İranlı yetkililer, Tahran’daki üniversitelerde sosyoloji alanında dersler veren çevre aktivisti Prof. Dr. Kavus Seyyid İmami’nin gözaltına alınarak Evin Hapishanesi’ne gönderilmesinden birkaç gün sonra “intihar ettiğini” duyurdu.

İmami’nin ölüm haberi İran çapında büyük bir şoka neden oldu. Yargı yetkilileri, yaşananların casusluk iddiası nedeniyle yürütülen davayla ilişkili olduğunu belirtti.

Hükümet yetkilileri ve milletvekilleri, resmi açıklamaların şüpheli olduğunu ifade ederek emniyet birimlerinden İmami’nin ölümüyle ilgili şeffaf bir soruşturma yürütülmesini istediler.

Geçen ay protesto gösterilerinde gözaltına alınanlardan bazılarının şüpheli ölümlerinin ardından gelen İmami’nin “intiharı” İran sokaklarında ve mecliste tartışmalara sebep oldu.

63 yaşındaki Seyyid İmami, İran’daki İmam Sadık Üniversitesi’nde sosyoloji dalında akademisyenlik görevi yürüten bir çevre aktivistiydi.

İran Haber Ajansı’nda (İRNA) yer alan habere göre yargı yetkilileri tarafından yapılan açıklamada, “Kanada vatandaşlığı da olan İranlı aktivist gözaltında tutulduğu sırada casusluk davası ile ilgili kendisine sunulan deliller nedeniyle intihar etti” ifadeleri yer aldı.

Profesörün oğlu Ram İmami, yetkililerin babasının Tahran’daki Evin Hapishanesi’nde “intihar ettiği” konusunda aileyi bilgilendirmek üzere annesiyle cuma günü temasa geçtiğini ifade etti. Rami İmami, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, 24 Ocak’ta tutuklanan babasının cezaevinde öldüğünü belirtti.

Reuters’in haberine göre, Seyyid İmami’nin oğlu Ram İmami açıklamasında “Babamın ölümünü anlamak imkânsız. Buna hale inanamıyorum. Ailemiz bağımsız bir kurumda otopsi yapılması talebinde bulundu” ifadelerini kullandı.

İranlı İşçiler Haber Ajansı’na (ILNA) konuşan Tahran Başsavcısı Abbas Caferi Devletabadi ise “Seyyid İmami, bir casusluk davasının sanıklarından biriydi. Ne yazık ki aleyhinde birçok itiraf yapıldı. Kendisi de suçunu itiraf ettiği için cezaevinde intihar etti” diye konuştu.

İran emniyet güçlerinin birçok kişiyi gözaltına aldığını belirten Tahran Başsavcısı, “Bu şahıslar bilimsel ve çevresel proje yürütme kisvesi altında gizli bilgileri stratejik merkezlerde topluyorlardı” dedi.

Bazı milletvekilleri ise çevre aktivistlerine yönelik son dönemde gerçekleştirilen tutuklama operasyonlarını yakından takip edeceklerini duyurdu.

Tahran Milletvekili Mahmud Sadıki, Twitter hesabı üzerinden önceki gece yaptığı açıklamada Profesör İmami’nin ölümü hakkında bilgi toplamaya çalıştığını ancak herhangi bir sonuç alamadığını ifade etti. Sadıki, daha sonra attığı tweetinde İran Başkan Yardımcısı ve Çevre Dairesi Başkanı İsa Kalantari’den yardımcısı Kave Medeni’nin tutuklanması ile ilgili bilgi aldığını belirtti.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve eski Çevre Dairesi Başkanı Masume Ebtekar, “İran’daki çevrecilerin tutuklanması hakkında yorum yapmamayı tercih ettiğini” söyledi.

Cumhurbaşkanı Danışmanı Hüsamettin Aşena da Profesör İmami’nin “intiharı” ile ilgili Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Hiçbir din sosyologu veya yaban hayat aktivisti intihar etmiyor” ifadelerini kullandı.

ABD’de eğitim gören bir sosyolog olan Profesör Kavus Seyyid İmami, Pers Vahşi Yaşam Mirası Vakfı Müdürlüğü görevini yürütüyordu.

New York’taki kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olan İran’da İnsan Hakları İçin Uluslararası Kampanya Merkezi tarafından yapılan açıklamada, Pers Vahşi Yaşam Mirası Vakfı’nın en az 9 yetkilisinin Seyyid İmami ile birlikte aynı gün gözaltına alındıkları ve tutukluların yakınlarından bilgi istedikleri ifade edildi.

İran’da İnsan Hakları İçin Uluslararası Kampanya Merkezi, İran yargı sisteminin Profesör İmami’nin ölümünün sorumluluğunu alması ve İran hapishanelerindeki tutukluların ölümleri hakkında uluslararası bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu.

Merkez tarafından yapılan açıklamada tutuklananlar arasında İran asıllı ABD vatandaşı Murad Tahbaz’ın da bulunduğunu belirtti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada “ABD’nin İran’da bir Amerikan vatandaşının tutuklandığı konusunda bilgisi var” ifadelerini kullandı.

İran’daki üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları, Profesör İmami’nin ölümünün ardından yayınladıkları mesajlarla yaşadıkları şoku dile getirdi. İran Sosyoloji Derneği tarafından yapılan açıklamada “Yetkililerden kamuoyunda acıya neden olan bu kayıpla ilgili bir açıklama yapmaları bekleniyor” ifadeleri kullanıldı.

İran kamuoyunda “gözaltına intihar” açıklamalarının gözaltındaki kişilerin işkenceyle öldürülmesini ört bas etmek için üretilen bir iddia olduğunu ifade ediliyor.