Fransa, Lübnanlıların sesine kulak vermek ve Başbakan Saad Hariri’ye destek için düzenlenen “Lübnan İçin Uluslararası Destek Grubu” toplantısına ev sahipliği yaptı. Paris’teki toplantının açılışını Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yaptı. Macron konuşmasında Lübnan’ı dinlerin bir arada yaşamasına ve azınlıklara saygının bir örneği olarak değerlendirdi. Ayrıca Lübnan’ın Fransa için sadece dost değil bölgesel dengelerin de kararlaştırıldığı bir ülke olduğunu söyledi.
Macron, uluslararası toplumun “barış ve hoşgörü dünyası” mesajını taşıdığı için “kardeşlik ve savunma bayraklarının yükseldiği” stratejik ülke olan Lübnan’ın uluslararası alanda rol alacağı organizasyonlarda da yanında yer alacağını belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanı açıklamasında “Lübnan’ın istikrarı sadece Lübnan için değil, sayısız çatışmalarla sarsılan bölge için de önemlidir. Lübnan’ın bu krizden korunması için tüm Lübnanlı tarafların ve bölgesel aktörlerin müdahale etmeme ve mesafe politikasını benimsemesi esastır. Son olaylar, Orta Doğu’yu vuran çatışmalara Lübnanlı milislerin katılmasının ülkenin tüm bileşenlerinde hasara yol açtığını göstermiştir” dedi.
Paris’teki toplantılar başlangıcından bitimine kadar “mesafe politikası”nın önemine vurgu yapıldı. İlk hafta Lübnan Bakanlar Kurulu tarafından yapılan açıklamanın içeriğinin uygulanmasına yönelik vurgu sadece söylem olarak kaldı.
Toplantının ardından düzenlenen basın toplantısında, 5 yıl önce karar verilen fakat kâğıt üzerinde kalan ilkelere bağlılık konusunda güvence vermeye çalışıldı. Hariri, “Herkes mesafe politikasını bekliyor. Lübnan hükümetinin tüm oluşumları bunu uygulamak istiyor” diyerek Lübnan’ın istikrarı için bunun hayati bir konu olduğunu belirtti.
Ancak yapılan yorumlar taahhütlerin uygulanmasını yakından takip edecek tek kişinin Hariri olmadığı yönünde. Toplantıya ilişkin nihai açıklamada belirtildiği üzere Destek Grubu, Bakanlar Kurulu tarafından özellikle mesafe konusunda alınan kararları yakından izleyecek. Bu bağlamda Destek Grubu’nun 2004 ve 2006’da BM Güvenlik Konseyi tarafından çıkarılan 1559 ve 1701 sayılı kararları uygulamanın gerekliliğine vurgu yaptı.
Fransa Cumhurbaşkanı, Paris’in Lübnan’ın istikrarına yönelik ciddi tehditleri gerekçe göstererek Lübnan kabinesinin içeriğinin tam olarak uygulanmasına olan bağlılığını ve uluslararası güç desteğinin önemine dikkat çekti. Lübnan taraflarının yükümlülüklerine ilaveten bölgenin çatışmalarına müdahale edilmemesi ve Lübnan’ın egemenliği, birliği ve toprak bütünlüğüne bağlı kalmanın herkes tarafından dikkate alınması gerektiğini belirtti. Macron, bölgede yeni bir istikrarı bozucu faktörün bulunmaması için ABD Başkanı’nın Kudüs’ün geleceği konusundaki kararının tehlikelerinden dolayı Lübnan’ın bölgesel farklılıkların mağduru olmamasının önemine değindi.
Lübnan’a Destek Konferansı’na ev sahibi Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yanı sıra, Lübnan Başbakanı Saad Hariri, ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile Rusya, Çin, İngiltere, Almanya, İtalya ve Mısır Dışişleri Bakanlığı temsilcileri katıldı. Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Arap Ligi, Mülteciler Yüksek Komiserliği (HCR) ve Dünya Bankası (WB) temsilcileri de konferansa katılarak destek verdi.
Kaynakların bildirdiğine göre Hizbullah’ın silahsızlandırılmasını doğrudan isteyen ABD ve İngiltere dışişleri bakanları oldu. Diğer katılımcılar ise silahsızlanma da dâhil olmak üzere uluslararası kararların uygulanması çağrısında bulundu.
Tillerson yaptığı konuşmada, Washington’ın terörist tehditlerle karşı karşıya olan Lübnan ordusunu desteklemeyi asla bırakmadığını kaydetti.
Katılımcılar, Lübnan hükümetine Hizbullah’ın silahları konusunda çözüm yolu bulması için savunma stratejisinde fikir birliğine ulaşılmasının önemine değindi. Görüşmelere geri dönme çağrısında bulundu. Ayrıca Lübnan’ın güneyindeki Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) için desteğini yineleyerek Lübnan Silahlı Kuvvetleri’ni işbirliğine çağırdı.
Lübnan’ın toprak bütünlüğüne vurgu
Lübnan’ın Paris’teki toplantıdan kazanımları sadece siyasi değildi. Bununla birlikte katılımcılar toplantıların sonunda Lübnan’ın istikrarına, güvenliğine ve egemenliğine bağlılıklarını, Lübnan makamlarının ve kurumlarının çalışmalarını restore etme ve yaklaşan seçimleri uluslararası standartlara uygun olarak hazırlama çabalarına verdikleri desteği vurguladı. Açıklamada, devletlere ve bölgedeki örgütlere Lübnan’ın egemenlik ve toprak bütünlüğünün korunması için çalışılması ve siyasi istikrar, sosyal, ekonomik ve finansal destekte bulunulması çağrısı yapıldı. Hariri’nin istifasından dönmesini memnuniyetle karşılayan katılımcılardan kişisel destek de aldı.
Toplantının somut getirilerinin olmaması hakkında Şark’ul Avsat’a açıklamalarda bulunan Fransız diplomatlar, “Bunun olması normal. Çünkü bu bir bağış değil siyasi bir konferans” dedi. Bununla birlikte Lübnan konferanstan eli boş dönmedi. Zira Macron, güvenliğin yanı sıra Lübnan’ın karşı karşıya bulunduğu zorluklardan birinin de ekonomik zorluk olduğunu düşünüyor. Paris’in ve katılımcıların desteğini vurgulamasının önemi önümüzdeki mart ayında düzenlenmesi planlanan 4. Paris Konferansı’nda belli olacak. Lübnan yatırımlarının desteklenmesi ve altyapıya odaklanılması için bir konferans düzenlemesini istiyor. Macron ve Hariri Lübnan’a yardım edilmesi gerektiği görüşünde. Hariri’ye göre Lübnan bu konuda fatura ödüyor. Bu nedenle bu yılın başındaki Brüksel toplantısında Ürdün ve Türkiye’den sonra Lübnan’a odaklanılacak.
Ülkesindeki istikrarın Suriyeli mültecilere bağlı olduğuna vurgu yapan Hariri, Lübnan’ın 1,5 milyon Suriyeli göçmeni ağırladığını ve bunun da ekonomik bir boyutu olduğunu söyledi. Lübnan’da Suriyeli mültecilerin dayattığı zorluklarla yüz yüze kalınırken ülke vatandaşlarının da ihtiyaçlarına cevap verilmesi gerektiğini belirtti. Bu bağlamda Paris bildirisinde koşullar izin verdiği takdirde yerinden olmuş kişilerin güvenli bir şekilde, zorlama olmadan, BM kolaylaştırması ve uluslararası insan haklarına uygun olarak geri dönme ihtiyacının önemi vurgulandı. Sınır dışı etmekten kaçınma ilkesi hatırlatıldı. Hariri, krizin çözülebilmesi için mültecilerin insani şekilde ülkelerine dönmelerinin önemine dikkat çekerek ülkedeki ilgili kurumların altyapısının güçlendirilmesi ve bunun için uluslararası toplumun destek vermesi gerektiğini ifade etti.
Paris’in ardından Lübnan ordusunun güçlendirilmesi için ocak 2018’de, İtalya’nın başkenti Roma’da bir askeri yardım konferansı düzenlenecek.