Beyrut: Yusuf Diyab/Şarku’l Avsat

Lübnanlı Hristiyanlar arasındaki siyasi çekişme farklı boyutlar almaya başlayarak yeni bölünmelere yol açıyor.

Bölünmenin temelinde ise Özgür Yurtsever Hareket ve Genel Başkanı Cibran Basil’in Hristiyan temsiliyetini tekeline almaya çalıştığı iddiası yer alıyor.

Bu bağlamda diğer Hristiyan partilerin Basil’e karşısında siyasi bir cephe kurmanın hazırlığı içerisinde olduğu belirtiliyor.

Hristiyanlar içerisindeki bu muhalefet hareketinin büyümesi ile birlikte Lübnan Kuvvetleri’nden Lübnan Tugayları’na ve Marada Hareketi’ne kadar Hristiyan partiler ortak cephe konusunda “olumlu ancak kendilerine has” sinyaller veriyorlar.

Bununla birlikte tüm bu partiler Cibran Basil ve ekibinin tekelleşmesine karşı ‘kırmızı çizgi’ koymak ve ülkeyi özel bir şirket gibi yönetmesine karşı durmak konusunda hemfikirler.

Lübnan’ın herkesin katılımı ve onayı olmaksızın yönetilemeyeceğini ifade eden Meclisteki ‘Güçlü Cumhuriyet’ bloğu üyesi Lübnan Kuvvetleri Partisi Milletvekili Ziyad Havvat, Şarku’l-Avsat’a yaptığı açıklamada şu konuya dikkat çekti: “Ülke, siyasi, ekonomik, toplumsal ve ahlaki açıdan zorlu bir süreçten geçiyor. Bu dönemin, ülkeye hükmeden tek bir ekipten ibaret olduğu düşüncesinden sıyrılmamız gerekir. Biz Hristiyanların yarasını deşmek derdinde değiliz. Ama hiç şüphesiz Lübnan’ı kurtarmaya ve tüm evlatlarına iyi bir hayat sunmaya yardımcı olacak bir zemin oluşturmak için çabalayacağız. Bilinsin ki bize karşı kullanılan küçümseyici kabul etmiyor, buyurgan tondan korkmuyoruz”.

Basil’in geçtiğimiz Perşembe günü bir televizyon programında sergilediği tutum, diğer Hristiyan partileri Basil’e karşı ortak tutuma sürüklemesine neden oldu.

Eski Lübnan Tugayları Milletvekili Elie Maruni, “Basil’in kendisini ‘başkaları adına karar alan biri’ olarak sunduğunu” belirtiyor. Maruni, Şarku’l-Avsat’a verdiği demeçte şunları ifade etti: “Gelinen nokta, tek parti iktidarına karşı koymak için siyasi bir cephe kurulmasını gerektiriyor. Bağımsızlıktan şimdiye değin Hristiyan siyaset zeminini ayrıcalıklı kılan şey çoğulculuktur. Ancak ne yazık ki bugün ordu, güvenlik ve idare kurumlarından tutun hükümet atamalarına kadar bir tekelleşme ve Hristiyan iradesini iktidar içerisinde tutma siyasetine tanık oluyoruz. Özgür Yurtsever Hareket, halkın yüzde 55’inin seçimlere katılmadığını unutuyor. Çünkü halk artık yorucu politikalara itibar etmiyor.”

Tugaylar’ın Hristiyanların durumuna bakışı ile Marada’nın yaklaşımı örtüşüyor. Nitekim Marada Hareketi yöneticilerinden eski Milletvekili Kerim Rasi bu konudaki üzüntüsünü belirterek şöyle diyor: “Kin, Hristiyan gerçekliğini tümden yıkan bazı Hristiyanların gözlerini kör ediyor ve bu kimseler, ortaklık olmaksızın bir vatan inşa etmemizin mümkün olmadığı Müslüman taraf ile aramızda bir gedik açıyor”.

Rasi, Şarku’l-Avsat’a yaptığı açıklamada ise şu ifadeleri dile getirdi: “Maalesef ki ‘mezhepçilik ve din ayrımı zehrinin’ nüfuzu altında yaşayan Hristiyanlar (Özgür Yurtsever Hareket) söz konusu. Politikada kaybettikçe dinsel kimliğe vurgu yapıyorlar. Özgür Yurtsever Hareket’in bir tane bile Hıristiyan müttefiki olmaması ve Hristiyanlara düşmanca davranan tek taraf olması sizce de garip değil mi?”

Lübnanlı partiler ve özellikle Hristiyanlar, “Yeni Hükümet” krizinin uzamasının ve hükümeti kurmakla görevlendirilen Saad Hariri’nin önüne engel koyulmasından Avn’ı sorumlu tutuyorlar.

Lübnan Tugayları lideri Elie Maruni, bu konuda şu ifadeleri kullandı: “Hariri’nin on gün için hükümet kurulabileceğine dair verdiği umudu Cibran Basil’in son televizyon konuşması ile dağıtarak bizi tekrar karamsar bir havaya sürükledi. Lübnanlılar, ‘Söz benim’ der gibi Hristiyan iradesini tekeline almak için hükümet oluşturmaya engel olanların kim olduğunun farkında. Hristiyan siyasetine yönelik tekelleşme çabasına karşı koymak için tüm Hristiyan partilerle siyasi bir cephe oluşturmak, olmazsa olmaz bir durum haline geldi. Bununla birlikte mevcut koşullar bunu kurmayı geciktiriyor. Zira bazı Hristiyan gruplar, hükümetin kurulmasından sonraki süreci bekliyor ve her grup, yeni Bakanlar Kurulu’ndaki payını güçlendirmek için çabalıyor. Ülke, iktidar sahiplerinin bölüştüğü bir pasta gibi. Çökmek üzere olan bir ülkenin, durumu kötüleşen halkın ve seçimlere katılmayan diğer yarısının hiçbir değeri yok sanki! Dünyanın tüm ülkelerinde iktidar oluşumu üzerine bir anlaşmazlık yaşandığında yeni dengeler oluşturmak için erken seçimlere gidilir”.

Lübnan Kuvvetleri Partisi Genel Başkanı Samir Caca ile Marada Hareketi lideri eski milletvekili Süleyman Franciye arasında yakın zamanda bir toplantı yapılması ve iki taraf arasındaki tarihi çekişmelere perde çeken bir uzlaşma sağlanması bekleniyor.

Eski milletvekili Kerim Rasi, “Marada ve Lübnan Kuvvetleri arasındaki yakınlaşma olumlu bir gelişmedir. Caca ile kapısı herkese açık olan ve kendisi ile diyalog kuran her odağı memnuniyetle karşılayan Süleyman Franciye arasında yakın zamanda bir görüşme gerçekleşebilir. Bu tasfiyeci saldırıya karşı kapsamlı bir Hristiyan birliği oluşturmak son derece önemlidir. Hristiyanları çatısı altında toparlayabilecek tek otorite, Maruni Patrik Beşare Rai’dir ki belirli bir dönem bu rolü oynamıştı. Tüm Hristiyanların çıkarı, herhangi bir parti veya oluşuma, kırmızı çizgilerini geçmesine izin vermeme konusunda görüş birliği halinde bulunmalarında yatmaktadır. Hristiyanların ülkelerine ve devletlerine olan güvenini geri kazanmalarına ihtiyacımız var” ifadelerini dile getirdi.

Lübnan’da yetki makamları Mezhep ve Dini kimlik kotalarına göre belirleniyor. Aynı kimlik çatısı altında farklı siyasi partilerin olması o kotaya kimin hakim olacağı krizini beraberinde getiriyor. Özellikle Dürziler ve Maruni Hristiyan partiler kendi aralarında çekişirlerken 2 Şii parti ittifakını koruyor.

Meclis aritmetiği

Lübnan’da 6 Mayıs genel seçimlerinde, Mecliste Hizbullah 14, Emel Hareketi 17, Maruni Hristiyan Özgür Yurtseverler Hareketi ve müttefikleri 29, Sünni Müstakbel Hareketi 21, Maruni Hristiyan Lübnan Kuvvetleri Partisi 16, Dürzi lider Velid Canbolat’ın İlerlemeci Sosyalist Partisi 8, eski Başbakan Necib Mikati’nin seküler Sünni çizgideki Azm Hareketi 4, Esedçi çizgideki Suriye Sosyal Milliyetçi Parti 3, eski Cumhurbaşkanı adayı Süleyman Franci’nin partisi Maruni Hristiyan Marada Hareketi 3, Sami el-Cemil’in liderliğindeki Maruni Hristiyan Lübnan Tugayları (Ketaib) Partisi 3 ve Şii Hizbullah’a yakın diğer bazı partiler de 4 sandalyeye sahip oldu.