Pakistanlı milyonlarca seçmenin oy kullanmasından saatler sonra ülke tarihindeki en tartışmalı seçim sonuçlarına dair tahminler farklılık gösterdi. Ancak kamuoyu anketleri, seçimlerin askeri kuruluşların zaferiyle sonuçlanacağını ortaya koymakta.

Bu çerçevede seçim arifesinde yapılan kamuoyu anketleri, ankete katılanların kimliğine göre sonuçlarda bir çatışma yaşandığını gösterdi. Orduya ve İmran Han liderliğindeki Pakistan Adalet Hareketi’ne yakın kaynaklar, partinin 272 sandalyenin yaklaşık 100 tanesini kazanabileceğine işaret etti.

İmran Han, Şerif ile mücadele ediyor

Pakistan medya kuruluşlarına bağlı oylama merkezleri, sonuçların orduya yakın İmran Han liderliğindeki Adalet Hareketi ve eski Başbakan Navaz Şerif’in kardeşi Şehbaz Şerif liderliğindeki Pakistan Müslüman Birliği Partisi arasında yakın olduğunu ortaya koydu. Oylama merkezlerine göre her bir partinin yaklaşık 90 sandalye elde etmesi beklenirken, uluslararası Gallup enstitüsünün Pakistan’daki şubesi, yaptığı ankette Pakistan Müslüman Birliği Partisi’nin yaklaşık 100 sandalyeye ulaşacağını belirtti. Aktarılana göre bu durum, her iki tarafın da tek bir hükümet kurmasını zorlaştırıyor.

Eski Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari liderliğindeki Pakistan Halk Partisi hakkında ise kamuoyu anketleri farklı sonuçlar ortaya koydu. Bazı kuruluşlar partinin, yaklaşık 35 sandalye kazanacağına dikkati çekerken, bazıları da 60 sandalyeyi geçebileceklerini ifade etti.

Dinci partiler geriliyor

İslamabad’daki batılı diplomatik taraflar ve ordu ile Pakistan medyasına yakın kaynaklar, Navaz Şerif hükümetindeki eski İçişleri Bakanı Nisar Ali Han ve bağımsız müttefiklerine dikkati çekerken, seçimlerde bir sürprizin yaşanacağını ve gelecek parlamentoda yaklaşık 40 sandalye elde edeceklerini ifade etti. Aktarılana göre Pakistan’daki dini partiler koalisyonuna verilen destek, 2002 yılından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Yapılan anketlerin birçoğu da gelecek parlamentoda bu partilerin 15 sandalye bile kazanamadıklarını ortaya koydu.

Pakistan’daki askeri kuruluşların ve Batı elçiliklerinin görüşleri ise “Halk” partisi ile İmran Han partisinin bir koalisyon oluşturacağı yönünde. Zira aktarılana göre Adalet Hareketi içerisindeki güçlü akımlar, Müslüman Birliği Partisi’nin popülaritesi ve nüfuzunu azaltmak için Zerdari ile ittifak kurmak üzere İmran Han’a baskı yapıyor. Eski İçişleri Bakanı Nisar Ali Han liderliğindeki bağımsızlar ve birçok küçük parti arasında kurulacak bir koalisyonun da parlamentoda rahat bir çoğunluk kazanacağı belirtildi. Ancak Adalet Hareketi’nin sandalye sayısının çoğunluğunu kazanma olasılığının, ordunun karakteri ve siyasi görüşlerine ilişkin hoşnutsuzluğu dolayısıyla İmran Han’ın gelecek hükümette başkanlığı kazanmasına olanak tanımadığı vurgulandı.

Aynı şekilde bazı çevreler, İmran Han’a alternatif ismin, Asıf Ali Zerdari döneminde eski Dışişleri Bakanı olan genel sekreter yardımcısı Şah Mahmud Kureyşi’nin olacağını belirtti. Bazı taraflar ise ABD’deki Yahudi kuruluşlar ve yabancı derneklerden sağlanan dış finansman sorununu dikkate alan yargı kuruluşları aracılığıyla İmran Han’ı gelecek parlamentodan çıkarma ihtimaline dikkati çekti. Pakistan’da kanuni açıdan yasak olan bu durum, İmran Han’ın kişiliği ve siyasi geleceği hakkında soru işaretleri doğurmakta.

Ordunun görüşü

Kaynaklar tarafından aktarılana göre İmran Han, tüm yetkileri kendi elinde tutmaya çalışırken, herhangi bir hükümetin başında da ordunun bulunmasını istemiyor. Pakistan ordusuna yakın kaynaklar, eski İçişleri Bakanı Nisar Ali Han’ın askeri kuruluşlara ve Şahvaz Şerif’e yakınlığı da dahil, çeşitli faktörlerle gelecek hükümetin başına geçme olasılığına dikkati çekti. Bu durum, Navaz Şerif yönetimi sırasında İmran Han’ın gerçekleştirdiği gibi yürüyüş ve grevlere başvurmayı engelleyecek, küçük partiler için herhangi bir Pakistan ordu politikasına muhalif olmayan genişletilmiş hükümet koalisyonu hakkında cezbedici bir faktör olacak.

Egemen pozisyon adayları arasındaki kadın bakan

Bu düşüncelerin sahipleri tarafından genel sekreter yardımcısı Şah Mahmud Kureyşi, partinin merkezi liderlik üyelerinden Şirin Mazari ve diğer üyeler de dahil İmran Han’ın partisindeki liderler, güvenlik ve askeri kuruluşlara yakın olarak nitelendirilmekte.

Bu çerçevede kamuoyu anketleri, Pencap hükümetini yöneten Müslüman Birliği, Hayber-Pahtunhva eyaletinin merkezi olan Peşaver hükümetini elinde barındıran İmran Han’ın partisi ve Sind hükümetini yöneten Halk partisi açısından il hükümetlerinin geleceğine dair çok az bir değişiklik ön görüyor. Aynı şekilde aktarılana göre, herhangi bir partinin bölgesel parlamentoda geleneksel çoğunluğa ulaşamayacağı Belucistan’da birçok partiyle koalisyon hükümeti oluşturulacak.

Bu sentez sayesinde ordu; dışişleri, savunma, finans ve iç güvenlik konularında nihai söz hakkına sahip bir hükümet bulmaya çalışıyor. Bir sonraki hükümet, birçok Pakistan kuruluşunda teknokratların kullanımına odaklanırken, Pakistan’ın kötüleşen ekonomisini iyileştirmek üzere çalışıyor.

Mevcut Pakistan seçimlerindeki en heyecan verici şey ise, Pencap başta olmak üzere perde arkasından ülkeyi yöneten askeri ve güvenlik kuruluşlarına karşı Pakistan’da artan genel duygu. Bu çerçevede ülkenin askeri başkenti olan Ravalpindi şehrinde büyük bir gösteri düzenlendi. Pakistan ordu karargahı ise Navaz Şerif’in tekrar aday olmasını engelleyerek 10 yıl hapis cezasına çarptırılmasına olanak sağladı. Ravalpindi, Pakistan ordusunu içten destekleyen en önemli şehirler arasında yer alıyor. Öte yandan Müslüman Birliği, sivil toplum kuruluşları ve medya organları Pakistan ordusunun seçimlere ve siyasete müdahalesine eleştiride bulundu. Pakistan’daki İnsan Hakları Komisyonu tarafından hazırlanan bir raporda, “güvenlik kurumlarının Pakistan’ın en önemli gazetesi olan “Dawn”’ın dağıtımını engellemesine”, “hükümet ve parlamentoda güvenlik kuruluşlarının müdahalesini eleştiren bir röportaj yayınlandıktan sonra Navaz Şerif’e yönelik suçlamalara” dikkat çekildi. Bu bağlamda en son suçlama dalgası, İslamabad Yüksek Mahkemesi’nin bir üyesi olan Hakim Şevket Azizi Sadıki tarafından yapıldı. Öyle ki Hakim, Ravalpindi’de bir konferansta, tüm yargı kurumlarının şu anda istihbarat ve ordunun baskısına maruz kaldığını ve Navaz Şerif’e karşı bir karar vermeyi taahhüt ettiklerini ifade etti.

Diğer taraftan seçim sonuçlarının Müslüman Birliği partisi tarafından tutulan sandalye sayısında sert bir düşüş yaşaması halinde Pencap’taki durumun kötüye gitmesinden endişe duyuluyor. Bütün beklentiler ise partinin, Adalet Hareketi karşısında Pencap’ta ilerleme kaydetmesi etrafında dönüyor.