Liberman ve Eizenkot, bir İsrail askerinin öldürülmesinin ardından artan gerilimi yerinde denetlemek için Gazze sınırına gitti.

İsrail ve Hamas Hareketi arasında Gazze Şeridi’nde imzalanan ateşin ardından İsrail Genelkurmay Başkanı Gadi Eizenkot dün ordudan üst düzey subaylar eşliğinde Gazze sınırındaki güvenlik şeridinde devriye gerçekleştirdi. Eizenkot, söz konusu bölgede geçen cuma günü Filistinli bir keskin nişancı tarafından öldürülen Aviv Levy’in askeri birliğinde askerler ile bir araya geldi. İsrail Savunma Bakanı Avigdor Liberman da Kerm Ebu Salim Sınır Kapısı’na benzer bir gezi gerçekleştirdi. Liberman, bölgeden Hamas hareketine bir öneride bulunarak, “Hamas’ın yanan uçurtma ve balonlardan kaçınmak da dahil ateşkes şartlarına tam olarak bağlı olduğunu görmek koşuluyla önümüzdeki salı günü sınır kapısını yeniden açmaya hazırım” dedi.

Liberman konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

“Dün, yani 30 Mart’ta Büyük Dönüş Yürüyüşleri’nin başlamasından beri bölgede en huzurlu geçen gündü. Biz huzurlu olduğumuzda onlar da huzurlu olacaklar. Neden oldukları yangınlar nedeniyle mağdur olursak asla huzur içinde yaşayamayacaklar.”

Liberman ayrıca Gazze halkını da Hamas yönetimini protesto etmeye ve devirmeye çağırdı.

Liberman’a yanıt hükümetini genelde Filistinlilere, özelde ise Gazze Şeridi’ne yönelik açık bir politika uygulayamamakla suçlayan İsrailli analist ve uzmanlardan geldi. Maariv gazetesinin siyasi analistlerinden Ben Caspit, geçen hafta sonu kaleme aldığı yazısında şunları söyledi:

“Genç bir askeri toprağa vermenin ne kadar acı olduğunu yeniden hatırladık. İsrail, Hamas’a karşı zorunlu olmayan ve temelde bir faydası bulunmayan başka bir tür savaşa girdi. İsrail hükümetinin şu an sürdürdüğü her ne ise, Hamas’ı koruma politikasına devam ettiği müddetçe bundan sonra gömeceğimiz askerler boşuna ölmüş olacaklar.”

Caspit’e göre İskan Bakanı Yoav Galant hariç İsrail Güvenlik ve Siyasi İşler Bakanları’ndan oluşan küçük bir Bakanlar Kurulu toplantısında bölgeye İsrail ordusunun gönderilmemesi ve yanan uçurtma ve balonlar nedeniyle 70 askerin toprağa verilmemesi yönünde karar alındı. Caspit, makalesinin devamında şu ifadeleri kullandı:

“Hamas’ın devrilmesi yönünde karar alınmadığı sürece hiç kimsenin kayıplar verilecek yeni bir savaşa ve yıkıma girmek gibi bir niyeti yok. Daha başka ve yaratıcı seçenekler de mevcut. Hamas’a darbe indirmek ve daha büyük bedel ödetebilmek de mümkün.”

Yedioth Ahronoth gazetesi yazarlarından Nahum Barnea da kaleme aldığı makalesinde şunları aktardı:

“Bu tur da 2014 İsrail-Gazze çatışmasının sona erdiği noktada bitti. Bu dahil mevcut çatışmalara yol açan tüm temel sorunlar halen olduğu gibi duruyor. Hiçbir şey çözülmedi. Hiçbir şey ilerlemedi de. Aksine sorunlar daha tehlikeli bir hal aldı. İsrail hükümeti ve ordusu arasında konuşulanlar o gün neyse bugün de aynı. Orduda Gazze’deki gerçekliği temelden değiştirmek için büyük bir çaba sarf edilmediğine dair bir kanaat hâkim. Bir sonraki şiddet yakın bir zamanda gerçekleşecek ve durum şu ankinden daha tehlikeli bir hal alacak. İsrail ordusu, Gazze’nin ikinci bir Somali’ye dönmesinden ve bölgeye yönetimdeki kaosun yanısıra şiddetli bir insani krizin hâkim olmasından endişe duyuyor. Her iki taraf da sınırda masa tenisi oynuyor. Onlar bizim topraklarımızı hedef alarak ateş ediyor, biz de onların topraklarına. Gazze Şeridi’nde işgalin yeniden devreye girmesi kaçınılmaz bir durum. İsrail ordusuna göre Gazze Şeridi için en iyi çözüm bölge yönetiminin yeniden Filistin Otoritesi’ne verilmesidir. Ancak sorunlardan biri de hükümetin Ebu Mazen’i (Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas), Hamas’tan daha az tehlikeli olmayan bir düşman olarak görmesidir. Bu nedenle İsrail Genelkurmay Başkanı Gadi Eizenkot, Filistin otoritesinden bahsederken Ebu Mazen hakkında değil, siyasi düzeyde konuşmaya özen gösteriyor. Siyasi düzey, Filistin’in bölünmüş vaziyette kalmasını tercih ediyor. Hükümet, Batı Şeria’da güçsüz durumda. Hamas da Gazze’de zayıf vaziyette. Yani mevcut durum devam ediyor.”

Barnea ortada bir bahis olduğu konusunda da uyarıda bulunarak bunun İsrail’in dezevantajı haline gelebileceğini belirtti. Gazze’nin çöküşü veya uzlaşı anlaşması yapıldığı takdirde Hamas’ın tıpkı Hizbullah’ın Lübnan’da olduğu gibi hükümetin içerisinde siyasi ve askeri bir güce dönüşeceğini ifade etti.

Nahum Barnea, Gazze’deki durumun kötüleşmesinden İsrail’in yanısıra başka tarafların da sorumlu olduğunu belirtti. Makalesinin devamında bölgedeki sorunlara dikkat çekti:

“ABD’liler bir çözüm değil sorundur. ABD Başkanı Donald Trump’ın Birleşmiş Milletler Yakındoğu Filistin Mültecilerine Yardım Ajansı’na (UNRWA) yapılan 300 milyon dolarlık yardımı kısıtlama kararı, Gazze’deki gıda krizini daha da derinleştirdi. 13 bin çalışanın maaşlarının akıbeti ve eğitim-öğretim yılının başlamasıyla 280 bin öğrencinin eğitim alıp alamayacağını belirsiz hale getirdi.”

Barnea’ya göre İsrail, Gazze’ye ödül ve ceza yöntemi uygulayabilir. Gazze’nin askeri operasyon yürütme yeteneğinin neredeyse tamamen askıya alınması cezadır. Barnea bunun Gazze’deki yanan uçurtmalarla mücadele etmek için değil, Lübnan ve Suriye’de kuzey cephesine doğru uçurulan uçakların tehdidine karşı koymak için olduğunu ifade etti. Barnea ödül olarak ise İsrail ordusunun gıda, sağlık, su, elektrik ve sıhhi arıtmadan’ oluşan beş acil soruna ‘cevap verme ihtiyacına işaret etti. “Bunun dışında, 2014 Gazze- İsrail çatışmasının sonunda liman, havaalanı ve Gazzeli çalışanların İsrail’de istihdam edilmesi konusunda ulaşılan anlaşmalara dönülmesi gerekiyor. Başka bir deyişle ablukanın kaldırılması lazım” dedi.

Eizenkot’un Güney Bölgesi Komutanı Herzi Halevi, Gazze Bölüğü Komutanı Albay Yehuda Fox ve bölgede faaliyet gösteren Gazze Bölüğü tugay ve tabur komutanları ile güvenlik durumu konusunda bir saha değerlendirmesi yaptığı belirtiliyor. Eizenkot’a yakın kaynaklar, İsrailli güvenlik birimlerinin Gazze’deki gerilimin sona erdiği yönünde değerlendirmede bulunduklarını söyledi. Hükümetin Gazze Şeridi’nde yaşayan halkın ateşkes anlaşmalarını uyguladıkları ve destekledikleri takdirde rahatlatılmasını vaat ettiğini aktardı. Ancak Savunma Bakanı Liberman, bunu bir anlaşma olarak sunuyor. Sınır kapısını yeniden açma ve balıkçılık yapılan alanların genişletme karşılığında tam bir sükûnet ve yanan uçurtmalar ile balonların uçurulmamasını şart koşuyor.

Liberman, Kerm Ebu Salim gezisinde yaptığı açıklamada ayrıca şunları söyledi:

“Malların Gazze’ye girişi ile ilgili durum değerlendirmesini tamamladık. Gazze halkının, bizim tarafta yanan uçurtma ve balonlar nedeniyle yangınlar çıktığı takdirde, diğer tarafta hayatın asla normale dönmeyeceğini anlaması gerek. Bugünkü sakinlik yarın ve sonrasında da aynı şekilde devam ederse salı günü Kerm Ebu Salim’in de normal çalışması devam edecek. Ayrıca daha önceden izin verilen balıkçılık alanını da yeniden genişleteceğiz.”