Kahire: Cemal Cevher / Şarku’l Avsat
Libya’nın devrik lideri Muammer Kaddafi’nin oğlu Seyfulislam Kaddafi’nin avukatı Halid ez-Zaidi, eski rejim dolayısıyla hüküm giyen tüm tutukların serbest bırakılması için af yasasının aktif hale getirilmesi çağrısında bulundu.
Avukat, ülkedeki ulusal mutabakat ve toplumsal istikrarın sadece yasal bir denge ile oluşturulamayacağını vurguladı.
Zaidi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “17 Şubat 2011 ayaklanmasının ardından yürütülen davalar, siyasi temelde ve savaşta galip gelenlerin zoruyla gerçekleştirildi, yürürlükteki kanunlar uyarınca değil. Bu durum ise Libya’daki siyasi kesimler arasında güven sorunu oluşturdu” dedi.
Aynı şekilde Ulusal Halk Hareketi Yürütme Konseyi Genel Sekreteri Mustafa ez-Zaidi de geçtiğimiz Cuma günü, Kaddafi rejimi tutuklularının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması çağrısı yaptı.
Ancak Temsilciler Meclisi üyesi olan Ömer Kays Karmil, Şarku’l Avsat’a, bu mahkumların ulusal mutabakat sürecinde herhangi bir ağırlığı bulunmadığını söyledi.
Libya’nın doğusundaki Tobruk şehrinde bulunan Temsilciler Meclisi (TM), Temmuz 2015’te af yasasını onayladı. Yasanın ilk maddesinde, 5 Şubat 2011 tarihinden itibaren işlenen suçlara yönelik “öngörülen koşullar geçerli olduğunda genel af, aleyhindeki cezai takibatın sona ermesi ve verilen cezaların düşürülmesi” konuları yer alıyor.
Yasa ayrıca, af kapsamına girenlerin, pişmanlıklarını ve bir daha suç içlemeyeceklerini yazılı olarak belirtmesini şart koşarken, mali suçlarda para cezası verilmesini içeriyor. Terör suçluları, uyuşturucu tacirleri, adam kaçırma, işkence ve darp, cinayet ve yolsuzluk ile suçlananlar yasa kapsamında yer almıyor.
Öte yandan Seyfullah Kaddafi’nin avukatı Halid ez-Zaidi, “ülke iş savaş ve bölünmeden, istikrar dönemine geçene kadar yasanın askıya alınması” çağrısı yaptı. Zaidi, “Bugün, ülkede bulunan herkesin, bu mahkumları serbest bırakması gerekiyor” dedi.
Halid el-Zaidi, “Tüm ihlallerine rağmen silahlı milisler neden yargılanmadı? Ceza Yasası bir gruba uygulanamaz. Gerekli yasal dengenin yanı sıra toplumsal sakinliğe ulaşmak için Ceza Kanunu’nun bir süre askıya alınması gerekiyor. Sadece zayıf tarafa uygulandığı sürece bu, adalet ve eşitlik tarafından desteklenen yasal temelde bir dengesizliktir” ifadelerini kullandı.
Aynı şekilde Zaidi, Trablus mahkemesinin İttihad Tripoli futbol takımı Antrenörü Beşir el-Reyani’nin öldürülmesi davasından geçtiğimiz Nisan ayında beraat ettiği Saadi Kaddafi’ye atıfta bulundu. Avukat, “Saadi neden beraat etmesine rağmen serbest bırakılmadı?” diyerek, “Çünkü bazılarının siyasi amaçları var ve onu hapiste tutmayı amaçlıyor” şeklinde konuştu.
Seyfulislam Kaddafi’nin avukatı Zaidi ayrıca, “Ülkenin daha geniş bir görüntüsü olmalı. Herkes, yargının itibarını koruyan bir adalet sergilemeli” dedi.
Trablus Temyiz Mahkemesi, Temmuz 2015’te Kaddafi rejiminden 37 kişi hakkında idam, müebbet veya 5 ila 12 yıla kadar hapis cezası verdi. Libya’daki güvenlik kaynakları, geçtiğimiz haziran ayında, Kaddafi rejiminin Dış Güvenlik Birimi Başkanı Ebu Zeyd Dorda başta olmak üzere Kaddafi rejiminin üst düzey yetkilileri de dahil, 10 siyasi tutuklunun genel savcılık ofisi ile koordineli olarak yakın bir zamanda serbest bırakılacağını duyurdu. Ancak bu durum, şu ana kadar henüz gerçekleşmedi.
Aynı şekilde Ulusal Halk Hareketi Yürütme Konseyi Genel Sekreteri Mustafa ez-Zaidi, Dorda, Abdullah Senusi, El-Bağdadi el-Mahmudi, Ahmed İbrahim ve Mansur Dau da dahil, Kaddafi rejiminin sembol isimlerinin serbest bırakılması için ulusal ve uluslararası bir kampanya başlatılması çağrısında bulundu. El-Zaidi, bu isimleri “kapsamlı bir uzlaşının başlatılmasında önemli bir unsur, ulusal uyum ve istikrarın yeniden tesisinde kilit bir faktör” olarak nitelendiriyor.
Öte yandan Yürütme Konseyi Genel Sekreteri, geçtiğimiz Cuma günü Facebook üzerinden yaptığı yazılı açıklamada, “Tutuklanmaları için yasal veya siyasi bir durum yok” dedi. Libya yargısının her zaman hak ve adalet dengesi, zulüm ve adaletsizliği reddetme aracı olması” çağrısı yapan el-Zaidi, denklemi yeniden kurmak için değerli bir fırsata sahip olduklarını vurguladı.
Diğer taraftan Zintan şehrindeki TM üyesi Dr. Ömer Kays Karmil, eski rejimin hapsedilmiş sembol isimlerinin, “40 yıl boyunca Libyalıların kanını emmek ve onları bastırmak için Kaddafi’ye yardım ettiğini” söyledi. “Onlar, Kaddafi’nin vatandaşlara güç kullanma ve masumları cezaevine koyma koluydu” diyen Karmil, “Tüm mahkumlar için her zaman adil yargılanma, iyi muamele ve yasal hakları göz önüne alma çağrısı yapıyoruz” ifadelerini kullandı.