ahmed Nar’ın 1930’larda ‘Apollo’ ve ‘Kültür’ dergilerinde yayınlanan 4 kasidenin kendisine ait olduğunu düşünüyorum. Ki Minya el-Qamh, Reşad el-Beyumi ve Hacc Ali Abdulhalim’in rivayetlerine göre Ahmed Nar’ın yaşadığı aynı yerdir.

Reşad el-Beyumi’nin rivayetinde Ahmed Nar’ın İhvan’a katılmadan önce kendi ismine ve geçmişine tesadüfen işaret edildiğine dikkat etmeliyiz. Reşad el-Beyumi, kardeşi Malik’i tanıtırken Ahmed Nar’ın isminden ve geçmişinden bahsetti. Ancak Ahmed Nar’la ilgili önemli bir bilgiyi ihmal etti. Ahmed Nar, ‘İslam’da Savaş’ kitabının yazarıdır. Bu kitap, modern çağda ve Arap dünyasında erken dönemlerde cihatla ilgili yazılan kitaplar arasında ismini muhafaza etmiştir. Reşad el-Beyumi, ‘utanç verici’ ifadesiyle ve ‘O ve kardeşi Malik, etkili bir asker oldu’ sözüyle neyi kastettiğini açıklamıyor. Bu sözlerle Ahmed Nar ve kardeşi Malik’in İhvan’a bağlı gizli bir silahlı örgüte katıldığına yönelik uzaktan bir gönderme mi yapılıyor?

Reşad el-Beyumi, Ahmed Nar’ın eşkıyalıktan vazgeçmesinde İhvan’ın davetinin önemli bir katkısı olduğunu söylerken, Hacc Ali Abdülhalim’in rivayeti ise eşkıyalıktan vazgeçmesini Hasan el-Benna’ya dayandırıyor. İkisi de Ahmed Nar’ın gizli bir silahlı örgüte ya da terim olarak İhvan’a katıldığını görmezden geliyor.

Bu bilgiyi neden görmezden geldikleri anlaşılıyor. Zira Ahmed Nar’ın Müslüman Kardeşler’e katılmadan önce eşkıyalık ya da çete liderliği yapıp daha sonra da Müslüman Kardeşler’in davetine icabet ederek gizli örgütte faaliyet göstermesine şaşılmamalı.

Reşad el-Beyumi’nin aktardığı rivayetin aksine Hacc Ali Abdulhalim’in rivayeti faydalı ve yararlı görünüyor. Hacc Ali Abdulhalim, Ahmed Nar’ın ‘İslam’da Savaş’ kitabının yazarı olduğunu ve Müslüman Kardeşler Örgütü’nde ideolojik dolduruş ve kültürel yetişmede kitabının yeri ve önemini bize aktarmaktadır. Yani bu rivayet, Müslüman Kardeşler’in Ahmed Nar’ın kitabını ders olarak okuduklarını söylüyor.

Reşad el-Beyumi’nin naklettiği rivayet, Ahmed Nar’la ilgili şunları söylüyor:

“Müslüman Kardeşler’e katılmadan önce kendisinden çete liderlerinin bile korktuğu bir eşkıyaydı.”

Hacc Ali Abdulhalim ise, Ahmed Nar’ın Müslüman Kardeşler’e katılmadan önce çete lideri olduğunu belirtiyor.

Hacc Ali Abdulhalim, Hasan el-Benna’nın çağdaşı olup kendisiyle görüşmüştür. Hacc Ali Abdulhalim, buna dayanarak kendi rivayetini aktarıyor. Ahmed Nar’ı Müslüman Kardeşler’e katılmadan önce şahsen tanıdığını söylüyor. Diğer yandan Reşad el-Beyumi ise Müslüman Kardeşler Örgütü’nde 1950’li jenerasyondandır. Bunun için Ahmed Nar’ın çete lideri olduğunu söyleyen ilk rivayeti göz önünde bulunduracağız. Eşkıya olduğunu belirten ikinci rivayeti ise göz önünde bulundurmayacağız. Bana göre Reşad el-Beyumi, İhvan liderlerinin Ahmed Nar’ın çete lideri olduğunu söylediklerini biliyor. Bunun için Reşad el-Beyumi, Ahmed Nar’la ilgili söylenenleri değiştirip Ahmed Nar’ın çete liderlerine karşı mücadele eden bir eşkıyaya dönüştüğünü belirtti.

Müslüman Kardeşler’de gizli örgüt üyesi ve İstihbarat Ofisi’nden sorumlu ve aynı zamanda Hasan el-Benna’ya bağlı olup kendisini görmeyen Mahmud Asaf, yayınlanan bir kitabında, Ahmed Nar’ın çete lideri olduğunu söylüyor. Ahmed Nar’ın eşkıya olduğunu belirtmiyor. Bu da Ali Abdülhalim’in rivayetinin daha doğru olduğunu göstermektedir.

Ahmed Nar’ın Müslüman Kardeşler’e katılmadan önceki geçmişi ve örgüte katıldıktan sonra yaptığı birtakım önemsiz işler hakkında daha fazla bilgi içerdiğinden dolayı Mahmud Assaf’ın rivayeti, önceki iki rivayete tercih edilmeli.

1993 yılında yayınlanan ‘Şehit İmam’la Birlikte’ adlı kitabında Mahmud Asaf, “Bana dediği üzere Ahmed Nar, bir eşkıyaydı. Şarkiye bölgesindeki Minya el-Qamh kasabasının bir köyündendi. Herkes ondan korkuyordu. Emirlerini yerine getiren taraftarları vardı. Minya el-Qamh’da İmam Hasan el-Benna’nın konferansına katıldı. Kendisine bir tür ışık isabet etti. Konferansın ardından İmam Hasan el-Benna ile görüşüp sohbet etmeye başladı. Daha sonra Ahmed Nar, Hasan el-Benna’yı genel merkezde birçok kez ziyaret etti. Birdenbire Ahmed Nar, en büyük İslam davetçilerinden birisi haline gelerek, yüksek maneviyatıyla insanları esir alan bir konuşmacıya dönüştü. Geçmiş tecrübesine dayanarak, değnek oyununu iyi bildiğinden bize Şarkiye bölgesindeki seyyar kamplarda değnek oyununu öğretmeye başladı. Allah rahmet eylesin. Böbrek taşı hastalığına yakalanmıştı. Masum olarak konulduğu hapishanede hayatını kaybetti” ifadelerini kullanıyor.

Mahmud Asaf’ın rivayetinde dikkat çekici şey ise Ahmed Nar’ın ‘İslam’da Savaş’ adlı kitabın yazarı olduğu bilgisini ihmal etmesidir. Müslüman Kardeşler Örgütü’nde Rehberlik Ofisi üyesi olan Reşad el-Beyumi de bu bilgiyi yıllar sonra ihmal etti.

Bu ihmalın devamı geliyor. Hacc Ali Abdülhalim, bu bilgiyi zikretse bile buna güvenilmez. Çünkü kendisiyle yapılan röportajdan da anlaşıldığı üzere Hacc Ali Abdülhalim, Müslüman Kardeşler Örgütü’nde küçük bir görevi olan yarı eğitimli basit bir adamdır.

‘İslam’da Savaş’ kitabının yazarı Ahmed Nar, Müslüman Kardeşler Örgütü’ne katılmadan önce romantik şiirsel bir geçmişe mi sahipti?

Bu meseleyi 1950’li yıllarda Mısır’daki şiir tarihini bilen Mısırlı edebiyatçılar ve araştırmacılar çözecektir.

Müslüman Kardeşler, değerlerini yücelten basit şeyler de olsa kendilerinden bahsedenlerin bilgilerini toplamaya özen gösteriyor. Buna rağmen Müslüman Kardeşler, Ahmed Nar ve kitabı hakkında hiçbir şey söylemedi. Zira Ahmed Nar’ın kitabı, Arap dünyasında cihatla ilgili eserlerin telif edilmesinde ve İhvan’ın kitapları arasında büyük bir öneme sahiptir. Aynı şekilde bazı üniversite araştırmaları ve cihat konusunu inceleyen kitaplar, uzun yıllardan beri ‘İslam’da Savaş’ kitabını kaynak olarak gösteriyor.

Kardeşi Malik’e bir şerh hazırlayıp Ahmed Nar’la ilgili bir şerh hazırlamayı ihmal etmelerini nasıl açıklıyoruz? Ne zaman doğdu? Ne okudu? Hangi sınıfa kadar eğitim gördü? Görevi ne? Müslüman Kardeşler Örgütü’ndeki rolü neydi? Niçin ve ne zaman hapsedildi? Kraliyet döneminde mi hapse konuldu? Ne yazdı? Ne zaman vefat etti?

Müslüman Kardeşler, 1970’lerin başına kadar kitapları okumadan yazarın İhvan’dan olduğuna işaret ederek Ahmed Nar’ın kitabını kendi taraftarlarına dağıtmaya özen gösteriyordu.

Mahmud Asaf, kitabında “Ahmed Nar, sinirli bir şekilde bana örgüt liderinin İhvan’ın iki rehberi bulunduğunu, görünen rehberin el-Hudeybi ve gizli rehberin de kendisi olduğunu söylediğini aktardı. Onun bu tutumu, Örgüt Yönetim Konseyi üyelerinden bazılarının el-Hudeybi’ye karşı düşmanlıklarının nedenini açıklayabilir. Öyle ki bu üyeler, el-Hudeybi’nin emirlerine karşı gelerek onu tehdit ettiler. Ayrıca onlar, devrim hükümetinin örgütün dönüşüne izin vermesinin ardından İhvan içerisindeki basit insanları genel merkezde eylem yapmaya kışkırttılar” açıklamasında bulunuyor.

Bu olay, 1953 yılında meydana geldi. Müslüman Kardeşler ve gizli örgüt içerisinde bölünmenin olduğu bir zamanda Ahmed Nar, gizli örgüt lideri Abdurrahman el-Senedi öncülüğünde el-Hudeybi yönetimine karşı isyan edenlerin yanında mı yer aldı? Bu isyan da kazanan tarafta yani el-Hudeybi kanadında Ahmed Nar’ın konumunu olumsuz mu etkiledi?

Maalesef Mahmud Asaf, kitabında bu bilgiyi açıklamıyor.

Yoksa onlar, Mustafa el-Senedi’nin önsöz yazdığından dolayı kitabı ortadan kaldırıp yeniden yayınlamadılar mı?

Yoksa mesele, kitabın konusuyla mı ilgili? Yani kitabı inceleyen birisi, eserin yayınlanmış bir kitap olarak ortaya çıkmadan önce kitabın yazılış nedeni ve krallık döneminde hangi amaç için kullanıldığı konusunda birçok bilgiye rastlayacaktır. Devam edecek…