Polonya – İsrail ilişkilerinde yeni bir gerginlik meydana geldi. Polonya hükümeti, İsrail Eğitim Bakanı Naftali Bennett’in ziyaretine karşı çıktığını duyurdu ve İsrail Başbakanı Netanyahu’yu durumu zorlaştıran bir tavır takınmak ve devlet liderlerine nasıl hitap edeceğini bilmemekle suçladı. Polonya Hükümet Sözcüsü Joanna Kopcinska yaptığı açıklamada “Bennett’in ziyareti gerçekleşmeyecek” dedi.
Varşova’daki siyasi kaynaklar bu durumun İsrailli Bakan’ın daha önce yaptığı bir açıklamadaki küstah sözleri sebebiyle yaşandığına işaret etti. İsrail Eğitim Bakanı tartışmaya neden olan açıklamasında “Polonya’ya bütün Polonyalıların Nazilerin Yahudilere yönelik uygulamalarına nasıl katkıda bulunduklarını anlatmak için gideceğim. Yahudi soykırımında Polonyalıların Nazilerle suç ortaklığı yaptığı suçlamasını yasaklayan yasa tasarısını yürürlüğe koymalarının bir hata olduğunu söyleyeceğim” ifadelerini kullanmıştı.
Polonya basında yer alan haberde resmi olmayan bir kaynaktan aktarılan bilgilere göre çarşamba günü yapılması planlanan ziyaret Başbakan Yardımcısı Jaroslaw Gowin tarafından iptal edildi. Habere göre karar, İsrailli Bakan Bennett’in “Tarihin kanıtladığı şeyleri açıkça ifade etmekte ısrarcıyım. Polonya halkı Holokost sırasında Yahudilerin öldürülmesinde aktif rol oynamıştır” açıklamalarının basında yer almasının ardından alındı.
Bennett, ziyaretinin iptal edilmesinden sonra yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Polonya hükümeti ziyaretimi iptal etti. Çünkü suçlarından bahsettim. Bu benim için bir şereftir. Bu karar, gelecek kuşağın halkımızın yaşadığı felaketi öğrenmesi için önemli bir derstir. Ben de bunun öğrenilmesine önem veriyorum. Polonya hükümeti bu kararla bir takım kazanımlar elde etmeye çalışsa da karar Holokost’un öğrenilmesi konusunda önemli bir rol oynayacak. Polonya’daki soykırım kamplarının Almanya tarafından inşa ve idare edildiği doğrudur. Ancak bu durum nedeniyle Polonyalıların sorumluluklarından kaçmalarına izin verilmemeli. Polonyalılar soykırım sırasında yaklaşık 200 bin Yahudi’nin öldürülmesine katkıda bulundular.”
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, önceki gün bir grup İsrailli gazeteciyi Varşova’ya davet etti. İki saat süresince gazetecilerin sorularını ayrıntılı olarak yanıtladı. İsrail’i aniden öfkelendiren yasanın iki yıldır parlamentoda tutulduğunu ve Netanyahu hükümetinin bunu gayet iyi bildiğini ancak herhangi bir itirazda bulunmadığını veya yorum yapmadığını söyledi. Yasa tasarısının meclis komisyonunda kabul edilmesinin ardından İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Moskova’ya gittiğini ve Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldiğini belirten Başbakan Morawiecki, Netanyahu’nun Polonya’yı tahrik etmeye ve tarihini nasıl yazacağını öğretmeye çalıştığını ifade etti. Polonya Başbakanı yasanın Varşova meclisinde kabul edilmesinin akabinde Netanyahu’nun kendisiyle iletişime geçtiğini ve yasayı yürürlükten kaldırmasını istediğini kaydetti.
Morawiecki açıklamasının devamında “Ülkelerin liderleriyle bu şekilde konuşulur mu? Bir liderden bir yasanın iptal edilmesi talebinde bulunma hakkını kendisinde nasıl görebiliyor?” ifadelerini kullandı.
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, tartışmalara rağmen söz konusu kanun tasarısını imzaladı. Cumhurbaşkanı Duda ayrıca tasarının özünün değiştirilmeden yapılabilecek olası değişiklikler için Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi kararı aldı. Yeni yasa Yahudi soykırımında Polonyalıların Nazilerle suç ortaklığı yaptığını söyleyenlere yönelik 3 yıl hapis cezası öngörüyor. İsrail ise yasanın Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesini olası bir değişiklik için umut ışığı olarak görüyor.