Türkiye’deki akademisyenler ve arkeologlar Ön Asya’nın yaklaşık 8 bin yıllık tarihini aydınlatan Kültepe Kaniş-Karum Höyüğü’nde yaklaşık 70 yıldır devam eden kazı çalışmalarıyla, saklı kalmış tarihi zenginlikler gün yüzüne çıkartıyor.
Kayseri’de bulunan Kaniş şehri, bir Asur ticaret kolonisi idi. 20 metrelik bir platonun kenarında inşa edilmişti. Kazılar, bölgenin en eski yerleşiminin ‘Geç Bakır Çağı’na kadar uzandığını gösterdi.
Kazılar yaklaşık 4000 yıl öncesine dayanan, taş döşeli sokaklara bakan kare planlı, taş ve kilden yapılmış evlerin bulunduğu bir kent olduğunu ortaya çıkardı. Kazılarda ayrıca 3 saray ve 3 tapınağın parçaları bulundu.
Onlarca yıldır devam eden çalışmada, arkeologlar çivi yazısı ile antik Asurca yazılmış 23 bin levhaya ulaştılar. Levhalar, şehrin kralıyla komşu bölgelerin kralları arasındaki yazışmaları yansıtmakta ve Asurlularla, Anadolu arasındaki ticaret, öte yandan evlilik, boşanma, miras ve mahkeme kararlarıyla ilgili sosyal bilgiler hakkında bilgi içermekte.
Kültepe’de bulunan yazı levhaları Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) tarafından, 2015 yılında Dünya Mirası Listesi’ne eklendi.
Kültepe Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, yaptığı açıklamada, höyükte sürdürülen kazı çalışmalarında elde edilen bulgular ışığında günümüzden 8 bin yıl öncesinin verilerine ulaşılabileceğini söyledi.
Şu ana kadar yapılan kazılarda bulunan eserlerin İstanbul, Ankara ve Kayseri’deki müzelerde sergilendiğini hatırlatan Kulakoğlu, “70 yılıdır devam eden kazılarda yaklaşık olarak Kültepe’nin yüzde 6’lık kısmı ancak kazılabildi. Şimdiye kadar bulunan 23 bin tabletin bir kısmı daha önceki kazılarda yurt dışına götürülmüş ama en az 19 bin tablet şu an Türkiye müzelerinde korunmakta. Bunların sadece bir kısmı sergileniyor, hepsinin sergilenmesi bir anda mümkün değil ama yine aynı şekilde kazılarda bulunmuş arkeolojik eserlerin de büyük bir kısmı müzelerde sergilenmekte” dedi.
Ön Asya arkeolojisi ile ilgili hemen hemen dünyadaki tüm ülkelerden arkeologların kazılara katıldığını ifade eden Kulakoğlu şöyle dedi, “Fransa, İngiltere, Hollanda, Danimarka, İtalya başta olmak üzere tüm Avrupa ülkelerinden bilim insanları bu kazılarda yer aldı. Aynı şekilde, uzak ülkelerden Japonya, Kore, Avustralya, Yeni Zelenda gibi birçok ülkeden Kültepe’de çalışmak üzere gelen bilim insanları yer almakta.”
Anadolu’nun yaylası
Nevşehir eyaletinde yer alan tarihi Anadolu bölgesi Kapadokya, İç Anadolu Türk Yaylası sayılmakta. Bölgenin ve insanlık tarihinin derinlik sembolü olmakta. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yeraltı gizemli şehirlerinin yalnızca yüzde 10’unu turistlere açmasına izin vermesine rağmen ülkenin en önemli turistik yerlerinden biri sayılmakta. Ve yılda yaklaşık 1,5 milyon turist misafir etmekte. Kapadokya’da yumuşak tüf kayalara oyularak yapılmış çok sayıda yeraltı şehri bulunuyor. Kaymaklı ve Derinkuyu ve Tatlarin yeraltı şehirleri en büyükleri.
İnsanlar, bu şehirleri, istilalar ve savaşlar tarafından korunan kutsal alanlar olarak oyarak oluşturdu. Söz konusu şehirler, derin ve uzun koridorlar, gıda ambarları, hayvan barınakları içeriyor. Yerin altındaki çok sayıdaki koridor, turistlerin kaybolmasını engellemek için kapatıldı.
Nevşehir Müzesi Müdürü Murat Gülyaz, Kapadokya bölgesindeki ilk yeraltı insan yerleşiminin yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayandığını kaydetti.
Derinkuyu ve Kaymaklı şehirleri Türkiye’nin ilk on kalıntı kentinin arasında yer almakta ve her yıl yaklaşık 500 bin yerli ve yabancı turist ziyaret etmekte.
Gülyaz, turistleri yeraltı kentlerindeki yaşama daha yakın hale getirmek için 3D gözlükler aracılığıyla bir sanal gerçeklik projesi üzerinde çalıştıklarını belirtti. Söz konusu projenin 2018’de tamamlanması beklenmekte oluğunu söyleyen Murat Gülyaz, daha fazla turist çekeceğini ve büyük bir sürprizle karşılaşacaklarını ifade etti.
Kapadokya bölgesinde yer alan ve birçok turistin ziyaret ettiği yerlerden bazıları, Göreme, Hacı Bektaş-ı Veli, Ürgüp, Çavuşin Kilisesi. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, Göreme Müzesi geçtiğimiz yıl 510 bin 115 turist tarafından ziyaret edildi.