Japonya dün, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini sağlayan teslim oluşunun 73. yıldönümünü dolayısıyla etkinlikler düzenledi. Japonya İmparatoru Akihito törende yaptığı konuşmada savaş boyunca işlenen zulümlerden “pişmanlık” duyduğunu dile getirdi. Başbakan Şinzo Abe de Yasukuni Tapınağı’na bağışta bulundu. Akihito’nun babası İmparator Hirohito, 15 Ağustos 1945’te radyodan yaptığı konuşmada Japonya’nın teslim olduğunu açıklamıştı. Japonya, 2 Eylül 1945’te teslim belgesini resmen imzalamıştı.
Her ne kadar onlarca milletvekilinin mekanı ziyaret etmesi beklense de Abe, İkinci Dünya Savaşı’nda ölen ve aralarında uluslararası savaş suçu işleyenlerin de bulunduğu 2,5 milyon kişinin anısına yapılan tapınağı ziyaret etmekten kaçındı. Zira siyasi liderlerin tapınağa yaptığı ziyaretler, savaş zamanında yapılan “Japon saldırganlığının” yüceltilmesi olarak görüldüğü için Çin ve Güney Kore başta olmak üzere komşu ülkelerin öfkesine yol açıyor.
İmparator Akihito, İmparatoriçe Michiko ve binlerce kişinin çatışmada öldürülen 3 milyondan fazla Japonu anması bekleniyor. 84 yaşındaki İmparator televizyondan yayınlanan konuşmasında “Geçmişimiz üzerinde düşünerek ve derin pişmanlık duygularını aklımızda tutarak savaşın acılarının asla tekrarlanmayacağını ciddiyetle ümit ediyorum” dedi. Fransız Haber Ajansı AFP deİmparator’un şu ifadelerini aktardı:
“Bütün halkımla ve tüm kalbimle savaşta, savaş meydanlarında ya da başka yerlerde ölenleri anıyorum. Dünya barışı ve ülkemizin sürekli gelişmesi için dua ediyorum.”
Her yıl düzenlenen ve özenle tasarlanan söz konusu etkinlik, oğlu Naruhito’nun babasının ölümünden önce tahta çıkmasına izin verecek istisnai bir yasa gereğince gelecek nisan ayında tahttan ayrılacak Akihito’nun imparator olarak katıldığı son tören.
Akihito, siyasi düzende etkin olmamasına rağmen iktidarı boyunca babasının saltanatı sırasında Japonya’nın izlediği yayılmacı politikanın tam aksine barışçıl görüşlerinde kararlılık gösterdi. Ülkesinin Çin’de “büyük bir acıya” neden olduğunu ve Japonya’nın Kore Yarımadası’ndaki acımasız yönetiminden pişman olduğunu söyleyerek sağcı Japonları kızdırdı.
Japonya Başbakanı Şinzo Abe de aynı törende yaptığı konuşmada savaşta ölenleri anılarda saklı tutma ve barışçıl bir geleceğin inşasına devam etme çağrısında bulundu.
Herhangi bir üzüntü veya pişmanlık ifadesinden kaçınarak “Savaş trajedisini asla tekrar etmeyeceğiz. Tarihle alçakgönüllülükle yüzleşeceğiz ve bu söze sadık kalacağız” ifadelerini kullandı. Milliyetçi görüşleriyle tanınan Abe, 2012’de iktidara geldiğinden bu yana komşu ülkeleri kızdırmamak için 15 Ağustos tarihinde mezarlığı ziyaret etmekten kaçındı. Şarkul Avsat’ın edindiği bilgilere göre Liberal Demokrat Parti’den Abe’ye yakın biri isim, Abe’nin çarşamba günü alışılageldiği üzere sadece tapınağa bağışta bulunmakla yetindiğini aktardı.
Abe, iktidardaki beş buçuk yılı boyunca tapınağı sadece bir kez, 2013 yılının aralık ayında, başbakanlığa gelişinin yıl dönümünde ziyaret etti. Bununla birlikte Abe’nin söz konusu ziyareti sadece Seul ve Pekin’i değil, aynı zamanda hayal kırıklığını dile getiren ABD hükümetinin de tepkisine yol açtı. Yasukuni Tapınağı, 1869 yılının başlangıcından İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar Japonya İmparatorluğu için ölen ve Japon ordusu için çalışan 2,5 milyon askeri ölümsüzleştiriyor. Fakat söz konusu askerlerin kayıtları 1978’den beri ABD’nin Hiroşima (6 Ağustos) ve Nagazaki (9 Ağustos) kentlerine düzenlediği ve 210 milyondan fazla insanın ölmesine yol açtığı atom bombası saldırısı sonrasında Japonya’ya dayatılan teslimiyetin ardından müttefikler tarafından savaş suçu işlemekle suçlanan Japon isimlerine dahil edildi. Komşu ülkelerin Japonya İmparatorluğu ordusunu suçladıkları Pasifik Savaşı’nda 800 bini sivil olmak üzere yaklaşık 3,1 milyon Japon ölmüştü.