İslamabad: Ömer Faruk

Güvenlik uzmanları ve diplomatlara göre, Pakistan ve Afganistan’ın bölgedeki istihbarat işbirliği ve terörle mücadele çabalarının koordinasyonu konusunda bir anlaşmaya varamaması, bölgede konuşlanan silahlı grupların çıkarına oldu.

İslamabad’daki güvenlik uzmanları ve diplomatların belirttiği gibi, bu ay başlarında Afganistan’ın başkenti Kabil’de düzenlenen son toplantıda, Pakistan Başbakanı Şahid Hakan Abbasi ve Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile iki ülkenin istihbarat servisleri, terörle mücadele konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanması ile ilgili anlaşmada başarısız oldular.

İki lider Kabil’deki toplantıları sırasında, ülkelerinin güvenlik servisleri arasında terörle mücadele konusunda işbirliği yapılmasına dair olasılıkları görüştüler. Ancak basın toplantılarında veya toplantı sonrasında yapılan açıklamalarda, istihbarat işbirliği konusuna değinilmedi.

Kabil’deki toplantının ardından Başbakan Şahid Abbasi’ye eşlik eden Pakistanlı bir yetkili tarafından yapılan açıklamada, “Afganistan ve Pakistan istihbarat servisleri arasında işbirliği eksikliği, iki ülkenin istihbarat servislerinin bir birini, teröristleri barındırmak ve desteklemekle suçlamalarıyla karşılıklı düşmanlığı, silahlı gruplar ve terör örgütlerinin çıkarınadır” ifadelerini kullandı. Pakistan, geçmişte terörle mücadele operasyonlarını yürütürken, Afgan istihbaratına sık sık teröristlere lojistik destek sağladığı gerekçesiyle suçlamalarda bulunmuştu. Afganistan istihbaratı da, Pakistanlı meslektaşlarını Taliban gruplarının NATO güçlerine karşı saldırılarını desteklemekle suçladı.

Üst düzey Pakistanlı bir yetkili, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi, “İki ülkenin istihbarat servisleri arasında güvenlik işbirliğinden bahsedilmedi. Çünkü böyle bir konuda anlaşmaya varamadık”

Geçmişte, birçok Pakistanlı ve Afgan siyasi liderler, terörle mücadele konusunda bilgi alışverişinde bulunmak için anlaşma sağlamışlardı.

ABD’li yetkililer 2016 yılında Afganistan ve Pakistan istihbarat başkanlarını bir araya getirmek üzere İslamabad’da bir toplantı yapılmasını kararlaştırdılar. Dönemin Pakistan İstihbarat Servisi Başkanı (ISI) Rıdvan Aktar’ın ortak çıkarlar ve meseleler hakkında daha iyi bir işbirliği oluşturması beklenen ortak bir istihbarat paylaşım mekanizması geliştirmesi bekleniyordu.

Afganistan’daki ABD güçleri, oluşturulması beklenen mekanizmayı ‘heyecanla’ savundu. Çünkü bu mekanizma her iki ülkede de bulunan teröristlerin diğer ülkeye karşı saldırı yapmasını engellemeyi hedefliyordu. Washington, iki ülkenin istihbarat servisleri arasındaki boşluğu dolduracak güvenlik ve istihbarat işbirliği mekanizmasının oluşturulmasının önünü açmak için perde arkasında büyük çabalar sarf ederken bir yandan da diplomatik baskı uyguladı.

Ancak ABD’nin tüm çabalarına rağmen, iki kurum arasındaki işbirliği durdu. Pakistan ve Afgan istihbarat servisleri arasındaki güvensizlik ve işbirliği eksikliği, iki ülke arasındaki sınır bölgelerinde bulunan terörist grupların faaliyetleri için verimli bir alan oluşturdu. Pakistanlı askeri komutanlar, Afganistan’da bir terör örgütünün sınır noktalarına sızmasını önlemek ve daha iyi gözlemleyebilmek için sınırda bir ABD askeri birliği konuşlandırılmasını önerdi.

Pakistanlı yetkiliye göre, Pakistan ordusu ile Afganistan’daki ABD kuvvetleri arasında sınırdaki terör örgütleri ve silahlı grupların eylemlerini engellemek üzere daha etkin bir sınır yönetimi için ortak çabalar sarf ediliyor. Ancak sınır yönetimi, istihbarat servisleri arasında şu an var olmayan ortak planlama ve bilgi alışverişini gerektiriyor. Durumu daha da kötüleştiren ise, İslamabad ve Washington arasındaki son gerilimin ardından, Afganistan’daki ABD güçleriyle güvenlik işbirliği düzeyinin düşmesi oldu. Yetkili, “Rutin güvenlik işbirliği hala yürürlükte, ancak seviyesini düşürdük” ifadelerini kullandı.