Brent ham petrol fiyatının dün yüzde 1.1 oranında artmasına, Suudi Arabistan’a ait iki petrol tankerinin Kızıldeniz sularında İran destekli Husi milislerin saldırısına uğraması ve ardından Suudi Arabistan’ın tedbir olarak Babu’l Mendeb Boğazı’ndan petrol sevkiyatını geçiçi olarak durdurmasının neden olduğu düşünülse de bu durum gerçeği yansıtmıyor.

Öncelikle petrol piyasaları, Suudi tankerlerinin Husi milisler tarafından uğradığı saldırıdan etkilenmedi. ABD ticari ham petrol stoklarının geçtiğimiz hafta düşüşe geçmesine ilişkin dün yapılan açıklama gibi diğer gelişmeler, bu fiyat artışına katkıda bulundu. ABD ham petrolü dün neredeyse aynı fiyattan işlem görüyordu.

Suudi Arabistan’ın Babu’l Mendeb Boğazı’ndan petrol sevkiyatını geçici olarak durdurma kararının fazla endişeye sebep olmamasının iki ana faktörü var. Bunlardan ilki, Suudi Arabistan’ın Babu’l Mendeb üzerinden büyük miktarda ham petrol ihraç etmiyor olması.

İkinci faktör ise ülkenin doğusunu batısına bağlayan büyük bir boru hattı seçeneğinin daha bulunması. Petrol, bu seçenek ile Suudi Arabistan’dan, Kızıldeniz kıyısındaki Yenbu şehrine taşınıyor. Böylece, Suudi Arabistan’ın Avrupa pazarlarına ulaşması sağlanıyor ve ülkedeki Doğu-Batı boru hattı, günde yaklaşık 5 milyon varil petrol ham petrolü taşıyor. Bu seçenek, Suudi Arabistan’ın Babu’l Mendeb Boğazı’ndan petrol sevkiyatını geçici olarak durdurma kararının ardından petrol piyasalarının tepkisini hafifletti.

Fakat, petrol piyasalarını endişelendirebilecek tek bir durum var. O da, Babu’l Mendeb Boğazı’ndaki hareketin tamamen durdurulması. Babu’l Mendeb’in tamamen kapatılması, Suudi Arabistan, Kuveyt, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) gelen petrol tankerlerini Afrika kıtasının güney taraflarından dolaşmak zorunda bırakacak. Bu da doğal olarak maliyeti artıracak ve böylece dünya piyasalarındaki petrol fiyatları yükselecek.

ABD Enerji Bilgi İdaresi tarafından yapılan 2016 yılı tahminlerine göre, Babu’l Mendeb Boğazı üzerinden günde 4.8 milyon varil ham petrol ve petrol ürünleri taşınırken, bunların yaklaşık 2.8 milyonu Avrupa’ya yöneldi, diğer 2 milyonu da Avrupa’dan Orta Doğu ve Asya’ya yelken açtı.

Kızıldeniz’i Arap Denizi’ne bağlayan Yemen ve Cibuti arasındaki Babu’l Mendeb Boğazı, Avrupa petrol türevlerinin dünya pazarlarına gelişi için önemli bir yol olsa da, bir kıyas yapıldığında, 2016 rakamlarına göre üzerinden günlük 18.5 milyon varil petrol taşınan Hürmüz Boğazı çok daha önemli bir konumda.

Bu bilgi ışığında, İran Devrim Muhafızları’nın, İran’ın petrol ihracatını önemli ölçüde azaltmayı hedefleyen ABD yaptırımlarına karşılık olarak Hürmüz Boğazı’ndan petrol gemisi geçişlerine izin vermeyecekleri konusunda tehditte bulunması oldukça dikkat çekiyor.