Madrid/Şevki er-Reyyis

İspanya, Başbakan Pedro Sanchez’in de aralarında bulunduğu bazı siyasetçilerin akademik çalışmalarında intihal yaptıkları iddialarıyla çalkalanıyor. İspanyol basınının, yüksek lisans tezinde intihal yaptığı ve diplomasının sahte olduğuna yönelik iddialar üzerine Sağlık Bakanı Carmen Monton istifa etti. Başbakan Sanchez ile Halk Partisi lideri Casado hakkında da benzer iddialar ortaya atıldı.

Sosyalist Pedro Sanchez liderliğindeki ana muhalefet partisinin parlamentoya verdiği gensorunun kabul edilmesinin ardından Başbakan Mariano Rajoy’un sağcı hükümetinin düşüp Sanchez hükümetin göreve başlamasının üzerinden 100 gün geçti.

Seçimlerde yüzde 24 oy alan Sosyalist İşçi Partisi (PSOE), devleti utandıran ve hükümetin programlarını uygulama kabiliyetinin kısıtlandığı yerlerde destek vermeyen solcu ve bölgesel partilerin desteğine sırtını dayayarak parlamentoda sağcı partinin düşmesini sağlamıştı. Ancak sosyalistlerin henüz kısa bir süre önce iktidar olmasına rağmen önlerinde engeller ve krizler birikmeye başladı.

Monton’un intihal yaptığı iddiası

Bu krizlerden sonuncusu, Sanchez’e yakın isimlerden Sağlık Bakanı Carmen Monton’un yüksek lisans diplomasının sahte olduğu iddiaları üzerine istifa etmesiydi. Pedro Sanchez, ilk etapta Monton’un yüksek lisans diplomasının hukuksal akademik gereklilikleri karşılamadığını ve tezinin büyük bir kısmının Wikipedia’dan kopyalandığını bilmesine rağmen, desteğini ilan etmiş ve partisinin liderlerinden Monton’un istifa etme talebini geri çekmesini istemişti. Ancak, özellikle Monton’un tezinin basında yer almasının ardından Sanchez’in üzerindeki baskı arttı. Monton, ‘hükümetin çalışmalarını engellememek için’ istifaya zorlandı. İstifası sırasında Pedro Sanchez’e övgüde bulunan Monton, onu utandırmak istemediğini söyledi.

Başbakan Sanchez, Monton’un istifasını açıklamasından kısa bir süre sonra, yerine Maria Luisa Carcedo’yu atadı. İspanya Başbakanı Sanchez, Monton’un üç ay içindeki başarılarına dikkat çekti. Bunlardan en önemlisi, bir önceki sağcı hükümetin, katı koşullar altında ortadan kaldırdığı ve kısıtladığı kapsamlı sağlık sigortasında yaptığı düzenlemelerdi.

Gözlemciler, birliği, şeffaflığı ve yolsuzlukla mücadeleyi hükümetin ana başlıkları haline getiren Sanchez’in, istifa eden Bakan’a yönelik güçlü ve açık desteğinin sebepleri üzerinde yoğunlaştı. Bazıları bu durumu, Sanchez’i iki yıl önce PSOE liderliğinden etmek için patlak veren krizde Monton’un kendisine verdiği desteğe bir karşılık olarak gördü.

Bazıları ise bu tutumun Pedro Sanchez’in bir taktiği olduğunu söyledi. Çünkü sağcı Halk Partisi’nin (PP) yeni seçilen lideri ve aynı zamanda Sanchez’in rakibi olan Pablo Casado’nun da aynı üniversiteden aldığı yüksek lisans diplomasıyla ilgili benzer bir problemle karşılaşması söz konusuydu.

Karar verirken dikkatli hesaplamalar yapmasıyla bilinen Sanchez’in, önümüzdeki dönemde parlamentoda desteğe ihtiyaç duyması bekleniyor. O sebeple, böyle bir zamanda ‘rakibini utandırmak istemediği’ öne sürülüyor. Ancak bunun da işe yaramayacağı, hatta İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in büyük sürprizlerle karşılaşabileceği söyleniyor.

Bununla birlikte bazılarına göre Halk Partisi’nin aşırı sağcı kanattan bir lider seçmesinin Sanchez’in işine geldiği ve PSOE liderliğindeki siyasi geleceğin belirleneceği seçimleri daha rahat kazandıracağını düşünmesini sağlıyor.

Sanchez’in ‘şüpheli’ doktora tezi

Ancak Sanchez’in hesaplarını, belki de kişisel akademik durumu nedeniyle tamamen bireysel olarak görenler de var. Zira hükümetin kurulması için görevlendirdiği sırada yayınlanan otobiyografisinde bahsettiği ekonomi alanındaki doktora tezi hakkında ortaya atılan bir takım iddialar bulunuyor.

Vatandaşlar (Ciudadanos) lideri Albert Rivera, Çarşamba günü konunun gündeme bomba gibi düşmesine sebep olan sert açıklamalarla, Sanchez’in ‘şüpheli’ tezini ortaya çıkarmasını istedi. Buna karşılık Sanchez, tezinin Eğitim Bakanlığı’na kayıtlı olduğunu ve metnin de bulunabilir olduğunu söyledi. Tezin, Bakanlığın internet sitesinde olduğu hali hazırda doğrulanmıştı. Ancak teze erişim için yazarın rızasının alınması gerekiyor.

Rivera’nın sert açıklamalarına yanıt veren PSOE Sözcüsü, bunu Halkçı Parti ile suç ortaklığı yapmak olarak nitelendirdi. PSOE Sözcüsü Casado’nun tezini açıklamayı reddetmeye devam etmesi halinde istifa etmesini istedi.

Parlamentodaki tez tartışmalarının ardından gazeteciler, üniversitenin kütüphanesine koştu. Fotokopiyle çoğaltılmasına izin verilmeyen ve sadece bir nüshası olan teze, yoğun ilgi vardı. Sağlık Bakanı Monton’un yüksek lisans tezinin kopya olduğu ve diplomasının geçersiz olduğunun ortaya çıkmasından bu yana, sağcı Halk Partisi liderlerinden birinin de açıklamasında söylediği gibi, Casado’nun partinin başında kalması sorun teşkil ediyor. Ancak istifa etmesinin, partiyi daha büyük bir sorunla karşı karşıya bırakmasından endişe ediliyor.