Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el Ahmed’in Katar’ın dört ülkeyle yaşadığı krizin çözümüyle ilgili 13 şartı Katar’ın kabul ettiği konusunda Washington’da yaptığı açıklamalardan sadece bir saat sonra Katar Dışişleri Bakanı, ivedi bir şekilde şiddetle söz konusu açıklamaları yalanladı. Aynı zamanda Katar Dışişleri Bakanı bu açıklamalara, söz konusu şartların maziye karıştığını ekledi.
Şeyh Sabah’ın kriz konusunda ufukta bir rahatlama göründüğü ve Doha’nın Kuveyt’in üç aydan beri devam eden arabuluculuğuna az da olsa karşılık verdiği hususunda iyimserlik göstermesinin ardından Katarlı yetkililer, krizin yeniden ilk haline dönmesine neden oldu. Dahası Kuveyt’in arabuluculuğunu sekteye uğratarak Şeyh Sabah’ın çabalarını boşa çıkardılar.
Şeyh Sabah’ın arabuluculuğuna karşı Katar’ın çarpıcı tepkisine şaşıranlar olabilir. Fakat Katar’ın aldatıcı tutumu, aslında krizin başladığı 5 Haziran’dan bu yana değişmedi. Bununla beraber krizin, Kuveyt’in arabuluculuğuyla çözüleceği konusunda Katarlı yetkililerin ciddi olduğuna inananların nezdinde tehlike çanları çalıyor olabilir.
Çünkü Doha, Kuveyt Emiri’nin yürüttüğü diplomatik girişimlerin başarılı olması için herhangi bir fırsat bırakmadı. Ayrıca Doha, henüz Kuveyt Emiri Beyaz Saray’dan ayrılmadan önce Kuveyt Emiri’nin basına yaptığı açıklamaları yalanladı. Şeyh Sabah’ın kişisel tutumunun netleşmesini beklemedi. Dört ülke, Katar’ın inatçılığı karşısında kendi tutumlarını açıklamaları gerekiyordu. Katar’ın inatçılığı yeni olmasa bile krize çözüm bulmak için Katarlı yetkililerin güvenilir olmamaları, kınanması gereken bir durumdu.
Dört ülkenin yayınlamış olduğu bildiride şu söz dikkat çekiciydi, “Katar, dünyada pek çok devletin içişlerine karıştığından dolayı çoğu ülke Katar’la ilgili tutumlarını açıklayamadı. Çünkü söz konusu ülkeler, darbelerin desteklenmesinde, terörün, radikal fikrin ve nefret söylemlerinin finanse edilmesinde Katar’ın geçmişteki tasarruflarından korktu.” Bu söz, büyük öneme sahip siyasi bir mesajdır. Dört ülke, kulislerin arkasında nelerin döndüğünün ve bölgedeki bazı ülkelerin en fazla zararı kendilerinin görmesine rağmen neden Katar’a karşı gerçek tutumlarını dile getirmediklerinin farkındadır. Ayrıca bu durum, dört ülkenin Katar’ın komşu ülkelerin içişlerine müdahale etmesine karşı endişelendiğinin göstergesidir. Çünkü söz konusu müdahalenin devletlerin iç işlerine tehdit oluşturacak derecede tehlikeli olduğu fiilen sabitlemiştir.
Bana göre Kuveyt Emiri’yle ABD Başkanı’nın düzenledikleri basın toplantısından çıkarılabilecek ve Beyaz Saray’ın perspektifinden krizin nasıl çözüleceğiyle ilgili gelecek dönemde üzerine inşa edilebilecek en önemli şey, Başkan Donald Trump’ın krizin tek çözüm yolunun terörün desteklenip finanse edilmesinin durdurulmasının ve krizin çözümü için isteksizliğin bırakılmasının gerekli olduğunu vurgulamasıdır. Bu ifadeler, Katar’ın terörü desteklemesi ve finanse etmesi meselesinin çözülmeden arabulucuyla ya da arabulucu olmadan krizin şeklen bitirilemeyeceğini anlamak için yeterlidir.
Katar’ın bölgede tutuşturduğu yangınlar, hala yanmaya devam ediyor. Bu yangınları söndürebilecek itfaiye aracının, su yerine anlaşmazlıkların ve toleransın unutulmasıyla ya da “Allah affetsin” ifadeleriyle dolması mümkün değildir. Mezkûr ifadeler, Katar’ın 20 yıl boyunca yangınları tutuşturmada ustalaşmasına katkı sağladı.
Allah, Kuveyt Emiri’ne arabuluculuğun başarılı olması uğrunda Katar’ın sürekli çelişkilerine tahammül etmesi konusunda yardım etsin. Doha, batılı ülkelerin başkentlerinde gösterdiği tutumların aksine tamamen farklı bir tavır sergiliyor. Ayrıca Doha, Şeyh Sabah’ın tavırlarına karşı da muhalif bir tutum takınıyor. Ardından Doha, 13 şartın mazi olduğunu söylediği ifadelerde olduğu gibi yeni bir tavır takınmak için kendi tutumlarını altüst ediyor. Kuveyt, şüphesiz yukarıdaki ifadeleri duyduğunda şaşırmıştır. Çünkü Şeyh Sabah’ın bilgisi olmadan yapılan bu tür bir açıklama, Katar’ın Kuveyt’in arabuluculuğunu sekteye uğrattığı anlamına geliyor.