ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Katar krizinde aracılık yapmak üzere bölge ülkelerine ziyareti bugün başlayacak. Dün Katar emiri tarafından özel elçi gönderildiğini kaydeden Kuveyt basını, Tillerson’ın ziyaretinin Kuveyt’ten başlayacağını duyurdu.
Tillerson’ın ziyareti, krize yakın bir çözüm göremeyen İngiltereli mevkidaşı Boris Johnson’ın bölgeyi ziyaretinden hemen sonra gerçekleşiyor.
Birçok gözlemci ve yorumcunun çözüme kötümser yaklaşımına sebep olan durum ise, Katar’ın terörle mücadelede eden dört ülkenin taleplerine ısrarcı bir tutumla karşı çıkmasıdır. Tillerson’ın İstanbul’dan Kuveyt’e hareket etmesinden önce İngiliz Dışişleri Bakanı ile Katar krizinin çözümüne dair ortak çabaları değerlendirmesi öngörülüyor. Bu kriz, Tillerson’ın Türk sorumlularla yaptığı görüşme başlıklarının arasındaydı. Bu arada Johnson da Kuveyt ziyareti esnasında, ‘Bölgedeki terör finansmanına çözüm bulma’ konusunun önemine dikkat çekti.
Bu kötümserlik ile eşzamanlı olarak Doha, Katar ambargosundan zarar gören kişi ve şirketler ile Körfez ülkelerinde yaşayan Katar vatandaşları için, tazminat taleplerini değerlendirmek üzere bir hükümet komitesi kurulduğunu duyurdu. Katar, teröre desteğinin kesilmesi amaçlı yapılan ambargo sonucu açılan tazminat davalarını, Fransız ve İngiliz yargısına taşımaya hazırlandığını açıkladı.
Katarlı savcı Ali bin Ftays dün yaptığı basın açıklamasında, ‘davaları değerlendirecek olan merkez komitesi’nin davaları Fransız ve İngiliz yargılarına taşımadan önce iyice değerlendireceğini söyledi.
Britanya Dışişleri Bakanı ziyaretinin sonucunda, Katar ve komşu ülkeler arasındaki bu krize çözüm bulmanın mümkün olduğunu dile getirdi. Ancak, bu çözümün kısa vadede olmayacağını söyledi.
Kuveyt’in aracı olarak önemini yineleyen Johnson, ‘bölgedeki terör finansmanına çözüm bulma’ konusunun önemine dikkat çekti.
Ancak uluslararası analistler bu krizin aldığı yön konusunda kötümserliklerini dile getirdiler. AFP ise Baker araştırma enstitüsünde körfez konuları uzmanı Kristian Coates Ulrichsen, “kriz şu anda çıkış yoluna doğru yöleniyor’’ dedi.
Londra Kings College’da siyaset bilimcisi olan Andreas Craig krizin çözüme uzak olduğunu öngörerek, “Ambargonun kalkması yakın gelecekte gözükmüyor, bunun gerçekleşeceğini sanmıyorum’’ dedi.
İngiltere ise aracı rolünü üstlenmeye çalıştı ancak Kuveyt’in aynı rölüne destek vermekle yetindi.
Washington ise önümüzdeki günlerde 4 ülkenin Katara yaptırımlarını artırarak krizin daha da büyümesine neden olmalarından korkuyor. Hatta buna bağlı olarak bu ülkelerin sonraki adımının Katarı Körfez İşbirliği Konseyi’nden kovması veya Arap Ligi’ndeki üyeliğini dondurması ihtimalini de göz önünde bulunduruyor.
Eğer Katar bu istikrar bozucu faaliyetlerinden vazgeçmezse, sonraki adımların da şöyle olması öngörülüyor; Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın büyük şirketleri iki seçenek arasında bırakması da mümkün, “Katar’la çalışmayı durdurun onun yerine bizle çalışın’’ diyebilir.
Körfezin tehdidi ve Katar’ın inadı arasında krizin yansıması da bölgesel siyasetleri ve ekonomileri de etkilemekte. İngiliz Durham Üniversitesi’nde Ortadoğu uzmanı olan Christopher Davidson ise, “ Burada geri adım atmaya yer yok. Görünüşe göre bu kriz gidilebilecek en uzak noktaya kadar gidecek’’dedi.