İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, ABD Başkanı Donald Trump’a İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan geri çekilmeme çağrısında bulundu.
Johnson, ABD’nin başkenti Washington’a yönelik iki günlük ziyaretine rağmen, Trump ile herhangi bir görüşmede bulunmadı. Bu çerçevede İngiliz Bakan, ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile bir araya geldi.

Boris Johnson, sesini doğrudan başkana duyurmak ve kendisini uluslararası anlaşmadan çekilmemeye ikna etmek için Trump’ın favori televizyon programı “Fox & Friends”e çıkmayı tercih etti. Johnson yaptığı açıklamada, Trump’ın, kıtalararası balistik füzeler, denetim kusurları ve İran’ın bölgeyi istikrarsızlaştırıcı müdahalelerine değinerek, “anlaşmada eksiklik olduğu konusunda haklı olduğunu” ifade etti.

İngiliz Bakan, “İran, kötü bir şekilde faaliyetlerde bulunuyor ve kıtalararası balistik füzelerini geliştirme eğilimi var. Bunu durdurmak, bölgede faaliyet gösterdiği her şeyden çekilmek zorunda. Aynı şekilde biz de bu konuda daha sert olmalıyız” dedi.
Johnson, “Bu aşamada, alternatif bir planın durumu daha iyi bir şekilde aydınlatacağı düşünülmüyor” diyerek, Trump’a anlaşmadan çekilmeme çağrısında bulundu.

Boris Johnson ayrıca, İngiltere’nin anlaşmayı iyileştirmek için ABD ile birlikte çalışacağını vurguladı. Bakan, ülkesinin “nükleer anlaşmadan 10 yıl sonra da İran’ın uranyum zenginleştirme programlarına devam etmesini sağlayacak maddenin düzeltilmesi” üzerine odaklanacağını ifade etti. Boris Johnson, Trump’ın anlaşmadan çekilmeye karar vermesi halinde “‘Bundan sonra ne olacak?’, ‘İran’ın (uranyum zenginleştirilen) tesislerini bombalayacağımızı ciddi olarak söyleyebilecek miyiz?’, ‘Gerçekten bunun için bir ihtimal var mı?’ sorularına cevap vermek zorundayız” dedi.

Johnson, Ortadoğu’daki nükleer silahlanmaya dair de uyarıda bulundu. New York Times gazetesi için bir makale kaleme alan Johnson, nükleer anlaşmayı sürdürme talebini de yineledi. Bakan, “Bu kritik noktada anlaşmadan vazgeçmek ve İran’a yönelik (getirdiği) kısıtlamaları kaldırmak bir hata olur” ifadelerine yer verdi. Boris Johnson, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu müfettişlerine, İran’ın nükleer tesislerini denetlemek için ek yetki verildiğini de belirterek, “Bu durum, bir tür silah üretme girişimlerinin takip olasılığını artırır” dedi.

Boris Johnson ayrıca, nükleer sınırlamaları kaldırmanın sadece İran’a yarayacağını belirtti. İngiltere Dışişleri Bakanı, “Anlaşmanın İran’ın nükleer programına getirdiği kısıtlamaların, aynı zamanda İran’ın bölgesel saldırganlığına da karşı olacağına inanıyorum. Emin olduğum tek şey; mevcut alternatiflerin tamamı anlaşmadan daha kötü. En iyi yol, zincirleri kırmak yerine onu iyileştirmektir” ifadelerine yer verdi.

Öte yandan Beyaz Saray’dan bir kaynak, Başkan Trump yönetiminin İran nükleer anlaşması konusunda net bir tavra sahip olduğunu vurguladı. İngiltere Dışişleri Bakanı ile yapılan görüşmelerin, İran’ın Ortadoğu’daki davranışları, bölgeyi istikrarsızlaştırma faaliyetleri, birkaç yıl sonra uranyum zenginleştirmeye devam etme olasılığı ve füze programı ile ilgili yönetimin endişelerine dair Avrupalıların rolü üzerinde durduğu ifade edildi. ABD Başkanı Trump ise bu konular ele alınmadığı müddetçe yaptırımları yeniden uygulama ve nükleer anlaşmadan çekilme uyarısında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Siyaset Planlama Dairesi Başkanı Brian Hook da İran’a yeni kısıtlamalar getirmek, anlaşmadaki sorun ve kusurları ele almak için Avrupalı mevkidaşları ile bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı kaynakları tarafından aktarılan bilgiye göre, tartışma ve müzakereler yalnızca Avrupalı müttefiklerle sınırlı, ayrıca doğrudan İran’la müzakere niyeti de mevcut değil.

Öte yandan İngiltere’nin Washington Büyükelçisi, dün gazetecilere yaptığı açıklamada “ABD yönetimi ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki üst düzey çabalar, birkaç haftadır devam ediyor” dedi. Yetkili, A planının ABD’yi anlaşmaya devam etme konusunda ikna etmek olduğunu vurguladı. B planına ilişkin bir soruya yanıt olarak da Büyükelçi, “Tüm olasılıklara hazırız” yanıtını verdi.

Diğer taraftan ABD’nin eski Dışişleri Bakanı John Kerry, İran nükleer anlaşmasının devamlılığı için Avrupalı liderlerle toplantı düzenlemeye çalışıyor. Tahran’la anlaşmaya dair yapılan müzakerelerde ABD’yi temsil eden Kerry, geçtiğimiz hafta New York’ta İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’le bir araya geldi. John Kerry aynı şekilde, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de görüşmelerde bulundu. ABD Kongresi kaynakları, müzakerelerde önemli bir taraf olan eski ABD Enerji Bakanı Ernest Moniz’in de nükleer anlaşmayı korumak için Kongre üyelerine baskıda bulunduğunu belirtti.

ABD Başkanı Trump ise dün Twitter hesabı aracılığıyla, Kerry’nin yasadışı toplantılarını, “kaosa” sebebiyet vermekle eleştirdi. Kongre üyeleri, Kerry ve Moniz’in geçtiğimiz hafta senatörler ve milletvekilleri ile “Trump’ın anlaşmadan çekilmesinin birçok karışıklığa sebebiyet vereceği” konusunda toplantı yaptığını ifade etti. Aynı şekilde ikilinin, İran’la nükleer anlaşmaya muhalif ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan ile bir araya geldiği belirtildi.