Savaş uçakları, Kuneytra bölgesini hedef alırken, saldırıların bölgede savaşa zemin hazırlayabileceği ifade edildi. Aynı şekilde hükümet ile barış yapmak istemeyen muhalif unsurların, Suriye’nin güneyindeki Dera şehrinden tahliyesi de başladı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Kuneytire’nin bombalanmasının Dera ve Kuneytire kırsalındaki “ölüm üçgeni” olarak bilinen alanlara yönelik müzakerelerin başarısızlığı çerçevesinde geliştiğini söyledi. Rejimin, Golan sınırının 11 km uzağındaki Kuneytire’de yer alan Masharah’a operasyon başlattığı ifade edildi. Lübnan’da yayın yapan el-Meyadin kanalı tarafından aktarılana göre rejim güçleri, Masharah tepesine doğru ilerlemeye devam ediyor.
Çatışmalar, BM Geri Çekilme Gözlemci Gücü (UNDOF) bölgesinde belirlenen çizgiden 4 km uzaklıkta yaşanıyor. Bölge, 1973 Arap- İsrail savaşını takiben 1974 yılından bu yana BM gücü tarafından takip edilen bir alan.
SOHR ve muhalifler, bombardımanın Rus savaş uçakları tarafından gerçekleştirildiğini ifade ederken, Ortadoğu ve Körfez Askeri Analiz Merkezi – Enigma Başkanı Riyad Kahveci, Suriye uçaklarını ülkenin güneyinde Rusya- İsrail anlayışı çerçevesinde Kuneytire’ye ulaşmaya cesaret edemediğini vurguladı.
Rejim güçleri, işgal altındaki Golan tepeleri ile sınır olan stratejik Kuneytire bölgesinin yüzde 30’unu kontrol ederken, muhalifler ise yüzde 70’nin kontrolünü elinde barındırıyor.
Bir yerel kaynak tarafından Alman Haber Ajansı’na (DPA) aktarılana göre, rejim güçleri Kuneytire’deki Masharah’ın kontrolünü ele geçirmek üzere sabahın erken saatlerinde bölgeye askeri operasyon başlattı. Kaynak, güçlerin Kuneytire’ye doğru ilerlemek üzere Dera’daki ölüm üçgeni bölgesinde yer alan Tal el-Mal’in kontrolünü yeniden sağlamak için ikinci bir operasyon daha başlattığını söyledi.
Suriye muhalefeti DPA’ya yaptığı açıklamada, sivillerin Kuneytire’ye yönelik geniş çaplı göç hareketleri çerçevesinde rejim güçlerinin Masharah, Neba el-Saher ve Kum el-Başa bölgelerine füze saldırısı gerçekleştirdiğini ifade etti. Rejim güçleri, geçtiğimiz ayın başlarında bölgenin kontrolünü ele geçirmek için Kuneytire’ye askeri takviyede bulunmuştu.
Bu bağlamda SOHR, 4 hava saldırısının gerçekleştiğini belirtirken, “Bölgedeki bir alana yaklaşık 850 füze fırlatıldı. Rejim güçleri ve muhalifler arasında şiddetli çatışmalar çıktı” dedi. Merkez, 3’ü subay olmak üzere rejim güçlerinden 18, muhalif gruplardan da 13 kişinin öldüğünü bildirdi.
Diğer taraftan SOHR, Dera saldırılarının yaraları henüz sarılmamışken, Kuneytire’deki operasyonların yeni bir savaş başlatabileceği konusunda uyarıda bulundu. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Dairesi tarafından yapılan yazılı açıklamada, “On binlerce yerinden edilmiş vatandaşa rağmen, Kuneytire’de 160 bin kişi yaşıyor” ifadelerine yer verildi.
Öte yandan Riyad Kahveci Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Tüm grupların ayrılmasını öngören bir anlaşma neticesinde, Dera’da ‘uzlaşı’ adıyla yaşananlar gibi DEAŞ’ı bitirmek üzere yapılan genel anlaşma ışığında, Kuneytire’deki muhalefetin kontrolü altındaki alanlar, unsurlara boyun eğdirmek üzere baskı altında olacak” şeklinde konuştu.
Diğer taraftan bölgenin rejimin eline geçmesinin ardından muhalif grupları ve aileleri, 15 Temmuz’da Suriye’nin güneyindeki Dera’dan ayrılmaya başladı. Dera’daki muhaliflerin tahliyesinin, Rusya’nın Suriye’deki tarafları uzlaştırma merkezinin arabuluculuğu ile yapılan anlaşma kapsamında gerçekleştirildiği belirtildi.
SOHR, Dera şehrinin batısında yer alan Neva şehrine yönelik müzakerelerin ise devam ettiğini ifade etti. Neva, Dera’da en fazla nüfusa sahip kasaba olarak biliniyor.
Aynı şekilde Fransız Haber Ajansı (AFP), yüzlerce muhalifi ve aile üyelerini taşıyan 15 otobüsün, 15 Temmuz’da Dera’dan ayrıldığını belirtti. AFP, kayıtlara göre 750 kişinin bölgeden ayrıldığını ifade etti.
Bir muhalif yetkili olan Ebu Beyan’ın Reuters’a yaptığı açıklamaya göre, Dera’daki muhaliflerin çoğu, muhalefet kontrolündeki kuzey bölgelerinin belirsizliğiyle yüzleşmek yerine Rusya’nın ‘Suriye yönetiminin koruma sağlayacağı” vaadi çerçevesinde bölgede kalmayı tercih etti. Ancak ayrılmaya karar veren muhalif Abdullah Musaleme, “Binlerce şehidi ve yaralıyı unutmayacağız. Ruslara ya da rejime güvenmiyorum” dedi.
Devlet televizyonu durumu, “Çözümü reddeden teröristlerin, Dera’dan Suriye’nin kuzey bölgelerine kadar uzanan alanlardan tahliyesi başladı” manşetiyle duyurdu. AFP ise erkeklerin Rus askerler tarafından, kadınların ise rejimi destekleyen kadınlar tarafından kontrol edildiğini ifade etti.
AFP’ye göre söz konusu kontrol noktası, günler önce açıldı. Aynı şekilde tahliyenin Dera’da ‘Rusya ve hükümet ile barış yapmak istemeyen’ unsurları içerdiği ifade edildi. Zorlu istişarelerin bir sonucu olarak sağlanan anlaşma, muhalefetin ağır silahları devretmesini ve kademeli olarak devlet tarafından kontrol edilen kurumlara girmelerini şart koşmakta.
Suriye’nin resmi haber ajansı SANA’ya göre, Dera’daki silahlı gruplar, 15 Temmuz’da Suriye ordusuna ağır silahlarını teslim etmeye başladı.
Ajans, muhalif gruplara ait tank ve silahların fotoğraflarını paylaşırken, “Dera’da sağlanan anlaşma uyarınca kaçırılan 5 kişinin de serbest bırakıldığını” vurguladı.
Resmi medya organları, anlaşmanın uygulanma sürecinin geçtiğimiz Cumartesi günü başladığını duyurdu. Bu bağlamda ağır ve orta ölçekli silahların tesliminin, rejim güçlerinin şehre girmesinin önünü açtığı ifade edildi.