Suriye’de İsrail ile İran arasında önceki gece tırmanan füze geriliminin öncesinde Rusya’nın tarafları uyardığı ortaya çıktı.

Şarku’l Avsat’ın kaynaklardan edindiği bilgilere göre İsrail’in Suriye’deki İran hedeflerine füze saldırıları düzenlemesinden birkaç saat sonra krizin derinleşmesinin önünü almak için yapılan uluslararası çağrılara rağmen Tahran’da ne hükümetten ne de dışişleri bakanlığından konuya ilişkin herhangi bir yorum yapılmadı.

Tahran’da Suriye’deki İran hedeflerinin onlarca noktada bombardımana uğraması hakkında suskunluk hâkimdi. İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), İsrail Savunma Bakanlığı’nın İran’ın altyapısını hedeflediklerini belirten açıklamaya karşı sessizliğini korudu.

İran medyası gelişmeleri ve uluslararası tutumları saat saat takip etse de Tahran rejimi, saldırılar hakkında herhangi bir görüş bildirmedi.

İsrail’in saldırıları, İran Milli Güvenlik Kurulu çatısı altında önceki gün Tahran’a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirip İranlı mevkidaşı Abbas Arakçi ile görüşmeler yapan Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergei Ryabkov’un Rusya adına ilettiği mesajlar üzerine yapılan hararetli bir tartışmadan birkaç saat sonra başladı.

İsmini vermek istemeyen ve İran Ulusal Güvenlik Meclisi’ne yakın bir kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ryabkov’un Moskova’dan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Rus Başkan Vladimir Putin arasındaki görüşmeye dair haber getirdiğini ifade etti. Aktarıma göre söz konusu görüşmede yanında İran’ın füze fabrikaları kurduğuna ve füze varlığını güçlendirdiğine dair belgeler bulunduran ve Netanyahu’ya İran’ın İsrail’e yönelik bir füze saldırısı hazırlığında olduğunu ileten biri de hazır bulunuyordu ve İsrail’in herhangi bir saldırıya şiddetli bir şekilde karşılık vereceği belirtildi.

Kaynağın bildirdiğine göre Ryabkov, İranlı yetkililere İsrail’in alacağı tavrı iletti ve Tahran’da Suriye meselesi ile bağlantılı birkaç merci ile görüşmeler yaptığına dikkat çekti.

Kaynak, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri arasında Devrim Muhafızları’nın füze hedeflerine bir saldırı başlatma fikri çerçevesinde tartışma yaşandığını belirtti. Ayrıca tartışmada Ruhani’nin DMO’nun böyle bir saldırı yaptığı takdirde İran-AB, İran-Rusya ve Çin ilişkilerini olumsuz etkileyeceği konusundaki ısrarı da etkili oldu.

İddiaya göre Ruhani, DMO’yu kasıtlı olarak nükleer anlaşma aleyhine çalışmakla suçladı. Bakıri’nin buna cevabı, “Anlaşma bize şimdiye kadar ne yarar sağladı ki onu koruyalım?” oldu.

İran Parlamentosu adına konuşan ‘Hane Millet/Milletin Evi’ internet sitesinde yalnızca tek bir yorum yer aldı. Site, Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Konseyi Başkanlığı üyelerinden Muhammed Cevad Cemali Nevbendegani’nin Devrim Muhafızları güçlerinin Suriye’de üsleri olduğunu yalanladığını aktardı. Nevbendegani, İsrail’in ABD Başkanı’nın anlaşmadan çekilmesinden sonra bir saldırı hazırlığı olduğuna yönelik açıklamasına işaret ederek Devrim Muhafızları’nın Suriye’de herhangi bir noktaya füze saldırısında bulunduğuna ilişkin haberlerin sağlıklı olmadığını ifade etti.

Bu çerçevede İran Parlamentosu’nda yer alan Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Konseyi sözcüsü Nevbendegani, Rus Sputnik haber ajansına, ‘İran’ın İsrail’e saldırmakla elde edeceği bir şey yok’ diyerek Suriye topraklarına balistik füze atılması durumunda ülkesinin sorumluluğu yükleneceğini bildirdiğini açıkladı.

Bununla beraber Nevbendegani, İran’ın Suriye’de askeri üsleri bulunduğunu yalanladı ve İsrail’i yalancılıkla itham etti. Açıklamasını, “İsrail’in durumun artık eskisi gibi olmadığını ve düşmanca çıkışlarının karşılıksız kalmayacağını anlaması gerekiyor” sözleri ile sürdürdü.

Bu bağlamda Şarku’l Avsat Tahran’daki haber kaynaklarından edindiği bilgiye göre, Tahranlı yetkililer basına resmi makamlardan açıklama yapılmadıkça İsrail sitelerinde yer alan İran’ın füze saldırısına ilişkin herhangi bir tutumuna dair haberleri engellemesi talimatı verdi. Ayrıca basından füze saldırıları konusundaki gelişmeler ile uluslararası tepkileri takip etmesini ve buna paralel günlük basın faaliyetlerini de sürdürmelerini istendi.

Devrim Muhafızları’na bağlı haber ajansları, söz konusu güçlerin durumuna işaret etmeden Suriye’de yaşanan gelişmeleri aktardı. Devrim Muhafızları’nın sözcülüğünü yapan Tasnim haber ajansı, ‘İsrail’deki en gizli birliğin saldırıya hedef olduğunu’ söyledi.

Öte yandan DMO Komutan Vekili Hüseyn Selami, Avrupa devletlerini nükleer anlaşma konusunda ABD’nin izinden gitmekle itham etti ve şöyle söyledi: “Biz eminiz ki Avrupa uygulamada Amerikan yönetimini takip ediyor. Her ne kadar anlaşmayı onayladığını ifade etse de Amerikalılar ile aynı cephedeler.”

Selami, üstü kapalı olarak DMO’nun Amerika’nın çekilmesinden sonra nükleer anlaşmaya ilişkin yeni müzakerelere karşı olduğuna işaret etti. Tasnim haber ajansının aktardığına göre, “Diplomasinin nükleer anlaşmayı korumak için bir yol açması, gerçekçi olmayan bir iyimserlik olarak görülebilir” ifadelerini kullandı. Selami, İran’ın ‘büyük güçlere üstün gelmenin yöntemini öğrendiğini, galebe çalmayı ve örgütlenmeyi sağlayacak araçları elinde bulundurduğunu’ ileri sürdü. Ardından İran’ın düşman olarak tanımlananlara karşı askeri seçenek kapısını kapatan yeni bir oluşum üzerinde çalıştığına işaret etti ve güçlerinin ‘düşmanın elinde askeri seçenek için bir koz bırakmadığının’ vurgusunu yaptı.

Öte yandan Hükümet Sözcüsü Muhammed Rıza Nevbaht dün Ruhani hükümetinin Washington’suz nükleer anlaşmada kalma politikasını savundu ve Amerikan yaptırımlarının geri dönmesinin önemli olmadığını dile getirdi. Resmi haber ajansı IRNA, Nevbaht’ın “Yaptırımlar İran ekonomisine bir darbe indirmez” dediğini aktardı.

Nevbaht, AB ülkelerinin tutumunu, Amerika’nın çekilmesinden sonra İran’ın özel bir sorunla karşı karşıya olmadığının ispatı olarak değerlendirdi ve şöyle söyledi: “Önceden Amerika’nın yaptırımlarına ek olarak AB ve Ulusal Güvenlik Konseyi de İran’a ek yaptırımlar uyguluyordu. Ancak bugün ABD bu konuda yalnız” dedi.

Ayrıca İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in üç Avrupa ülkesindeki (Almanya, Fransa ve İngiltere) mevkidaşları ile görüşmesi kararlaştırıldı.