İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya, Budapeşte’ye gerçekleştirdiği ziyarette eşlik eden bir yetkili, İsrail’in, kendi çıkarlarını gözetmediği gerekçesiyle Suriye’de, Amerika ve Rusya’nın yaptığı ittifakın bozulmasına yönelik uluslararası bir baskı oluşturulması için çabalayacağını ve İsrail’in, İran ve müttefiklerinin bölgede güçlenmemesi için çalışacağını aktardı. Bu açıklamaya cevaben Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yaptığı açıklamada, Rusya ve ABD’nin Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluştururken İsrail’in çıkarlarını gözetmeye çalıştığını söyledi.
Netanyahu’nun Fransa’ya gerçekleştirdiği ziyaret esnasında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan, Lübnan üzerindeki etkisini kullanarak, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Başbakan Saad el-Hariri’den, Hizbullah’ı dizginlemesini, devlete nüfuzunu engellemesini ve Katar’dan uzaklaştırılan Hamas komutanlarını kabul etmemesini talep etmesini istedi.
Netanyahu’nun Suriye’nin güneyindeki ateşkes konusunda ilk defa bu kadar açık bir tavır sergilemesi şaşırttı. Öyle ki İsrail, İran’ın Suriye’deki nüfuzunu sağlamlaştırdığı için bu ateşkese tamamen karşı. Yetkili, açıklamasının devamında, Netanyahu’nun Macron ile yaptığı toplantı sırasında İsrail’in, Rusya ve ABD’nin yaptığı ateşkes antlaşmasına şiddetli bir şekilde karşı olduğunu açıkladı. Aynı bağlamda, isminin verilmesini istemeyen İsrailli üst düzey bir yetkili, İsrail’in, İran’ın Suriye’de yayılmacı bir niyette olduğunu bildiğini söyledi. Yetkili, İran’ın Suriye’ye danışman göndermekle kalmadığını Deniz ve Hava Üssü kurmak için büyük askeri birlikler de gönderdiğini ifade ederek, “bu olanlar, bölgenin bugüne kadar olan görüntüsünü değiştiriyor” dedi.
Netanyahu’nun, Rusya ve ABD’nin Suriye’de gerçekleştirdikleri adımlardan bir tanesi hakkında yaptığı açıklamalar, İsrail ile iki büyük kuvvet arasında Suriye konusunda büyük ayrılıklar olduğunu gösteriyor. Sakin bir şekilde diplomatik kanallardan iletilen bu ayrılık şuana kadar gizlenmiş, açık bir şekilde söylenmemiştir. Rusya ve ABD yaklaşık 2 hafta önce Suriye’nin güneyinde bir ateşkes anlaşmasına vardıklarını açıklamıştı. Bu anlaşma Suriye-Ürdün ve Suriye-İsrail arasında tampon bölgeler oluşturulmasını da kapsıyor. Geçen ay İsrail, ABD yönetiminde üst düzey yetkililerle yapılan ateşkes antlaşması konusunda belirli görüşmeler gerçekleştirdi. Bu görüşmeler çerçevesinde ABD’nin DEAŞ’la Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk ve ABD Suriye Özel Temsilcisi Micheal Ratney İsrail’e gitti. İsrail, ateşkes antlaşması konusundaki bir takım endişelerini belirtti. İsrail ABD’den, tampon bölgelerinin; İran, Hizbullah, Şii milislerin Ürdün ve İsrail sınırlarından uzaklaştırılması için bir araç olarak kullanılmasını, Suriye’deki İran nüfuzunun güçlenmesine izin verilmemesini istedi. Yine İsrail, Rusya Güçlerinin tampon bölgelerdeki ateşkesin denetimini üstlenmesi konusunda ise endişeli olduklarını belirtti.
Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile bir konuşma gerçekleştirdi. İsrail’den üst düzey yetkililer, ateşkes antlaşmasının metni önlerine geldiği zaman, beklentilerinin aksinde bir antlaşma olduğunu, Rusya ve ABD’nin İsrail’in duruşunu göz önünde bulundurmadıklarının görüldüğünü söyledi. Üst düzey yetkililerden biri, “bu anlaşma şu anki haliyle çok kötü ve İsrail’in hiçbir güvenlik çıkarını dikkate almamış. Bu, güneyde kaygılı bir ortam yaratır. Bir de antlaşmada Suriye’deki İran, Hizbullah ve Şii milisler hakkında açık tek bir kelime yok” diye konuştu.
Bu eleştiriler sonucu Rusya, İsrail tarafının rahatlaması için karşı bir açıklama yaptı. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Rusya ve ABD’nin Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluştururken İsrail’in çıkarlarını gözetmeye çalıştı” diye konuştu.
Netanyahu, İsrail’in Suriye konusunda duyduğu endişelere ilaveten, Macron’a Lübnan’daki durumdan da endişe duyduklarını söyledi. Netanyahu, Macron’dan, Hizbullah’ın devletteki özellikle Suriye’nin güneyindeki bütün faaliyetleri konusunda, Lübnan hükümeti üzerindeki etkisini kullanmasını istedi. Buna ek olarak İsrail Başbakanı, Macron’dan, birçok Hamas liderinin Lübnan’da faaliyet yapma niyeti olduğu konusunda Lübnan’a çağrıda bulunmasını talep etti. Netanyahu görüşme sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, “Fransa, Lübnan hükümetiyle çok özel ilişkilere sahip. Macron Hizbullah konusunda hükümetle bir diyalog gerçekleştirebilir. Görüşme boyunca, Hizbullah’ın Lübnan’da güçlendiği meselesinde ve bir kısmını Lübnan’da üreteceği, diğer bir kısmını da Suriye’den ithal edeceği gelişmiş silahlar konusunda çok açık ve kesin mesajlar verdim. Macron’a, İsrail ve Lübnan arasında çok şiddetli çatışma tohumları ekildiğini, Lübnan Hükümeti’nin gelecekte çıkabilecek bu çatışmaya sebebiyet verecek fiillerden kaçınması gerektiğini söyledim” dedi.
Netanyahu pazar günü yaptığı görüşmede Macron’a şunları söyledi, “Hizbullah Lübnan topraklarının yarısını ele geçirdi. Buralarda istediğini yapıyor. Yaşam konutlarını füze ve silah depolarına, silah fabrikalarına dönüştürüyor. Hatta yeraltı tünellerini bile silah fabrikası olarak kullanıyor. Bütün hedefi İran’ın çıkarları için İsrail ile savaşmak. İran, Suriye’ye hükmediyor ve İsrail’le savaştığı alanlardan bir tanesi haline getiriyor. Diğer taraftan güneyde Hamas, İsrail ile savaşmak ve İsrail ile savaşan herkesin çıkarlarının hizmetine adamlarını sunmak için hazırlanıyor.”