Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Emad al-Sayah, Şarku’l Avsat’a verdiği özel röportajda, seçimlerin referanduma bağlı olduğunu söyledi. Emad al-Sayah, yaklaşan seçim sürecini güvence altına almak için Birleşmiş Milletler (BM) de dahil, yabancı taraflarca herhangi bir plan yürütüldüğüne dair iddiaları ise reddetti. Sayah, seçimlere yönelik Fransa ile İtalya arasındaki anlaşmazlığın ise “çıkar ve nüfuz çatışması” olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın sorularını yanıtlayan Emad al-Sayah, “Başkanlık ve parlamento seçimlerinin bu yıl sonuna kadar yapılma olasılığının, parlamento tarafından hazırlanan anayasa taslağı ile ilgili referandum yasasıyla bağlantılı olduğunu” vurguladı.

Emad al-Sayah, seçim sürecini güvence altına alma sorumluluğunun ise başkent Trablus’ta, Fayiz Serrac liderliğindeki Ulusal Mutabakat Hükümeti’nde (UMH) olduğunu söyledi.

Silahlı grupların, Seçim Komisyonu tarafından yürütülen çalışmalara müdahalesi iddialarını reddeden yetkili, seçmen kayıtlarındaki sahtekarlığa da değindi. Sayah, durumun, “kamuoyunu yanıltmayı ve komisyonun sorumluluklarına dair şüphe oluşturmayı amaçladığını” savundu. İmad el-Sayeh, komisyonun “seçim sürecinin bütünlüğünü sağlamak ve bazı taraflarca ortaya çıkarılan manipülasyonlardan korunmak için önlemler aldığını” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Emad al-Sayah ile gerçekleştirdiği röportajın tamamı:

-Libya’daki durumun genel seçimlerin yapılması için uygun olduğunu düşünüyor musunuz?

Siyasi krizin tırmanması ve kamuoyu talepleri, meşruiyete ilişkin yaşanan anlaşmazlıkları bölecek ve devlet kuruluşlarını birleştirecek seçimlerin gerçekleşmesi için sert bir şekilde baskı yapıyor. Bu çerçevede krizi çözme amaçlı çözümler ve çeşitli alternatifler oluşturacak yeni bir politik gerçekliğe uzanan bir seçim süreci dışında, Libya politik süreci için bir çıkış yolu yoktur.

-Seçimlerin bu yıl gerçekten gerçekleşebileceğini düşünüyor musunuz?

Seçimlerin bu yıl sonlanmadan yapılabilmesi, parlamentonun hazırladığı seçim yasasına bağlı. Eğer Anayasa tasarısına ilişkin referandum yasa taslağı onaylanırsa, bu durum, Başkanlık ve Parlamento seçimlerinin bu yıl gerçekleştirilemeyeceği anlamına geliyor. Çünkü referandum süreci, bu yılın geri kalanını meşgul edecek bir süreç olacak.

Referandum yasası, bu ay komisyona giderse, en az 3 aylık süreye ihtiyaç duyulacak. Diğer bir ifadeyle, referanduma dair oylama sonucu, bu yılın Kasım ayı sonlarında ilan edilecek.

Aynı şekilde Anayasa çalışmaları, Libya halkı tarafından onaylanması halinde genel seçimlerin yapılması için gerekli mevzuata 3 aylık bir yasama yetkisi ve komisyonun, ülkenin yeni anayasası uyarınca seçimleri tamamlaması için de 8 aylık bir süre veriyor. Yani başka bir deyişle tüm siyasi anlaşmaları ortadan kaldıracak olan yeni Anayasa uyarınca Devlet Başkanlığı ve Parlamento seçimleri, Ekim 2019’a kadar tamamen tamamlanacak.

-Başkanlık seçimlerinin, parlamento seçimleri ile aynı zamana denk gelmesini destekliyor musunuz?

Teknik açıdan bunu desteklemiyoruz. Her seçim, özellikle de modern bir demokratik süreçte, farklı prosedürler ve teknik unsurları gerektiriyor.

“Seçim güvenliği, komisyonun değil hükümetin görevi”

-Trablus başta olmak üzere bazı şehirlerde milislerin varlığında seçim sürecinin güvenliğinden kim sorumlu olacak?

Seçim sürecini güvence altına almak, komisyonun değil hükümetin sorumluluğundadır. Dolayısıyla seçimleri güvence altına alma şartı, komisyonun görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi açısından sağlanması gereken 4 şarttan biridir. Komisyon, şiddet ve ihlal eylemlerinin gerçekleşme olasılığına dair, personeller ve ofislerin korunması adına pek çok önlem alındı.

-BM bu durumda rol üstlenecek mi? AFRICOM’un (Amerika Birleşik Devletleri Afrika Komutanlığı) bu sürece dahil olma ihtimali bulunuyor mu?

BM de dahil seçim sürecini yabancı taraflarca güvence altına alacak bir plan bulunmamakta. Çünkü seçimler, egemenlikle ilgili bir konu ve sadece Libyalıları ilgilendiren bir karardır. Bu konuda uluslararası veya yerel herhangi bir yapı altındaki hiçbir yabancı gücün müdahalesi bulunamaz.

“Fransa ve İtalya, güç ve nüfuz çatışması yaşıyor”

-Fransa ve İtalya arasında seçimlere yönelik oluşan fikir ayrılığına dair yaklaşımınız nasıl?

Dışardan bakıldığında, seçimlere dair anlaşmazlık yaşıyorlar. Oysa bu durum, Libya’daki siyasi istikrar ya da istikrarsızlığın yaşanması halinde, diğer ülkeler üzerinde sağlanacak güç ve nüfuz çatışması.

-Peki seçimlerin gerçekleşmesini sağlamak için iç siyasi aktörler ne yapmalı?

Seçimlerde başarı sağlamak için vatanın çıkarlarını korumak, anlaşmazlıklardan kaçınmak ve devlet için demokrasi odaklı yeni bir vizyon üzerinde mutabık kalmak zorundalar.

“Libya’nın geleceği için her şeyi feda etmeye hazırız”

-Libya Ulusal Ordu Komutanı Halife Hafter’in Seçim Komisyonu Genel Merkezi’nin yerini değiştirme talebi konusunda ne düşünüyorsunuz?

Komisyon, bu konuda herhangi bir talep almadı ve konuya dair herhangi bir talimat da yayınlamadı. Sonuç olarak Mareşal Hafter, komisyonun Trablus dışına taşınmasına dair bir istekte bulunmadı. Komisyon içerisinde, bizler, tüm aktörlere ve siyasi arenadaki etkilere açığız. Onlarla doğrudan ve dolaylı olarak temas halindeyiz. Libya ve gelecek nesiller için tüm kaynaklarımızı feda etmeye hazırız. Zira böylece Libya ve halkı, aydınlık bir geleceğe sahip olacak. Pozisyonumuzu destekleyen şey, Libya’daki siyasi krizden beslenen çıkarlara sahip bir taraf olmamamızdır.

-Bazı seçmen kayıtlarında veya dijital sistemde, söylenildiği gibi bir sahtekarlığın yaşandığı doğru mu?

Bu uydurulmuş bir mesele. Amaç, Libya’daki demokratik sürece darbe vurmak için yapılan girişimler çerçevesinde kamuoyunu yanıltmak, komisyonun sorumluluklarına, gündemine ve siyasi duruşuna dair şüphe oluşturmak. Komisyon, seçim sürecinin bütünlüğünü sağlamak, Libya istikrarını ve halkının geleceğini sarsmaya çalışan bazı taraflarca ortaya çıkarılmış manipülasyonlardan korunmak için her türlü önlemi aldı.