İsrail dün (Salı), Suriye rejim kuvvetlerinin yedi yıldan fazla süredir devam eden ve Suriye’deki iç savaşta kaydettiği ilerlemeye işaret ederek, işin nihayetinde, Beşşar Esed’in Cumhurbaşkanlığındaki Suriye ile ilişki kurulmasının ihtimal dahilinde olduğunu belirtti. Oysa İsrailli yetkililer 2011’de Esed’in Suriye’deki iç savaşı kaybedeceğini düşünüyordu.

Rusya tarafından desteklenen rejim güçleri, ülkenin güney batısında ilerleme kaydetti. Muhalefetin kontrolü altında olan Kuneytra ve İsrail’in işgal ettiği Golan Tepeleri’nin eşiğine ulaştı. Golan çevresinde her iki tarafın da askeri birlik bulundurmasını yasaklayan İsrail ile Suriye arasındaki 1974 Ateşkes Anlaşması’na karşın rejimin elde ettiği bu kazanımlar, İsrail’in Esed’in Suriye ordusunu orada yayma teşebbüsü konusundaki endişelerini artırdı.

İsrail Savunma Bakanı Avigdor Liberman Golan’a yaptığı ziyarette, Suriye’nin söz konusu bölgede askeri birliklerini yayması durumunda, askeri güce başvuracakları yönündeki tehditlerini artırdı. Gazetecilere “Golan’daki tampon bölgesine giren her Suriyeli asker hayatını tehlikeye atmış olur” dedi.

Ancak Reuters haber ajansına göre, Liberman, Esed’in Golan’ın Suriye tarafının kontrolünü yeniden kazanacağını kabul etti.

Bir muhabir tarafından, “Kuneytra sınır kapısının İsrail ile Suriye arasındaki ateşkes anlaşması kapsamında yeniden açılacağı bir zaman olacak mı? İsrail ve Suriye arasında herhangi bir ilişki kurulabilmesi mümkün mü?” sorularının yöneltilmesi üzerine Liberman, “Bunu gerçekleştirmekten çok uzak olduğumuzu düşünüyorum, fakat hiçbir şeyi göz ardı etmiyoruz” yanıtını verdi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye meselesini görüşeceği bugünkü Moskova ziyaretinin hemen öncesinde Liberman’ın yaptığı bu açıklamalar, Esed’e karşı daha açılımlı bir tavra işaret ediyor olabilir.

Esed ailesinin yönetimi altındaki Suriye, 2000 yılında ABD’de İsrail ile doğrudan görüşmeler yapmıştı. Yanı sıra 2008 yılında da Türkiye aracılığıyla dolaylı görüşmelerde bulunmuştu. Bu tartışmalar, İsrail’in 1967’de işgal ettiği Golan Tepeleri’nin tamamını ya da bir kısmını teslim etme ihtimaline odaklanmıştı. Ancak iki taraf hiçbir anlaşma imzalamamıştı. 2011’de iç savaşın patlak vermesinin ardından, eski Savunma Bakanı Ehud Barak dahil olmak üzere İsrailli yetkililer, Esed’in haftalar içinde düşeceği görüşündeydiler. Fakat savaş, Rusya’nın rejimi desteklemek için askeri müdahalede bulunduğu ve İran ile Lübnanlı Hizbullah grubunun Suriye’ye takviye gönderdiği 2015 yılında, Esed lehine döndü.

Liberman, Golan turu sırasında, “Suriye rejiminin himayesi altında terörist altyapı kurma girişimi bizce kabul edilemez. Bölgede görüp saptadığımız her terörist altyapıya karşı son derece güçlü yaptırımlar uygulayacağız” tehdidini savurdu.