İngiltere Başbakanı Theresa May, Avrupa Birliği’nden (AB) çıkış süreci Brexit planı, bakanların istifaları ve ABD Başkanı Donald Trump’ın tartışmalara neden olan açıklamalarının ardından siyasi krizle karşı karşıya.

AFP’nin haberine göre Muhafazakâr Eski Eğitim Bakanı Justine Greening’in AB’den çıkış için ikinci bir referandum yapılmasını talep etmesinin ardından May’in önerdiği Brexit stratejisine yöneltilen eleştiriler şiddetlendi. Brexit karşıtı olan Greening, May’in AB’yi ticarete konu etmeden AB ticaret kurallarına uyma planının ‘olabilecek en kötü şey’ olduğunu söyledi. Bunun uygulamasının bir sonucu olarak hükümet ve parlamentodaki derin bölünmelere dikkat çeken Greening, May’in de bağlı olduğu Muhafazakâr partinin önde gelen üyelerinden bu planı destekleyenlerin toplanması için kararın seçmenlere bırakılması gerektiğini söyledi.

Kararı halk versin çağrısı

Greening, ‘The Times’ gazetesinde kaleme aldığı makalede, tek çözümün Brexit konusundaki nihai kararın politikacıların elinden alınıp halka bırakılması olduğunu belirtti. May, 2016 yılında İngiliz halkının yüzde 52’si Brexit’e onay verdikten sonra ikinci bir referandum fikrine sıcak bakmadı. Ancak Greening’in ‘halk oylaması’ fikrinin onaylanması kampanyaya büyük bir ivme kazandıracak.

May eleştirilerin odağı oldu

Eski Bakan’ın tutumu, May’in AB ile yakın ticaret ilişkilerini sürdürmeyi içeren yeni planına bir darbe olarak kabul edildi. May’in yeni planı tamamen ayrılık yanlısı olan Muhafazakârların eleştirisine neden olmuştu. Geçtiğimiz hafta Boris Johnson ve David Davis, May’in planını protesto ederek istifa etmişti. Ayrıca çok sayıda üst düzey hükümet yetkilisi de istifa etti. Bunların sonuncusu ise Hazine Bakanı Yardımcısı Scott Mann oldu.

May’in planını çökertmekle tehdit ettiler

AB karşıtları, dün gece Avam Kamarası’nda, Brexit’ten sonra yeni gümrük sisteminde yapılacak değişiklikler konusunda bir taslak kararın oylaması sırasında güçlerini gösterme fırsatı buldular. Avam Kamarası üyeleri, May’in planını çökertmekle tehdit ettiler. Muhalefet işçi partisi tarafından desteklenmezlerse çoğunluğu elde etmek mümkün görünmüyor. Ancak oylama alenen hükümet karşıtı olan milletvekillerini ortaya çıkaracak.

May planını savundu

May, bu hafta Brüksel’de müzakerelerin devam etmesi ile AB ile ilgili planını bir başka yönden test edecek. 27 AB lideri önümüzdeki Cuma günü, plan hakkındaki ilk görüşmelerini gerçekleştirecek. May, geçtiğimiz hafta sonu planını savunurken, AB ile ticareti koruyacak ve İrlanda’daki sınır engellerinden kaçınmak için başka bir alternatif olmadığını ifade etti.

İngiltere Başbakanı, Trump’ın planın ABD ve İngiltere arasında AB mahkemelerinin yetkilerini sona erdireceğini, İngiltere’ye göç kontrolü ve kendilerine özel ticari politikalara sahip olma olanağı sağlayacağını vurguladı.

Eski Brexit Bakanı’ndan destek

AB karşıtı olanlar, planın İngiltere’yi Avrupa’ya yakın tutacağına inanıyor. Öte yandan Eski Brexit Bakanı David Davis, Financial Times gazetesinde yayınlanan makalesinde, “Hükümetin planı kendi ekonomimizi özgür bir şekilde yönetmemize imkan tanıyacak. AB’den ayrılmak ve kararları hakkında bir yetkimizin bulunmadığı kurumların koyduğu yasalara boyun eğer vaziyette kalmak gerçekten zor olacak” ifadelerini kullandı. May ise The Mail On Sunday gazetesinde kaleme aldığı makalede, AB karşıtı olan milletvekillerine ‘hedefe odaklanmaya devam etme’ çağrısında bulundu.

Planı kabul etmeyen AB yanlıları cephesinde ise, İşçi Partisi’nden olan Eski Başbakan Tony Blair, bunun ‘karmaşık bir sonuca’ götüreceğini söyledi. Çok sayıda milletvekili tarafından sınır ticareti vergisi (gümrük yasası) ile ilgili yasa hakkında değişiklik teklifleri sunuldu. Teklif AB ile yeni bir birlik için öneriler içeriyor olsa da May tarafından şiddetle reddedildi.

“May’in partisinde çatlağa neden olacak”

AB karşıtı Muhafazakâr milletvekillerinden oluşan Avrupa Araştırma Grubu Başkanı Jacob Rees-Mogg, May’in planının partisinde çatlağa neden olacağı konusunda uyarıda bulundu. Ress-Mogg, Başbakan’ı AB’de kalmayı desteğinden kurtulamamakla suçlarken, BBC’ye verdiği demeçte, “May, AB’de kalma yanlılarındandı hala da öyle” dedi.

Ress- Mogg, May’in gidişatı değiştirmek için hala vakti olduğunu söylerken, mevcut planın, muhalif seslerin desteği olmadan meclisten geçemeyeceğini ifade etti. Ress- Mogg, BBC’ye yaptığı açıklamada, parlamenter bir hesaplamanın kesin sonucu May’in fikirlerini değiştirmek zorunda kalacağı yönünde olduğunu belirtti.