Moskova: Raid Cebir
Moskova ve Paris, ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açtı. Rusya’ya resmi ziyarette bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılan görüşmelerin ardından iki lider, Ukrayna kriziyle başlayan ve dört yıl süren durgunluk döneminden sonra iki ülke arasındaki iletişim kanallarını yeniden açmak konusunda anlaştı.
Rus basınının ‘çıkmazı giderme’ olarak tanımladığı Putin-Macron zirvesi, İran nükleer anlaşması, Suriye’deki son durum, Ukrayna ve Libya krizi gibi uluslararası ve bölgesel konularda acil diyalog başlatma gündemi ile açıldı.
Washington’ın anlaşmadan çekilmesi sonrası İran nükleer programına ilişkin son gelişmeler, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un göreve gelmesinden bu yana Rusya’ya yaptığı ilk ziyarette önemli bir yer tuttu. Putin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov, Moskova’nın nükleer anlaşmayı ve İran’da faaliyet gösteren Avrupalı ve Rus şirketleri, ‘ABD yaptırımlarına karşı korumak için Paris ile uyumlu bir tutum sergilemek üzere belli adımlar atmasının önemini’ vurguladı.
Putin, iki ülke arasında görüş ayrılıkları içeren konulara rağmen görüşmeye ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve işbirliğinin artırılmasının gereğine işaret ederek başladı. Macron ise, Rusya-Fransa ilişkilerinin olumlu bir seyir izlediğini belirterek, açık ve kapsamlı görüşmeleri sürdürme konusundaki arzusunu dile getirdi.
‘Avrupa ile diyalogda yeni bir aşamaya geçiş’
Rus diplomatlar zirveye dair beklentilerin ‘çok büyük olmaması’ gerektiğine işaret etse de, iki lider arasındaki görüşmenin ‘çıkmazı gidermek’ ve kapsamlı ve kapsayıcı bir diyalog başlatmak için ilk önemli adım olduğunu söyledi. Kremlin’e yakın bir kaynak, Moskova’nın zirveyi ‘Avrupa ile diyalogda yeni bir aşamaya geçiş’ olarak gördüğünü aktardı.
Macron’un ziyaretinin, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Rusya’ya gitmesinden bir hafta sonra gerçekleştiğine dikkati çeken kaynak, her iki ziyarette de Rusya’nın, Batı’nın kendisine yönelik yaptırımlarını gündeme getirmediğinin, Avrupa’nın da Moskova’nın Ukrayna ve Kırım konusunda tutumunu değiştirmediğinin farkında olduğunu kaydetti. Rus kaynak, son iki ziyaretin de ‘Washington’ın Rusya’yı uluslararası camiadan uzaklaştırma çabalarının başarısız olduğuna’ işaret ettiğini söylerken, aynı zamanda Avrupalı liderler arasında, Rusya ile diyalog olmadan bölgesel ve uluslararası krizlerin hiçbirini çözülemeyeceğine dair bir farkındalık oluştuğunu belirtti.
Rus diplomat, son dönemde Washington tarafından İran nükleer anlaşması ve İsrail büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması konularında atılan tek taraflı adımların ardından Putin ile Macron arasındaki zirvenin, ‘İran ve Filistin konusunda yakın tutumlar içerisinde olan ve ABD’nin yaptırımlarından olumsuz etkilenmekten çekinen Rusya ve Avrupa’yı birbirine yaklaştırdığı’ değerlendirmesini yaptı. Tüm bunlara rağmen halen önemli anlaşmazlıklar olduğunu belirten diplomat, Fransa’nın İran’la nükleer anlaşmada değişiklik yapılması yönünde bir eğilim gösterirken, Moskova’nın anlaşmanın değişmesine karşı çıktığını hatırlattı.
Rus basını: Avrupa kızgın
Rusya basını ise, Avrupalı liderlerin ülkeye peş peşe yaptığı ziyaretlerin, ABD’nin İran nükleer anlaşması konusundaki tutumuyla büyük zarar görecek olan Avrupa’nın ‘kızgınlık derecesini yansıttığını’ kaydetti. Basında yer alan haberlerde, Cumhurbaşkanı Macron’un ‘krizden en az kayıpla çıkmak’ için bir seçenek bulmaya çalıştığına işaret edildi.
Yaptırımlara rağmen ticaret arttı
Öte yandan Rusya, Moskova’nın önemli bir ortağı olan Fransa ile enerji işbirliği alanında ikili düzeyde ilişkileri güçlendirmeyi hedefliyor. Macron’un Rusya ziyaretinde St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’na da katılması, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da güçleneceğinin sinyallerini veriyor. Söz konusu ziyaretin, yaklaşık 50 farklı ticari anlaşma ile sonuçlanması bekleniyor.
Fransa, Rusya’nın en büyük 12. ticari partneri konumundayken, iki ülke arasındaki ticaret hacmi Rusya’ya uygulanan Avrupa yaptırımlarına rağmen son iki yılda artmış, geçen yıl yüzde 16’lık bir artışla 15 milyar dolara yükselmişti.