Paris’te, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un davetiyle Libya’da kaotik durumun masaya yatırılacağı Libyalı gruplar ile 19 ülke temsilcisinin katılacağı uluslararası bir toplantı düzenleniyor.

Fransa Cumhurbaşkanlığı, Libyalı yetkililere ve uluslararası topluma Libya’da 7 yıldır süren sorunun çözümü için oluşturulacak yol haritasına katılım çağrısında bulundu.

Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada şöyle dendi: “Uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler tarafından 2011’den bu yana sürdürülen çabaların devamı niteliğindeki bu konferans, 7 yıldır süren çatışma ve gerginlikten sonra, tüm Libya halkı tarafından beklenen yeni bir istikrar ve işbirliği sürecini başlatmayı amaçlıyor.”

Libya Yüksek Devlet Konseyi dün yapılan toplantının ardından BM himayesinde yapılacak olan Paris toplantısına katılmasına karşılık dört maddeyi şart koşmuştu:
• 2015 yılının sonunda Fas’ın Suheyrat kentinde varılan Libya siyasi anlaşmasına göre siyasi sürece geçiş için anayasa referandumu yapılmadan önce seçimlerin düzenlenmemesi.
• Sivil devlete geçilmesi ve asker ve polis teşkilatlarının sivil otorite altında çalışmaları.
• Derne’deki çatışmaya derhal son verilerek kuşatmanın kaldırılması.

Libya Yüksek Devlet Konseyi, Konsey üyelerinin Paris’te temsil edilecek heyet ve üzerinde anlaşılan iktisadi reformların uygulanmasına başlamak için kurulacak olan Merkez Bankası için süre verilmesini de oyladı ve bu konuda sıkı önlemler alacaklarını da dile getirdi.

Libya krizindeki ana unsurları temsil eden gruplar biraraya geldi. Gruplar arasında Halife Hafter’in komuta ettiği Libya Ulusal Ordusu ve destekçisi Tobruk’taki Temsilciler Meclisi (TM), onun karşısında yer alan Trablus’taki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile destekçisi Libya Devlet Yüksek Konseyi yer alıyor. TM Başkanı Akile Salih 18 üyeden oluşan heyetle, Halife Hafter’in heyeti 14 üyeyle, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri de toplantıya katılırken, UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Faiz el-Serrac ise 5 üyeyle katılımda bulunacak.

Paris, toplantıya Libya’nın komşuları Çad, Nijer, Sudan, Cezayir, Mısır ve Tunus’u çağırdı. Toplantıya aynı zamanda Afrika Birliği, Avrupa Birliği, Arap Birliği temsilcileri de katılacak. Ayrıca BM Daimi üyesi olan Rusya, İngiltere, Çin ve ABD’de katılırken, İtalya ve Almanya da unutulmadı.

Zirveden önce Fransa tarafından yapılan öneriye göre anayasa taslağının kabul edilmesinin yanı sıra, 2018 sonuna kadar Başkanlık ve Parlamento seçimlerinin yapılmasını hızlandırmak için büyük bir girişimin kabul edilmesini gerekiyor. Seçimlerin yapılması halinde, Libya’daki girişim tarafından tanımlanmayan yerel güvenlik güçlerinin iş başına geçmesi bekleniyor. Bu güçlerin Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve Arap Birliği ile işbirliği içinde, oy verme süreci için gerekli hazırlıkları sağlamaları hedefleniyor.
Havuç ve sopa politikası belirdiği sırada Fransa önerisi ile seçimleri bozmaya ya da engellemeye çalışan tüm taraflara uluslararası yaptırım uygulama uyarısında bulundu.

Askeri güçlerin birleştirilmesi konusunda Kahire’de üzerinde varılan öneriye göre, ordunun seçilmiş hükümete itaat etmesi gerektiği vurgulandı. Fransız inisiyatifi, tüm Libya partilerinin anlaşmanın şartlarını yerine getirmesini ve gelecek seçimlerin sonuçlarına saygı gösterilmesini ve Libya’nın içinde veya dışında bütün tarafların dahil olduğu bir ulusal diyaloğun başlatılmasını şart koştu.

Milisler toplantıyı reddediyor

Öte yandan Trablus bölgesindeki 13 silahlı oluşum, konferansı reddeden bir bildiri yayınlayarak Fransız inisiyatifinin kendilerini temsil etmediğini belirtti. UMH’ye bağlı milis grupların ortak açıklamasında Libya’nın sivilleşme sürecinin UMH eliyle yürütüldüğüne dikkat çekildi. Hafter karşıtı cepheyi ifade eden açıklamada ülkede Hafter’in eline geçecek askeri bir yönetime izin verilmeyeceği belirtildi.

2014 yılında yapılan tartışmaları seçim sonuçlarının açıklanmasından beri var olan iki hükümet ve her birinin iktidarın gerçek sahibi olduğunu söylediği askeri-siyasi bölünmüşlük ülkede büyük bir sorun oluşturuyor.

2011’de başlayan ‘Arap Baharı’ ile çatışma ve istikrarsızlığın yaşandığı Libya’da 3 ayrı hükümet ve 2 parlamento bulunuyor. Ulusal bütünlüğün sağlanamadığı ülkede Tobruk ve Trablus’da iki ayrı parlamento yer alıyor.

Libya toprakları Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Hafter güçlerine bağlı askeri güçler tarafından kontrol ediliyor.
Abdullah Sini Hükümeti: Ülkenin doğusuna ve güneyine hakim. Kaddafi’nin öldürülmesinden sonra ülkeye dönen General Halife Hafter’e bağlı silahlı güçler tarafından destekleniyor.
Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH): UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Faiz el-Serrac Trablus ve çevresine hakim. Zintan Tugayı, Libya Ulusal Ordusu tarafından destekleniyor. Batı ülkeleri ve Türkiyebu hükümeti tanıyor.
Halife Guvey Hükümeti: Misrata ve çevresine hakim.