Beyrut:Caroline Akoum/Şarku’l Avsat

Lübnan Dışişleri Bakanı ve (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareketi (ÖYH) Genel Başkanı Cibran Basil, (Şii) Hizbullah’ın 8 Mart Cephesi içerisinde müttefiki olan 6 Sünni milletvekili ile Yeni Hükümet krizinin çözümüne dair bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşme sonrası açıklama yapan Basil milletvekilleriyle uzlaşı sağlanamadığını belirtti.

7 aylık zorlu pazarlık süreçlerinin uzlaşıyla sonuçlanmasının ardından (Şii) Hizbullah’ın 8 Mart Cephesi içerisinde müttefiki olan 6 Sünni milletvekilinin de yeni Bakanlar Kurulu’nda yer alması en azından 1 Bakanlık ile temsil edilmeleri talebi sebebiyle Yeni Hükümet ilanı askıya alınmıştı.

Basil, aynı zamanda ÖYH’nin manevi lideri olan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın krizin tarafı olmadığını belirtti.

“8 Mart Sünnileri” ve hükümeti kurmakla görevli Başbakan Saad Hariri arasında bir toplantı çağrısı yapan Basil, herhangi bir görüşmeye gerek olmadığını söyleyen Müstakbel Hareketi kaynaklarına da cevap verdi.

Hükümet toplantıları çerçevesinde Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ve Demokratik Buluşma Bloğu Milletvekili Vail Ebu Faur da 19 Kasım’da bir araya geldi. Toplantıya yakın kaynaklardan aktarılana göre Sünni düğümün çözümüne ilişkin herhangi bir yenilik ve ciddi öneri bulunmuyor. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar ayrıca, ufukta bir hükümetin bulunmadığını söyledi.

Aynı şekilde Cibran Basil, Sünni milletvekilleriyle görüşmesi sonrasında “Toplantı şeffaf biçimde gerçekleşti. Bir çözüme ulaşmak amacıyla önerilerimizi sunduk” dedi. Basil ayrıca, Sünni kriziyle ilgili taraflara da çözüme ulaşmak için doğrudan görüşme çağrısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Hariri arasındaki ‘1 Sünni’ye karşılık 1 Hristiyan bakan’ görüşmesine değinen Basil, Cumhurbaşkanının Sünni temsili sorununda taraf olmamak için bu öneriyi geri çevireceğini vurguladı.

Cibran Basil ayrıca, Avn’ın Danışma Bloğu veya Müstakbel Hareketi Sünnilerinin dağılımına ilişkin herhangi bir sorunu olmadığını belirtti.

Öte yandan Sünni milletvekillerinden Abdurrahim Murad, “Faaliyetlerimizi incelemek için Danışma Bloğu milletvekilleri olarak görüşme düzenleyeceğiz. İçimizden birinin temsilini onayladık” dedi. Murad, “Başbakan Saad Hariri’nin ikna olması ve taviz vermesi gerekiyor. Bu konuyla meşgul olacağız” ifadelerini kullandı.

(Sünni) Müstakbel Hareketi’nden bir kaynağın Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamaya göre, Cibran Basil atmosferi soğutmaya ve görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyor. Ana hareketin, ana düğüm sahipleri olan Avn ve Hariri arasında olması gerektiğini belirten kaynak, Hariri’nin Sünni milletvekilleri ile görüşmesi için bir neden bulunmadığını da vurguladı. Kaynak ayrıca, “Meclis istişarelerinde onlarla görüşmüştüm. Farklı bloklara dağılmış haldeydiler. Tek bir blokta toplanmalarının ardından bugün onlarla nasıl ilgilenilecek” ifadelerini kullandı. Kaynak, sorunun açık ve konuya dair tek karar sahibinin Hizbullah olduğuna da dikkati çekti.

19 Kasım’da Hizbullah, Gençlik ve Spor Bakanı Muhammed Feniş aracılığıyla, “8 Mart Sünnileri”nin hükümetteki temsil talebini yineledi. “6 bağımsız Sünni milletvekili bloğundaki müttefiklerimizin bakanlıklara yönelik talebi, haklı bir taleptir. Çünkü parlamento seçimlerinde halk desteğini kazandılar” diyen Feniş, bu haklı talebin hiçbir suçlamaya başvurmadan veya konumlar çarpıtılmadan ele alınmasını umduğunu belirtti. Muhammed Feniş, seçimlerdeki oran yasası gereğince doğru temsili sağlamak için bir çözüm bulmak zorunda olduklarını, seçim sonuçlarına ve halk iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.

Sorunun tırmanması çerçevesinde Hizbullah’a yöneltilen suçlamaları reddeden Feniş, “Sorun veya düğümü son dakikalarda mı oluşturduk? Bu talep, en başından beri vardı. Bu durum, baştan beri olumlu bir tavır sergilemeyen Başbakan tarafından oluşturuldu” dedi.

“Yeni Hükümet”in kurulması meselesi, 19 Kasım’da Hariri ve Cemaat-i İslami’den bir heyet arasında gerçekleştirilen toplantının da gündemindeydi. Söz konusu heyet, tüm Sünni unsurları bir araya getiren bir toplantı yapmak istediğini söyledi. Cemaati İslami siyasi birim başkanı olan eski Milletvekili İmad el-Hud, toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, “Ziyaret, hükümetin kurulması ve ülkenin tanık olduğu krize ilişkin yürütülen istişareler çerçevesinde gerçekleştirildi. Halkın nabzını, hükümetin kurulmasını engelleyen tekrarlı girişimleri, ülkedeki siyasi yolu kontrol etme girişimlerini ve Lübnan’ı zayıflatma çabalarını ele aldık. Başbakan Hariri ile, tanık olunan sorunun bir kısmının, hükümetin kurulmasına dair bazı kriterler getirmeye çalışanlarla ilgili olduğu üzerinde mutabık kaldık. Aynı şekilde bu sorunlar, anayasa ile Başbakanın yetkilerinde de aykırı” dedi.

Hud açıklamasının devamında, “Sünni toplumda hiç kimsenin özel temsiliyet talep etmediğini iddia eden bir anlaşma var. Ancak aynı zamanda bu temsiliyet, gerçek bir popülarite durumuna ve doğru bir siyasi bloğa dayalı. Bloklar, cumhurbaşkanının hükümeti kurmakla yetkili ismi seçmesi hususunda ve yetkili isimle hükümet şekline ilişkin istişareler gerçekleştirdi. İki durumda da bloklar netti ve açık bir rota vardı. Ancak aniden önceden görülmemiş yeni bir düğüm ortaya çıktı. Bu durum, ülkedeki gidişatı bozmayı isteyenlerin var olduğu anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

Ülkedeki mevcut dengeler çerçevesinde bir uzlaşıya değinen İmad el-Hud, tüm toplumları bir araya getiren bir toplantı düzenlemek için gerçek bir istek olduğunu belirtti. El-Hud, “Böylece toplumun iyi olduğuna dair net bir işaret ve taraflar arasında bir birlik olduğunu ortaya koyabiliriz” diyerek toplumun iyi olması halinde ülkenin de iyi olacağına dikkati çekti.

Lübnan’da 6 Mayıs’ta yapılan genel seçimlerin ardından bir türlü kurulamayan Yeni Hükümet’e dair kriz 7. ayında da sürüyor. Ülkedeki etnik ve dini kimlikleri temsil eden partilerin Bakanlar Kurulu’ndaki paylarını bölüşmeleri konusunda onlarca alt-kriz aşılmıştı. Bunların başında Dürzi partilerin kendi aralarındaki, Maruni Hristiyan partilerin ise kendi aralarındaki çekişmeler geliyordu.

Dürzi ve Marunilerin kendi iç çekişmelerini sonlandırmalarının ardından hangi Bakanlıkların hangi partilere bölüştürüleceği sorunu da yine zorlu pazarlıklar sonucu çözüm bulabildi.

Yeni Hükümet’in kuruluşu, geçtiğimiz ay (Şii) Hizbullah’ın son dakika hamlesiyle tekrar çıkmaza girdi.

Hizbullah ülkedeki Sünnileri temsil eden rakibi Müstakbel’e karşı Hizbullah ile ittifak yapan bağımsız 6 Sünni milletvekilinin de en az 1 Bakanlık ile Yeni Hükümet’te temsil edilmesini şart koşuyor.