Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Lübnan Eski Başbakanı Sad el-Hariri’nin istifasıyla tırmanan Lübnan krizini çözmek için arabuluculuk çalışmalarını sürdürüyor.
Lübnan Eski Başbakanı Sad el-Hariri, geçtiğimiz cumartesi günü, Suudi Arabistan’ın Başkenti Riyad’dan geldiği Paris’te üçüncü gününü geçirirken, Beyrut’a nasıl döneceğine dair henüz bir açıklama yapmadı. Lübnanlı yetkililer tarafından yapılan açıklamalar ise Hariri’nin Beyrut’a dönmeden önce Mısır’ın Başkenti Kahire’de, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi ile görüşeceği dışında yeni bir bilgi vermiyor. Ancak yapılan açıklamalar, Lübnan Cumhurbaşkanı Michael Avn ile buluşmak üzere Beyrut’a gelen Hariri’ye yakın isimler ile Hariri arasındaki iletişime dair ortalama bir bilgi vermekten bile uzak. Hariri’nin, Beyrut’a dönüşünün akabinde, istifa mektubunu ilk elden ulaştırmak ve bazı istişarelerde bulunarak, taleplerini aktarmak üzere Avn ile görüşeceği tahmin ediliyor. İkili görüşmede, Hariri’nin istifa kararından dönmesi için kabul edilecek taleplerinin hangileri olduğunun da konuşulabileceği düşünülüyor.
Macron, Trump ile görüştü
Bu gelişmelere paralel olarak, başta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Dışişleri Bakanı Jean Yves La Drian olmak üzere, Fransız diplomasisi, uluslararası ve bölgesel aktörlerle bir dizi istişare gerçekleştiriyor.
Fransa Hükümeti, Hariri’nin Paris ziyareti için gerekli şartları hazırlama konusunda başarı sağlarken, resmi kaynakların verdiği bilgiye göre, Macron, Lübnan’daki krizden çıkış yollarını aramak ve bölgedeki gerginliği düşürmek için gerekli görüşmeleri gerçekleştirdiğini belirtiyor. Macron, bu çerçevede, ABD Başkanı Donald Trump, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guttierres ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman Bin Abdulaziz ile bir dizi istişarelerde bulundu. Bazı kaynakların bildirdiğine göre, Macron, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile de görüşme gerçekleştirdi. Elysseé Sarayı kaynakları, Macron’un, söz konusu liderlerle yaptığı görüşmelerde, Ortadoğu’daki genel durumu ve bölgeye istikrar ve barışın nasıl getirilebileceğini konuştu. Söz konusu kaynaklar, Macron’un bu görüşmeleri önümüzdeki günlerde de sürdüreceği bilgisini verdi.
Hariri’nin, Hizbullah ile aynı hükümette yer alması imkansız
Fransız kaynakların verdiği bilgiye göre, diplomatik faaliyetlerin, iki hedef üzerinde yoğunlaşması düşünüldüğü, bu hedefler, Lübnan içi ve çevresinde, siyasi ve güvenlik istikrarını sağlayarak, devlet müesseselerinin devamlılığını sağlamak olduğunu belirttiler. Hariri’nin istifasıyla başlayan Lübnan’daki siyasi krizin bitirilmesi için çalışmalar yürüten Macron, ülkede siyasi boşluk doğmasını engelleyecek yeni bir siyasi uzlaşının temellerini atmak istiyor. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için hangi unsurların kullanılacağını açıklamayı reddeden kaynaklar, görüşmelerin devam ettiğini vurguladılar. Kaynaklar, Hariri’nin istifadan dönmesi için istifa ederken öne sürdüğü talepler ile karşı mevzinin (Hizbullah ve destekçileri) buna karşı öne süreceği talepler arasında denge kurulması için çaba sarf edildiğini kaydetti. Meydana gelen zorlukların sebebi ise İran’ın bölgede oynadığı rolün gerginliği artırması olduğu ve Arap Birliği’nin doğrudan doğruya Hizbullah’ı suçlaması olduğu görülüyor. Paris’teki siyasi vasatlar, istifasının kendisine sağladığı itici güce rağmen Hariri’nin Lübnan’a döndükten sonra kendisini zorlu bir siyasi ortamda bulacağını ve bundan sonra Hizbullah ile aynı Hükümet’te yer almasının imkansız olacağını gösteriyor. Zira, Arap Birliği, geçtiğimiz pazar günü düzenlediği toplantıda, Hizbullah’ı terör örgütü olarak ilan etmiş ve Hizbullah’ı “Arap ülkelerinde teröre yardım etmek” suçlaması yönelten resmi bir karar almıştı. Toplantıya katılan Lübnan Temsilcisi ise İran ve Hizbullah ile ilgili kararın 4, 6 ve 9. Maddesine itiraz etmişti.
Fransa, İran ile yükselen bir gerilim içinde
Fransa, bununla birlikte, son zamanlarda kendini İran ile yükselen bir gerilim içinde buldu. Dışişleri Bakanı La Drian’ın İran’a yönelik sözlerine İran tarafından cevap verilmesi ve Cumhurbaşkanı Macron’un, İran’ın bölgede daha az saldırgan bir politika takip etmesini istemesi üzerine Tahran tarafından sert bir cevap verilmesi, Macron’un yılbaşında gerçekleştirmeyi düşündüğü Tahran ziyareti öncesi gerilimi artırırken, İran’ı uyguladığı balistik füze programı ve nükleer program nedeniyle baskı altına almak isteyen ABD Başkanı Donald Trump’ın, Macron ile yaptığı görüşme gerilimi daha da artırıyor. Beyaz Saray kaynaklarının bildirdiğine göre, Trump ve Macron arasındaki görüşmede, “İki Başkan, İran’ın bölgenin istikrarını bozan faaliyetlerine karşı ortak hareket etme konusunda uzlaşıya vardı.”