Afganistan’ın başkenti Kabil, ağırlıklı olarak Şii nüfusun yaşadığı başkentin batısındaki bölgede bulunan bir eğitim merkezini hedef alan intihar saldırısına sahne oldu. Saldırıda 37 kişi hayatını kaybederken, en az 40 kişi yaralandı.
Kabil’de haftalarca süren sakinliğin ardından gelen saldırıda işaretler, bölgedeki Şii hedeflerine yönelik daha önceki saldırıların sorumluluğunu üstlenen DEAŞ terör örgütünü gösteriyor.
Ülkenin güneydoğusundaki Gazne kentine düzenlenen saldırı sonrasında, iki taraf arasındaki şiddetli çatışmalara sahne olan Afganistan’da, Taliban ile NATO destekli hükümet güçleri arasında geçici ateşkes olasılığına ilişkin görüşmelerin arttığı bir zamanda, askeri mevzilere ve hükümete yönelik saldırılarını hızlandıran Taliban hareketi, bombalama eylemlerine karıştığını reddeden bir bildiri yayınladı.
Reuters haber ajansına konuşan ve isimlerinin açıklanmasını istemeyen Taliban yetkilileri, “Bu bağlamda henüz bir karar alınmadı. Bazı Müslüman ülkelerin ve diğer tarafların söz konusu adımla ilgili olarak irtibata geçmelerinin ardından Kurban Bayramı’nda ateşkes ilan edilmesi teklifini görüşmek üzere Taliban liderleri bir araya gelecek” açıklamasında bulundular.
Gazne’yi kontrol eden hareketin militanları, Kurban Bayramı sırasında iki taraf arasında ateşkes ilan etme kararını bekliyor. Geçtiğimiz Ramazan Bayramı’nda gerçekleşen ateşkes, Afganistan’da bir barış anlaşmasının sağlanabileceğine dair umutları yeniden canlandırmıştı.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Taliban’ın Gazne’ye yaptığı saldırı öncesinde, yalnızca Kurban Bayramı için değil, insanların güvenli koşullarda kutlama yapabilmeleri ve tarafların pozisyonlarını gözden geçirmelerini sağlamak için bir ay veya daha uzun bir süreliğine Afganistan’da barışa giden bir diyalog sürecine evrilebilecek ateşkes kararı verilmesi yönünde çağrıda bulunmuştu.
Kurban Bayramı için ateşkes beklentisi
Bir Taliban unsuru, arkadaşlarının Kurban Bayramı için dört günlük ateşkes ilan etmesini tavsiye ettiğini fakat Taliban liderliğinin görüşlerin farklılık gösterdiğini ve örgütün lideri Hibetullah Ahundzade’nin kararını beklediklerini belirtti.
Bir diğer Taliban unsuru ise, daha önce olduğu gibi ateşkesin kabul edilmesini umduğunu çünkü bu durumun, Afgan halkının kalplerini ve zihinlerini kazanmaya ve örgüte dair korkularını dağıtmaya katkıda bulunduğunu ifade etti.
Cumhurbaşkanı Gani, Ocak ayında, gerek Afganistan Anayasasının tanınması gerekse silahların bırakılmasıyla ilgili olarak herhangi bir önkoşul olmaksızın Taliban’la barış görüşmeleri yapılması teklifinde bulundu. Ancak Taliban, diyaloğu reddetti ve ABD tarafıyla doğrudan müzakereleri tercih etti. Taraflar, Doha’da iki oturum gerçekleştirdi. Bunu, 10 gün önce Taliban hareketinden bir heyetin Özbekistan’a gitmesi ve yetkililerle görüşmelerde bulunması izledi. Harekete ait heyetler, aylar önce Pekin’de görüşmelerde bulunmuşlardı.
Bayram’da bir ateşkes olacağı söylentileri devam ederken, resmi Afgan kaynaklar tarafından yapılan bir açıklamada, Kabil’in kuzeyindeki Beğlan eyaletinde Taliban ile hükümet güçleri arasında meydana gelen çatışmalarda, hükümete bağlı 45 kişinin öldüğü bildirildi.
Hama Press haber ajansının, Afgan yetkililerden aldığı bilgiye göre de hükümetin kaybı 40 kişiyi buldu. Ajans, geçtiği haberde yetkililerin şu sözlerini aktardı:
“Çok sayıda Taliban militanı, Alaaddin üssüne saldırı başlattı. Taliban güçlerinin verdiği kayıplar bilinmiyor. Çatışma, Taliban’ın kuzeydeki Faryab eyaletinde bulunan bir üssün kontrolünü ele geçirmesinden sonra meydana geldi.”
Ajansın Afganistan’ın doğusundaki Paktiya eyaletindeki Afgan ordu birliklerinden aktardığına göre, meydana gelen çatışmalarda Taliban tarafından 35 milis yaralandı ve hareket bir dizi kayıp verdi.
Sivil kayıplar sürüyor
Taliban saldırısının ardından Gazne’deki durumu anlatan BM’nin Afganistan Özel Temsilcisi Tadamichi Yamamoto, 110 ila 150 sivilin öldüğüne işaret ederek sivil nüfusun ciddi sıkınlar ile boğuştuğunu kaydetti.
BM Elçisi’nin güvenilir olarak nitelendirdiği kaynaklardan aktardığına göre, Gazne kentindeki sağlık merkezleri hükümet güçleri, Taliban savaşçıları ve sivillerden olan yaralılarla dolup taştı.
Hapishanelerdeki mahkumların temel insani haklarını ve hukuki değerlerini korumanın da Kızılhaç örgütünün faaliyetleri kapsamında olması gerektiğini ifade eden Taliban unsuru, yüzlerce mahkumun açlık grevinde olduğu, birçoğunun komaya girdiği, mahkumların gerekli tedaviyi göremediği ve Kızılhaç’ın buna dair tıbbi ve hukuki önlemleri almadığı dillendirildi. Taliban, bu sebeple Uluslararası Kızılhaç Örgütü’nün (ICRC) Afganistan’daki faaliyetlerine verilen güvenlik ve koruma taahhüdünün geri çekildiğini ilan etti ve örgütü ve çalışanlarını insani görevlerini ihlal etmekle suçladı.
Taliban bildirisi ayrıca tüm yerel ve uluslararası STK’lara, hükümet hapishanelerindeki “Taliban tutuklularını ihmal etmeleri halinde” koruma tedbirlerinin kaldırılacağı uyarısında bulundu.
Uluslararası Kızılhaç ve uluslararası sivil toplum örgütlerinin çalışanları için korumanın kaldırılması sebebiyle, hem hareketin unsurları hem de diğer bir silahlı gruplar tarafından vurulma veya kaçırılma korkusu yaşanacak ve Afganistan’daki faaliyetler azaltılacak.
Taliban’dan Faryab’a saldırı: 17 ölü, 27 yaralı
Taliban, milislere ve hükümet güçlerine karşı yürüttüğü operasyonların ardından Faryab eyaletindeki 6 güvenlik merkezinin kontrolünü ele geçirdi. Örgütün, Bati Kut bölgesinde hükümete ait bir tedarik konvoyunu hedef alması sonucu Afgan özel kuvvetlerinden 17 kişi ölürken, 27 kişi de yaralandı.
Örgüt ayrıca, militanlarının Gazne kentindeki operasyonlarına dair bir video yayınladı. Videoda, birçok mahallenin kontrol altına alındığı, Valilik merkez binası ile şehir merkezindeki ordu ve istihbarat üssünün de kuşatıldığı görüldü.