Ukrayna, Moskova tarafından desteklenen ayrılıkçı lider Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanı Aleksander Zakarçenko’nun suikastını, isyancıların iç anlaşmazlıkları ve Rusya’nın bölgedeki nüfuzunu genişletme isteği ile ilişkilendirdi.

AFP’nin haberine göre, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov cumartesi günü yaptığı açıklamada, Zaharçenko suikastını, Batı destekli barış süreci ile uzun süredir devam eden durgunluğu baltalayan ve gerginliği arttıran “kışkırtıcı” bir eylem olarak nitelendirmişti.

Almanya ve Fransa, Nisan 2014’te patlak veren ve 10 bin kişinin ölümüne sebep olan çatışmayı sona erdirmek için sükuta uğrayan barış sürecini yeniden canlandırmaya çalışıyor.

Zaharçenko, 2017 sonunda hayatını kaybeden Lugansk Halk Cumhuriyeti (LNR) lideri İgor Plotnitsky ile işbirliği yaparak barış anlaşması imzalamıştı.

Cuma günü isyancıların kontrolü altında olan Donetsk şehrindeki bir kafede meydana gelen patlama sonucunda hayatını kaybeden 42 yaşındaki Zaharçenko, Moskova tarafından desteklenen grubun verdiği en büyük kayıp oldu.

Bölgenin resmi internet sitesinde kaydedildiğine göre, patlamada Zaharçenko’nun yanı sıra özel koruması hayatını kaybederken, aralarında Maliye Bakanı Aleksandr Timofeev ve diğer 12 kişi yaralandı.

Aleksandr Zaharçenko’nun danışmanı Aleksandr Kazakov cumartesi günü yaptığı açıklamada, suikastın Ukrayna Özel Kuvvetleri tarafından düzenlendiğini iddia etti ve olay kapsamında tutuklanan kimselerin bunu itiraf ettiklerini öne sürdü.

Rus haber ajansı Sputnik’in cumartesi günü yayınladığı haberde, Aleksandr Kazakov’un “Olayın arkasında kimin olduğunu zaten biliyoruz. Yakında olayın arkasında olan grup liderinin adını açıklayabileceğimizi düşünüyorum. Devletin bütün organları normal şekilde çalışıyor” ifadelerini aktarmıştı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Zaharçenko cinayeti, terörizm ve şiddet yolunu seçenlerin barışçıl bir siyasi çözüm arayışına giremeyeceğini ve Ukrayna’nın güneydoğusundaki insanlarla gerçek bir diyalog gerçekleştirmek istemediklerini bir kez daha vurguladı. Onlar Donetsk halkını dize getirmeye çalışıyorlar. Fakat başarılı olamayacaklar” ifadelerini kullandı.

Uzmanlar, Zaharçenko çapındaki bir liderin öldürülmesinin, Batı tarafından unutulan çatışmanın alevini yeniden ateşleyeceği ile ilgili endişelerini dile getirdiler.

Peskov, Rus haber ajansları tarafından aktarılan açıklamalarında şunları söyledi:

“Bu kuşkusuz kışkırtıcı bir eylemdir. Zaharçenko’nun ölümü kesinlikle bölgedeki gerginliği artırmakla birlikte 2015 yılında Almanya ve Fransa’nın sponsor olduğu Minsk anlaşmalarına dayanan barış sürecini baltalayacak. Putin şu anda Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanı’nın vekili ile bir toplantı düzenlemeyi planlıyor.”

Daha sonra savaş komutanı olan iş adamı Zaharçenko, sanayi ve madencilik kenti olan Donetsk’te Ukrayna hükümet güçleriyle savaşan isyancılara liderlik etti ve Dünya tarafından resmen tanınmayan Rusya destekli “Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin” ilk “başkanı” oldu.

Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov şu açıklamalarda bulundu:

“Zaharçenko suikastı, Minsk anlaşmasını rayından çıkardı ve Fransa, Almanya ve Ukrayna ile krizi tartışmak için düzenlenecek herhangi bir toplantının önünü kesti. Bu analiz edilmesi gereken tehlikeli bir durumdur.”

Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mariya Zaharova cuma günü yaptığı açıklamada, “Bugün olanlar, bütün süreç hakkında büyük bir soru işareti yarattı” ifadesini kullandı.

Olayın hemen ardından başsağlığı dileklerini ileten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Zaharçenko’yu “halkın gerçek lideri ve cesur ve kararlı bir adam” olarak nitelendirdi.

Ayrılıkçı lider Eduard Basurin, Kiev’i Eylül ortalarında bir saldırı planlamakla suçlamış ve güçlerinin hazırda beklediğini söylemişti. Ancak Kiev böyle planların varlığını reddetmişti.

Doğu Ukrayna’daki ayrılıkçı makamlar üç gün boyunca yas ilan ederken, okul yılının başlangıcı salı gününe kadar ertelendi.

Bölgenin Cumhurbaşkanı Vekili Dmitry Viktorovich Trapeznikov cuma günü geç saatlerde gazetecilere verdiği demeçte, Zaharçenko’nun katillerini ortaya çıkarmayı amaçlayan operasyon kapsamında birkaç kişinin tutuklandığını kaydetti. Trapeznikov açıklamanın devamında, tutukluların patlamanın “Ukrayna tarafından yürütülen bir sabotaj eylemi” olduğunu doğruladıklarına işaret etti.

Trapeznikov, hiç kimsenin Kiev’in ve komşu Rusya’nın otoritesi altındaki topraklara girememesini sağlamak amacıyla güvenlik önlemlerinin sıkılaştırıldığını ve sınır kapılarının kapatıldığını da sözlerine ekledi.

AFP’ye açıklamalarda bulunan 61 yaşındaki Alexander Grigoriev çatışmalarla boğuşan Doğu Ukrayna’ya atıfta bulunarak, yaşananların bütün Donetsk için bir trajedi olduğunu söyledi.

Rusya Kırım’ı ilhak etmesinin ardından Nisan 2014’te Doğu Ukrayna’da patlak veren isyanda 10 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Kiev ve Batılı müttefikleri sınır yoluyla asker ve silah girişini kolaylaştırdığı gerekçesiyle Rusya’yı suçlarken, Moskova söz konusu suçlamaları reddediyor.