Paris: Mişal Ebu Necm

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Muhammed bin Selman, İran’ın emperyalist projesi kapsamında terörizmi desteklediğini, Hizbullah ve Husiler gibi terörist milisleri finanse ettiğini belirtti.

Prens, ‘el-Kaide’ gibi örgütlerin liderlerini destekleyen, İran’ın yayılmacı bir ideolojiye sahip olduğu, çok yıkıcı projelerden biri olduğunu vurguladı.

Üsame bin Ladin’in oğlunun halen İran’da olduğuna ve babasının yerine el-Kaide’nin başına getirildiğine dikkat çeken Veliaht Prens, İran’ın, nükleer anlaşmadan sonra elde edilen fonları, halkının refahı ya da gelişmesi için yatırım yaparak kullanmadığına bilakis radikalizm ideolojisini yaymaya çalıştığına işaret etti.

İran’ın 150 milyar dolarlık nükleer anlaşması sayesinde elde ettiği fonun, bir dolarını dahi İran’da bir proje başlatmak veya bir yol yapmak için kullanmadığı, bu fonu terörizmi desteklemeye tahsis ettiğini söylerine ekle ekleyen Veliaht Prens dahası, İran’ın nükleer bomba yapması için bir ya da iki yıla ihtiyacı olduğunun altını çizdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, dün Fransa’daki Cumhurbaşkanlığı sarayı Elysee’de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile ortak bir basın toplantısı düzenledi. Veliaht Prens toplantıda yaptığı açıklamada, ülkesinin kimyasal saldırıya tepki olarak Suriye rejimine karşı olası eylemlere katılabileceğini belirtirken, bu olası eylemlerin ne olduğu ile ilgili bir soruyu, “Ortaklarımızla anlaşma yapmamız gerektiriyorsa, bu yapmaya hazır olacağız” şeklinde yanıtladı.

Cumartesi günü Suriye’nin Duma kentine yapılan kimyasal saldırı sebebiyle Fransız hükümetini Suriye rejimine karşı askeri olarak harekete geçmeye eğilimli görünen Fransa Cumhurbaşkanı ise, Paris’in askeri bir operasyon başlatma konusunda karar vermesi gerektiği belirterek, bu operasyonun ‘Suriye rejiminin kimyasal yeteneklerini’ hedefleyeceğini söyledi.

Rusya ve İran’a Suriye’deki konumları ve birliklerinin hedef alınamayacağı konusunda ‘rahatlatıcı’ mesaj vermekte hızlı davranan Macron, “Kararımızı önümüzdeki günlerde açıklayacağız… Alacağımız kararlar, hiçbir şekilde, rejimin müttefiklerini hedeflemeyecek veya kimseye yönelik olmayacaktır. Yalnızca rejimin kimyasal yeteneklerini hedef alacaktır” şeklinde konuştu. Macron, Fransa’nın ‘gerginliği artırmak istemediğini’ vurguladı. Ancak, Paris çokta uzakta görünmeyen askeri olarak harekete geçme kararı öncesinde, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) diplomatik çalışmalarını sürdürürken, Doğu Guta’da güvenli çıkışlar sağlayarak ve yardım götürerek insani durumu iyileştirmeye çalışıyor.

Veliaht Prens’i ağırlamaktan dolayı duyduğu ‘mutluluğu’ dile getiren Fransa Cumhurbaşkanı, Veliaht Prens tarafından kendisine iletilen Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’in Riyad davetine bu yıl bitmeden önce icabet edeceği sözünü verdi. Fransa ve Suudi Arabistan’ın, bakanların ve yetkililerin üzerinde çalıştığı ‘uzun vadeli bir ortaklık kurma’ konusundaki ortak arzusuna dikkat çeken Macron, ülkelerin karşılaştığı ‘yeni zorlukların’ dikkate alındığının altını çizdi.

Fransa Cumhurbaşkanı konuşmasında, Veliaht Prensin ziyareti vesilesiyle Elysee Sarayı’nın başlatılmasını umduğu yeni stratejik ortaklığın, bu yıl sonundan önce hayata geçirilmesi için hazırlıklarına devam edildiğini belirtti. Suudi Arabistan’la yapılan iş birliğinin özellikle dört eksen üzerine kurulu olduğuna dikkati çeken Macron, bunlardan en önemlisinin terörle mücadele olduğunu, Riyad’ın, 25-26 Nisan tarihlerinde Paris’te düzenlenecek olan terör finans kaynaklarının kurutulması konulu konferansa üst düzey bir heyet göndereceğine işaret etti. Ancak bu terörle mücadele ekseni, Macron’a göre, daha çok Suriye, Irak ve Lübnan dahil olmak üzere ‘terör unsurlarının temelini oluşturan’ ülkelerdeki terörle mücadele ve bölgenin istikrarını artırmak için ortak bir eylem planı anlamına da geliyor. Macron, ayrıca Lübnan Başbakanı Saad Hariri’nin ‘Veliaht Prens’in isteği üzerine’ resmi yemeğe davet ettiğini sözlerine ekledi.

Öte yandan Veliaht Prens Muhammed bin Selman açıklamasında, Suudi-Fransız ortaklığının özellikle şuan içinden geçilen dönem için çok önemli olduğunu vurgularken, Suudi Arabistan’ın imkanlarının sadece yüzde 10’unu kullanabildiğine dikkat çekerek, “Hedefimiz, Vizyon 2030 çerçevesinde Asya, Afrika ve Avrupa arasında merkezi bir bölge olmak” ifadelerini kullandı.

Macron, Veliaht Prens’in İran hakkındaki sözlerini desteklediğini ifade ederek, İran ile nükleer anlaşmaya füze yasağını dahil ederek anlaşmayı tamamlamak istiyoruz. Suudi Arabistan’a yönelik herhangi bir tehdide izin vermeyeceğiz. Suudi Arabistan’ın yanında yer alacağız. Husi füzelerinin tehdidine karşı bilgi alışverişinde bulunacağız. Suudi Arabistan’ın İran’ın bölgedeki yayılma politikasına karşı durmasını anlıyoruz” şeklinde konuştu.

Yemen dosyası ile ilgili olarak Fransa Cumhurbaşkanı, bu yaza kadar Yemen’deki insani duruma ilişkin Paris’te bir konferans düzenleme konusunda Veliaht Prens ile anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Veliaht Prens ise, Arap Koalisyonu güçlerinin insan haklarına saygı duymamak, kıtlığa ve sivillerin ölmesine yol açma suçlamalarını reddederek, meşru güçlerin Sana’dan sadece 20 kilometre uzakta olduğuna, istedikleri zaman buraya müdahale edebileceklerine ancak sivillere zarara vermemek adına bunu yapmadıklarına dikkat çekti. Her savaşta ya da çatışmada ‘hataların’ olabileceği görüşünü belirten Veliaht Prens, ancak önemli olanın bu hataların bilerek mi yoksa bilmeden mi yapıldığını sormak olduğunu söyledi.

Suudi Arabistan’ın hatalardan kaçınmak, planlama ve katılım mekanizmalarını geliştirmek için dost ülkelerle birlikte çalıştığına işaret eden Veliaht Prens, ayrıca Suudi Arabistan’ın Yemen’in en büyük destekçilerinden ve bağışçılarından biri olduğunun altını çizdi.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Macron, Fransa’nın Suudi Arabistan’a silah satışını savunarak, Fransa hükümetinin uluslararası kurallara saygılı olduğunu ve satışlara bu kurallar göz önünde bulundurularak karar verdiğini vurguladı. Savunma konusunda iki ülkenin Kızıl Deniz’in güvenliği ve Somali’deki terörle mücadele konusundaki çalışmalarına değinen Macron, Suudi Arabistan’ın, Afrika Ortak Gücünü desteklemek üzere 100 milyon dolar yardım ve kalkınma programlarına katkıda bulunma sözü verdiğine işaret etti.

Veliaht Prens ise, bu ülkelerin terör karşısında oldukça ‘zayıf’ olduklarına ve bu nedenle yardım edilmeleri gerektiğini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı basın toplantısının sonunda, ‘genç lider’ ifadeleriyle Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ı övdü. Veliaht Prens’in reform ve modernizasyon projesinde başarılı olacağına dair duyduğu derin inancı ifade eden Macron, Fransa’nın onun yanında yer aldığının altını çizdi. Basın toplantısında, Suudi Arabistan Vizyon 2030 projesi ile yakından alakadar olduğu gözlemlenen Macron ile Veliaht Prens arasındaki yakın ilişki gözlerden kaçmazken, Macron’un, Veliaht Prens’e şahsi yakınlık gösterdiği gözlemlendi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ı Elysee Sarayı’nda ağırlayan Fransa Cumhurbaşkanı iki ülkenin heyetlerinin katılımıyla gerçekleştirilen Suudi-Fransız stratejik ortaklık konseyi toplantısına başkanlık etti. Toplantıda Suudi Arabistan-Fransa ilişkileri, stratejik ortaklık ve çeşitli alanlarda ikili işbirliklerinin geliştirilmesi gibi konular ele alındı. Veliaht Prens, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz’in selam ve takdirlerini Fransa Cumhurbaşkanına iletirken, Macron da selamlarını Kral Selman’a iletti. Toplantıda, Suudi-Fransız ilişkileri, stratejik ortaklık ve çeşitli alanlarda ikili işbirliği konularının daha da geliştirilmesi görüşülürken, Ortadoğu’daki son gelişmeler, bölgenin güvenlik ve istikrarı için yapılan çalışmalar masaya yatırıldı.

Bununla birlikte toplantı sonrası, el-Ula kenti miras ve tarihi eserlerin geliştirilmesi konusunda bir işbirliği protokolü imzalandı. Sözleşmeyi Suudi Arabistan tarafı adına Prens Bedr bin Abdullah bin Muhammed bin Farhan imzalarken, Fransa tarafı adına Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian imzaladı.

Yine aynı şekilde, Suudi Arabistan Turizm ve Tarihi Eserler Komisyonu Başkanı Prens Sultan Bin Selman Bin Abdülaziz’in yerine vekalet eden, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr ve Fransız mevkidaşı Jean Yves Le Drian, Komisyon ile Fransa ve Avrupa Dışişleri Bakanlığı arasında turizm alanında bir işbirliği protokolü imzaladı.

Protokol, otellerin, kültür turizminin, çevre, iş ve denizcilik faaliyetlerinin sınıflandırılmasının yanı sıra turizm sektöründe faaliyet gösteren insan kaynaklarının geliştirilmesi, amaçların yönetimi alanında deneyim alışverişinde bulunulması ve turizm sektörünün geliştirilmesini hedefliyor.

Fransız Kültür Bakanı Francoise Nissin ile Suudi Dışişleri Bakanı el-Cubeyr arasında imzalanan bir diğer protokol anlaşması da miras alanında gerçekleştirildi. Bu protokol ile miras alanındaki deneyimler ve tarihi alanların yönetimi, sergilerin düzenlenmesi, müzelerin idaresi bilgi ve deneyimin aktarılması amaçlanıyor. Ayrıca el sanatları ve geleneksel üreticiliği geliştirme, geleneksel mirası sürdürecek çırakların eğitimi için ortak eğitim kursları düzenlenmesi hedefleniyor.

Suudi Arabistan ve Fransa, ‘Suudi Arabistan Vizyon 2030’ çerçevesinde Suudi Arabistan Silahlı Kuvvetlerini geliştirmek, teknoloji transferi ve yerelleştirmek için iki ülke arasında savunma işbirliği anlaşmaları imzaladılar. Bu anlaşmalar ile her iki ülkede, eğitim ve iş olanakları sağlanması ve Afrika’nın Sahel bölgesindeki terör gruplarının faaliyetlerini sona erdirmek için kurulan ‘G5 Sahel Ortak Gücü’ desteklemek üzere gerekli tedbirlerin tamamlanması amaçlanıyor.

Öte yandan Veliaht Prens önceki akşam Paris’e geldikten sonra Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ile görüşmüştü. Görüşmede iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve stratejik işbirliği alanları ve bunları geliştirme yolları gözden geçirilirken, ‘Vizyon 2030’ çerçevesinde özellikle savunma ve askeri açıdan ümit verici fırsatlara değinildi. Bununla birlikte, Ortadoğu ve dünyadaki gelişmeler, terörle ve radikalizmle mücadele çabaları masaya yatırıldı.

Dün Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire ile gerçekleştirilen toplantıya bir takım Fransız işadamları da eşlik etti. Toplantıda, teknolojinin yerelleştirilmesi, milli insan kaynaklarının niteliğini artırılması ve gelecek vaat eden yatırımları çekilmesi gibi konular başta olmak üzere bir dizi ortaklık ve yatırım fırsatlarını artırmaya odaklanıldı.

Veliaht Prens dün BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Direktörü Audrey Azoulay ile de bir araya geldi. Toplantı, Suudi Arabistan’ın 2030 vizyonu doğrultusunda kültürel açıdan Suudi Arabistan’ın imkanları ve UNESCO ile sürekli işbirliği gibi konuların geliştirilmesi gözden geçirildi.

Dün Fransız Ulusal Meclisi’nin bazı milletvekilleri ile Paris’te bir araya gelen Veliaht Prens ve heyeti, iki dost ülke arasında birçok ortak alandaki koordinasyon bağlantılarını görüşürken, bir takım ortak ilgi alanlarını ele alındı.

Paris’teki bazı dini liderlerle de bir araya gelen Veliaht Prens toplantı sırasında, birlikte yaşama ve hoşgörünün teşvik edilmesi konusunda dindar insanların önemini vurguladı. Tüm bu toplantılar sırasında resmi heyeti üyeleri Veliaht Prens’e eşlik etti.