Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKYB) Başbakanı Neçirvan Barzani ve Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani’yi Elysee Sarayı’nda kabul etti. Heyetler arası görüşme sonrasında basın toplantısı düzenlendi. Toplantının ardından Macron, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’ye telefon görüşmesi aracılığıyla, iki Kürt yetkilinin, merkezi hükümetle diyalog başlatmak için kabul ettiği tavizler hakkında bilgi vereceğini açıkladı.
Macron ayrıca, İbadi’ye “diyaloğu geciktirmeksizin, derhal başlatma” çağrısı yapacağını söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanının belirttiğine göre, Kürdistan Hükümeti, Federal Mahkeme’nin Irak’ın birliği konusundaki kararıyla İbadi’nin beklediği durumlara ve belirlediği koşullara yanıt verildiğini söyledi. Bu bağlamda Elysee Sarayı’na yakın kaynaklara göre, Paris Bağdat ve Erbil arasındaki ilişkileri eski haline getirecek çözümleri bulmak için Kürt tarafının vereceği tavizleri açıkladı.
Kaynaklar bu durumun, referandum sonrasında bölgeye uygulanan kısıtlamaların kaldırılması için yeterli olduğunu, özellikle de Kürtlerin, Merkezi Hükümet gözetiminde sınır kapıları ve Irak Kürdistan dış sınırları konusunda şartları kabul ettiğini belirtti. Bu unsurların, durumun çözümü için yeterli olacağını söyleyen Macron, “Irak Hükümeti ve Bölgesel Yönetim sorumluluğuyla sağlanacak siyasi bir çözüm için Paris, elinden gelen her şeyi yapmaya hazırdır” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Macron’un daveti üzerine gerçekleştirilen Kürt heyetin Paris ziyareti hala devam ediyor. Elysee Sarayı’na yakın kaynakların Şarku’l Avsat’a belirttiğine göre, Irak Hükümetine yönelik ziyaret konusunda 10 gündür devam eden karşılıklı görüşmeler ele alındı. Ziyaret sırasında gerçekleştirilen toplantıda iki unsur üzerinde duruldu. Bu bağlamda ilk olarak, Irak’ın birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünü ele alınırken, ikinci olarak ise, Barzani’nin Bağdat’la olan ilişkilerinde ilerle kaydetme arzusu dile getirildi. Fransız kaynakları, Macron’un, Mesud Barzani’nin yeğeni Neçirvan Barzani ve eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin oğlu Kubat Talabani tarafından temsil edilen “yeni kuşağa” inandığını ve bu kuşağın, Erbil- Bağdat arasındaki ilişkilerde çözüme ulaşacağını söylediğini belirtti. Kaynaklar ayrıca, “Bağdat’ta veya Bağdat dışında, yakın bir zamanda” Fransa tarafından başlatılan bir diyaloğun beklendiğini kaydetti.
Paris, çatışan taraflarla kurduğu iyi ilişkilere dayanarak Irak dosyasında oynayabileceği bir rol olduğunu düşünüyor. Bu bağlamda Barzani, Fransa’nın Irak’ta yaşanan sorunların çözümünde önemli bir rol oynadığını belirtti. Elysee kaynakları, Fransız diplomatların, taraflar arasında kolaylaştırıcı bir rol oynamak istediğini, bu sebeple de Türkiye ve İran ile Kürt meselesine dair temas halinde olduklarını ifade etti.
Bugün Paris, Irak- Kürdistan dosyasında nasıl ilerleyeceğine dair net bir vizyona sahip görünüyor. Bu bağlamda Macron, Fransa’nın Irak’ın bütünlüğü ve Kürtlerin haklarının korunması için elinden geleni yapacağını söyledi. Fransa Cumhurbaşkanına göre, diyaloğun 4 unsura dayalı olarak yapılması gerekiyor. Bu unsurlar ise ilk olarak; “Irak’ın sınırlarının merkezi hükümet tarafından kontrolünün meşruluğunun tanınması gerektiği”, ikincisi; “İbadi’nin Paris’e geldiğinde taahhüt ettiği “son yıllardır Irak’a yerleşen Haşdi Şabi güçlerinin silahsızlandırılması ve tüm milislerinin aşamalı olarak dağıtılması”, üçüncü unsur olarak, “diyaloğun, tüm bölgelerin ihtiyaçlarının karşılanması için bütçe ödeneklerinin adil bir şekilde dağıtılması” ve son olarak da “özellikle Kürdistan topraklarının belirlenmesiyle Irak anayasasının 140. maddesine saygı gösterilmesi” durumları ifade edildi. Söz konusu bu unsurlara dayanarak Paris, “mümkün olan en kısa sürede” bir diyalog yapma çağrısında bulundu. Macron, Fransa’nın Irak’ın bütünlüğü ve Kürtlerin haklarının korunması için elinden geleni yapacağını ifade etti.
Macron’un Haşdi Şabi’nin silahsızlandırılması konusundaki açıklamalarının, özellikle el-İbadi ve Fransa Cumhurbaşkanının sunduğu gereklilikler açısından gerçekleşmesi olası görünmüyor. Ancak Macron, sınır kapıları ve dış sınırlar konusundaki talepleri açısından Irak Hükümeti’ne yönelik büyük adımlar atarken, Kürtlerin referandum ve sonuçlarından vazgeçtiğini ima etti. Bu noktaya dair açıklamada bulunan Barzani, “Bölgesel Yönetim, yeni bir aşamaya girdi. Referandum sona erdi. Bu konudaki tutumumuzu açıkladık ve
Federal Hükümetin Irak’ın birliği konusundaki kararlarına olan bağlılığımızı ifade ettik.” dedi.
Öte yandan Şarku’l Avsat’ın “Neden Bölgesel Yönetim yetkilileri, referandumun hiç gerçekleşmemiş gibi sona erdiğini söylemiyor?” sorusuna ise kaynaklar, “Kürtlerin, referandum oylarının büyük bir kısmını kaybettiğini kabul etmesi zor” cevabını verdi.
Barzani ve Talabani’nin Paris ziyaretiyle, Paris ve Erbil, herkes tarafından bilinen ulusal bir diyaloğu başlatacak temelleri ortaya koydu. Görüşmeler sırasında Macron ve Barzani, anayasa hükümlerine bağlı olarak Irak’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve egemenliğini defalarca yineledi.