Arkeologlar, Orta Amerika’daki hâkim topluluklardan birini oluşturan eski Maya uygarlığı hakkında neler bulabileceklerini görmek için yoğun yeşil alanlarda arama yaparak zamanlarını boşa harcamışlar. Bu fikir yavaş yavaş yaygınlaşırken son yapılan keşif her şeyi ters köşe etti. Keşfi yönetenlerden biri olan Thomas Garrison, araştırmaların, ‘olağanüstü’ olduğu ve ‘oyunun kurallarını değiştireceğini’ ifade etti.

En yeni teknoloji ve uçaklara monte edilen tarayıcı radarların kullanılmasıyla bilim insanları, Maya halkı tarafından inşa edilen, savunma surları, evler, binalar, tarım alanları ve hatta yeni piramitler gibi binlerce yapı keşfettiler. Geçtiğimiz salı günü gerçekleşen keşif, insanların Maya uygarlığının boyutu ve genişliği hakkındaki görüşlerini yeniden şekillendirdi.

Yeni keşfe katkıda bulunan National Geographic televizyon kanalında görevli Kaşif Albert Yu-Min Lin, The New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, “Geniş ormanlarda kaybolmuş bir dünya, aniden ortaya çıktı. Bu uygarlıkla ilgili her şeyin keşfedildiğini sanıyordum. Ancak bir başka yeni keşifle karşımıza çıktı” şeklinde konuştu.

“Bu keşif yeni araştırmalara taban olacak”

Projeyi yöneten, New York’taki Ithaca Üniversitesi’nden arkeolog ve dijital araştırma teknikleri uzmanı Thomas Garrison, keşfin, ‘olağanüstü’ olduğu ve ‘oyunun kurallarını değiştireceğini’ söyleyerek, bu keşfin daha önce Maya uygarlığının izleri hakkında yaptıkları araştırmalarının taban seviyesini değiştireceğini belirtti.

Gelişmiş lazer cihazı kullandılar

Avrupalı ve Amerikalı arkeologlardan oluşan bir grubun, yeni bir teknoloji olan ‘Lidar’ sistemini kullanılarak elde ettiği keşif, Guatemala’daki Maya Mirası ve Doğası Kurumu aracılığıyla duyuruldu. Lidar sisteminin çalışma prensibi, yüzeylere saniyede 150 bin atıma varan hızlı lazer darbeleri gönderen ve daha hızlı bir şekilde geri dönen son derece gelişmiş bir lazer cihaza dayanıyor. Bu işlem defalarca kez tekrar ediliyor ve böylece bilim insanlarına farklı türlerde topografik bir harita hazırlamaları imkânı sunuyor. Araştırmacıların gömülü Maya uygarlığının kalıntıları üzerinde büyüyen yaklaşık yarım milyon hektarlık ormanı taraması, bilim insanlarının aylar süren bir çalışmayla bilgisayar destekli modeller üretmesine yardımcı oldu. Bilim insanlarının ulaştığı görüntü, Maya uygarlığının bulunduğu bölge ve çevresini şaşırtıcı bir şekilde ortaya koymuştu.

Bilim insanları, dünyanın daha neler barındığını ortaya çıkarmak için benzer bir araştırma yaptılar. Angkor’daki antik şehirleri ve Kamboçya ormanlarındaki gizemli uygarlık Khmer imparatorluğunun kalıntılarını ortaya çıkardılar. Aslında, Lidar sistemi, Brezilya’nın en yoğun ormanının ortasında bile uygarlıkları keşfedebileceğini kanıtladı.

“Teknik verilerin sadece yüzde 8’i kullanıldı”

Thomas Garrison The Washington Post’a yaptığı açıklamada, “Teknik verilerin, sadece yüzde 8’i kullanıldı. Çünkü arkeolog olarak bu küçük yüzdelik bölümde ihtiyaç duyduğumuz her şey vardı. Geriye kalan yüzde 92’lik kısımda çalışmaktan bizi kurtardı. Bu büyük kısım ise orman bilimi konusunda son derece değerli bilgiler var. Orman yangınlarının hasarlarının nasıl düzeltilebileceğini, karbon emisyon oranlarının belirlenmesi ve diğerler pek çok olayın nasıl olduğunu öğrenmek için kullanılabilirler” dedi.