ABD Başkanı Donald Trump, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Meksika arasında zorlu müzakerelere konu olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’na (NAFTA), Cuma günü yeni bir darbe daha vurdu.
Trump, her iki ülke ile ayrı ayrı anlaşmalar yapılmasını tercih ediyor.
Trump, Beyaz Saray’da yaptığı sürpriz bir açıklamada, Kanada ve Meksika’nın çok farklı ülkeler olduğuna dikkati çekerek, “Kanada ve Meksika ile ayrı ayrı anlaşmalar yapmak için önümüzde herhangi bir engel yok” ifadelerini kullandı.
NAFTA’nın ABD için kötü bir anlaşma olduğunu dile getiren Trump, “Kanada ile ticaretimizde çok fazla para, Meksika ile servet kaybediyoruz” dedi.
ABD yönetiminin, ABD’nin tarihi müttefikleri olmasına rağmen, Avrupa Birliği, Kanada ve Meksika’dan ithal ettiği çelik ve alüminyuma ilişkin son zamanlarda uyguladığı sıkı gümrük vergileri (sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10) küresel ekonomik gerilimi tırmandırıyor.
Perşembe günü yapılan duyuruda, maden ithalatı için söz konusu vergilerin uygulandığı bildirilirken, “Yeni bir NAFTA anlaşmasına varılmasının mümkün olmadığı” ifade edildi. ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross, devam eden görüşmelerin tamamlanması için “belirli bir tarihin” olmadığını söyledi.
Ross, yönetiminin, “sonsuz tartışmalara” tanıklık eden çoğulcu bir sistem yerine ikili anlaşmalar yapılmasını tercih ettiğini vurguladı.
Ağustos ayından bu yana, ABD, Kanada ve Meksikalı müzakereciler, 1994’den beri devam eden anlaşmanın yeni bir versiyonu üzerinde çalışıyorlar.
Trump, NAFTA’nın, “Birçok ABD işini elimine ettiğini” ve “ABD otomobil şirketlerinin, ücretlerin düşük olduğu Meksika’ya taşınmasına sebep olduğunu” söyledi. Trump, gazetecilere verdiği demeçte, “ABD Meksika ile ticaretinde yılda 100 milyon dolardan fazla ve Kanada ile milyarlarca dolar kaybediyor” dedi.
ABD Başkanı, 2017 yılında 70 milyar dolara ulaşan Meksika ile ABD ticaret açığını büyük ölçüde abartıyor. Trump, çoğunlukla mal alışverişindeki bir açıktan söz ediyor. Oysa ticaret dengesi (değişim dengesi), hizmetler açısından ABD lehine.
Resmi rakamlara göre ABD, Kanada ile olan ticaretinde 23 milyar dolarlık açığın telafi edilmesiyle birlikte 2 milyar dolarlık bir ticaret fazlası kaydetti.
Sadece iki hafta önce, NAFTA anlaşmasını gözden geçirme yönünde yoğun baskıya maruz kalan üç ülke, “çok iyi bir anlaşma” elde etme konusunda iyimserdi.
Fakat Trump, ilkbahardan bu yana, NAFTA ile ilgili müzakerelerin kaderini çelik ve alüminyum konusundaki sıkı tarifelere bağladı. Trump, ABD’nin ana çelik tedarikçisi olan Kanada’yı, geçici bir süre bu vergilerden muaf tuttu; fakat Perşembe günü, bu muafiyet bir daha yenilenmemek üzere sona erdi.
Trump, Ottawa’nın ABD’nin vergi prosedürlerine yanıt olarak ‘tedbirleri açıklamasından’ sonra NAFTA karşıtı söyleminin dozajını yükseltti.
Verginin “kabul edilemez” olduğunu ifade eden Kanada Başbakanı Justin Trudeau, söz konusu vergilerin “Kanada ile ABD arasında uzun zamandır devam eden güvenlik ortaklığına ve Amerikalıların yanında savaşan binlerce Kanadalıya hakaret” olduğunu söyledi.
Ottawa, ABD ürünlerine 16,6 milyar Kanada Doları (12,8 milyar ABD Doları) gümrük vergisi ile karşılık verdi.
Kanada Maliye Bakanı Bill Morneau, Kanada’nın Whistler şehrinde düzenlenen G7 Maliye Bakanları Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Açıkçası tartışma zor olacak” dedi.
Kanada, Cuma günü, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ), ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına yönelik tarifelerine ilişkin şikayette bulundu.
Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland yaptığı açıklamada, “ABD’nin, ulusal güvenliğini korumak için sahte bahanelerle uygulamaya koyduğu bu tek taraflı vergiler, ABD’nin uluslararası ticaret yükümlülükleri ve Dünya Ticaret Örgütü’nün kuralları ile bağdaşmaz” dedi.
Freeland sözlerine şöyle devam etti: “Kanada, bu yaptırımlara direnmek için Dünya Ticaret Örgütü’ne itirazda bulunan Avrupa Birliği ve aynı fikirlere sahip diğer ülkeler ile yakın işbirliği yapacak.”