Tüm dünya ülkelerinde istihbarat faaliyetleri gizli bir şekilde yürütülür. Genellikle istihbarat servisleri, yürüttüğü faaliyetlerin doğası gereği diğer devlet kurumlarından farklı bir şekilde çalışır. Yani istihbarat servislerinin önünde bürokrasi engeli bulunmaz. Bürokrasi engelinin bulunmaması, istisnasız bütün devletlerde istihbarat çalışmasının eşsiz doğasından kaynaklanmaktadır. İstihbarat servislerindeki personellerin yetkiyi kötüye kullanmaması ya da kendi kafasına göre hareket etmemesi için bürokrasi engelinin aşılması meselesi, yönetimin kontrolü altında dikkatli bir şekilde incelenmelidir.

İstihbarat servisleri, göz ardı ya da ihmal edilemeyecek kadar zorunlu temel bir ihtiyaçtır. Bu servisler, ülkenin yurtiçinde ve yurtdışındaki yüksek çıkarlarını gözetmesinin yanı sıra devletin güvenliğini sağlamak ve yurttaşları korumak gibi büyük ve önemli görevlere sahiptir. İstihbarat servislerinin rolü, sadece politikayla sınırlı kalmayıp saldırı tehditleriyle mücadeleye kadar uzanmaktadır. Bunun için herhangi bir devletin ulusal güvenliği, kendi coğrafi ya da bölge sınırlarından değil, aksine bölgesel ve uluslararası çevreden başlar. Hiçbir devlet, tehdit ve tehlikelerin kendi topraklarına ya da sınırlarına gelmesini beklemez. İşte burada düşmanlar ya da bölgesel ve uluslararası rakipler tarafından düzenlenen komploları ve tehlikeleri açığa çıkartan istihbarat servislerinin rolü gündeme gelmektedir. Yani istihbarat servislerinin güvenlik, siyasi, askeri, iktisadi ve hukuki meselelerle ilgili derin ve kapsamlı bilgiler toplayıp karar yapıcıların bu meseleleri ele alabilmesi için onlara seçenekler ve alternatifler sunması gerekiyor.

Devletin çabalarını dağıtıp devleti uğraştırmak ve kendi içine hapsetmek amacıyla ülkenin güvenliğini ve istikrarını hedef alan suçları engellemek, ulusal güvenliği sarsmaya ve nüfus bileşeniyle ya da iç krizlerle oynamaya yönelik girişimlere karşı koymak istihbarat servislerinin faaliyetleri arasında yer almaktadır. Toplumun ve devletin güvenliğini tehdit eden ve yurttaşları hedef alan suçların yanı sıra uyuşturucu ve silah kaçakçılığına, illegal göçlere karşı koymak ve kıtalararası organize suç örgütlerinin faaliyetlerini engellemek yine istihbarat organlarının görevleri arasında bulunmaktadır. Bunun için dünyada küçük-büyük her devlet, güvenliğini, istikrarını, yurttaşlarını, çıkarlarını ve kurumlarını korumak için istihbarat organlarına sahiptir.

Küresel terör olgusunun artması ve örgütlerin yapısının karışık bir hale gelmesiyle birlikte istihbarat servislerine yeni sorumluluklar eklendi. Tehdit ve tehlikelerin kaynağı, sadece diğer devletlerin davranışları ya da organize suç çetelerinin faaliyetleri değildir. Aksine terör örgütleri, uluslararası düzlemde devlet, toplum ve birey için önemli bir tehdit kaynağı oluşturmaktadır. Terör örgütleriyle mücadele etmek, yurttaşları ve toplumu terör gruplarının şerrinden korumak istihbarat servislerinin en büyük görevleri arasında yer almaktadır. Zira terör suçlarının sınırı bulunmuyor. Genel olarak uluslararası istihbarat servisleri, terör örgütleriyle mücadele etme noktasında gerekenden daha yetersiz olduğu zaman tehlikenin kaynağını belirlemek, radikal örgütlerin ve haydut devletlerin politikalarını ve planlarını takip etmek, onların bu planlarını boşa çıkartmak amacıyla yerel, bölgesel ve uluslararası düzlemde doğru bilgiler toplamak için daha fazla koordineli çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Tehlikelerin artması, tehlike kaynaklarının ve türlerinin çoğalmasıyla birlikte birçok devlet, kendi istihbarat servislerini geliştirmesinin yanı sıra yeni şubeler kurup ek görev ve sorumluluklar getirdi. Ayrıca bu devletler, kendi istihbarat servislerinin yetki alanlarını genişleterek görevlerinde başarılı olabilmeleri için onlara olanaklar ve araç-gereçler temin etti. Dünya devletlerindeki siyasi liderlerin, artan tehdit ve tehlikelere karşı koymak için bireyi ve toplumu korumada temel bir araca dönüşen istihbarat servislerinin gücünü artırmaktan başka seçenekleri yoktu. Ayrıca istihbaratçının görevleriyle uyumlu olacak şekilde en iyi kişilerin seçilmesinin yanı sıra istihbarat alanında çalışan personele daha fazla eğitim verildi. Buna ek olarak dünyada benzer istihbarat servisleriyle karşılıklı bilgi alışverişi ve koordinasyon yapıldı. Çünkü devletlere zarar veren ve devletlerin çıkarlarını hedef alan saldırılardan dolayı istihbarat servisleri, “erken uyarı” işlemini yerine getirebilmesi için birçok çevrelerle koordinasyon ve işbirliği yapması gerekiyor.

İstihbarat servislerinin görevleri son derece tehlikeli ve hassas olması nedeniyle birçok devlet, istihbarat organlarının doğrudan karar yapıcılara bağlanmasına dikkat etti. Ayrıca bu devletler; olmuş-olacak hadiselere ya da olmadan önce bu olaylara yönelik önlem alabilmeleri için istihbarat servislerinin karar alıcılara düzenli rapor sunmasına özen gösterdi. Bu raporlar, durum ve tutumları analiz edip önem ve tehlike derecesine göre anlık olarak sunulan özet ya da uzun bilgiler olabilir.

Aslında geçmişteki tecrübelere dayanarak göz önünde bulundurulması gereken temel bir gerçek var. Dünya çevresindeki istihbarat servisleri, insan gruplarından ibarettir. Bu da hata unsurunun bulunmasına izin vermektedir. Aslında istihbarat servislerinden bahsetmek, devletin kendi güvenliğini, çıkarlarını, istikrarını ve yurttaşlarını koruması için kendilerine güvendiği personellerden bahsetmek demektir. Bu personellerden bazıları, doğru yoldan çıkıp kendisine verilmeyen yetkileri uygulayabilir, sahip olduğu yetkileri kötüye kullanabilir ya da idari ve mali yolsuzluk ağına düşebilir. İşte burada her devletin kendi şartlarına uygun olan istihbarat ekolüne göre araştırılmış önemli kurallar devreye girmektedir. Bu kurallar, katı geleneklere sahip kurumsal aktivitede ortaya çıkmaktadır. Her şeyden önce bu katı geleneklerin başında istihbarat kurumlarına tabi olma gelir. Yani kelimenin tam anlamıyla yöneticiye ve devlete bağlılık vardır. Bu servislerin ana hedefi, istihbaratçının bireysel şanını ve kazanımlarını gerçekleştirmek değildir. İstihbarat personellerinin davranışları, zorunlu ve kesin bir şekilde periyodik olarak incelenmesi gerekiyor. Bu, bütün devletlerde yapılmaktadır. Dokunulmazlık ve sınırlı sorumluluk, hatalara ve hataların büyümesine yol açar. Böylece ülkenin ve yurttaşın güvenliğini koruması gereken istihbarat servisleri, devletin ve halkın güvenliğinin yanı sıra ülkenin uluslararası itibarını tehdit eden bir kaynağa dönüşür. Devlet sırları ifşa edilip bu sırların gizliliği ihlal edilebilir. Gizli bilgiler, düşman devletlere ya da örgütlere verilebilir. Böyle bir durumun meydana gelmesi halinde istihbarat servisleri, kuruluş amacından sapmış olur.

Sonuç olarak dünya çevresindeki istihbarat servislerinin periyodik bir şekilde reforme edilip yeniden yapılandırılması sıra dışı ya da yüz kızartıcı bir durum addedilmemelidir. Bilakis dönüşümden, görev değişiminden, yeni nesillerin gelmesinden, bilişim teknolojisinin ve iletişim araçlarının gelişmesinden, istihbarat faaliyetlerinin ve organize suçların karmaşık hale gelmesinden, yeni tehdit ve tehlikelerin ortaya çıkmasından, uluslararası ilişkilerde çıkarların iç içe geçmesinden ve bunun akabinde ülkeler arasında meydana gelebilecek anlaşmazlıklardan dolayı istihbarat servislerinin reforme edilip yeniden yapılandırılması doğal bir durumdur. İşte burada reform, gelişim ve boşlukların giderilmesi gibi işlemler, karar yapıcıların görev ve yetkileri arasında yer almaktadır. Genellikle devlet kurumları, zaman zaman reforme edilmeye ve yeniden yapılandırılmaya ihtiyaç duymaktadır. Böyle bir durumda reform işleminin öncelikleri arasında istihbarat servisleri, bu kurumların başında hatta ilk sırada yer almaktadır. Çünkü istihbarat servislerinin faaliyetleri, devletin güvenliğini, istikrarını, kazanımlarını ve uluslararası toplumdaki konumunu korumasının yanı sıra fırsatların düşmanlara geçmesi için ülkenin ve yurttaşların güvenliğine, istikrarına, onuruna ve haklarına zarar verebilir. Yetkileri istismar eden ve kötüye kullanan geri kalmış ve cansız istihbarat servislerinin olduğu bir ortamda devletin ya da yurttaşların güvenliğinin sağlanması mümkün değildir.