Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Güney Koreli mevkidaşı Moon Jae-in ile 3 günlük zirve görüşmelerinin başlamasıyla birlikte büyük neticelere ulaşmak istediğini söyledi.
Salı günü Pyongyang’da Moon ile resmi görüşmelere başlayan Kim, Haziran ayında ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı zirvenin siyasi istikrarı yakaladığını söyledi. Kim ayrıca, Trump ile Singapur’da bir zirve gerçekleştirmesini mümkün kılan Moon’a övgüde bulundu.
Dün itibariyle Kuzey Kore’de iktidardaki İşçi Partisi Merkez Komitesi’nin merkezinde başlayan Kore zirvesinin ilk turu 2 saat sürdü.
Kim, nükleer silahsızlanma ve Kore Savaşı’nın resmi olarak sona erdirilmesi meseleleri hakkında Washington ve Pyongyang arasındaki problemli görüşmelerin ivmesini canlandırmak hedefiyle Kuzey Kore başkentine gelen Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon ile el sıkışıp kucaklaştı.
Müzik konserine katılan ikili, Kim’in, ABD’ye ulaşabilen uzun menzilli füze testleri üzerine bilim adamları ve yetkilileri karşıladığı ve büyük kutlamalara ev sahipliği yapan büyük bir salon olan Mukrankuan’da birlikte akşam yemeği yediler. “Birlik” sloganları atan on binlerce Kuzey Koreli, iki liderin konvoyun geçişi süresince ellerindeki çiçekler ile onları selamladılar.
Moon ve Kim arasında gerçekleşen bu üçüncü zirve, son zamanlarda ABD Başkanı Donald Trump’a Kim tarafından önerilen başka bir toplantı olasılığının test edilmesi gibi olacak. Bu ziyaretle birlikte 11 yıl sonra ilk kez bir Güney Kore lideri, Kuzey Kore’ye gitmiş oldu. İki lider, daha önce nisan ve mayıs aylarında bir araya gelmiş ve ülkeleri arasındaki barış sürecini ele almıştı.
Moon, 2000-2007 yıllarında Pyongyang’ı ziyaret eden selefleri Roh Moo-hyun ile Kim Dae-jung’un izinden gidiyor.
Moon’un yardımcıları, Trump’ın Moon’dan, BD’nin geçen ay Pyongyang’a yaptığı ziyaretini iptal etmesi sonrasında, kendisi ve Kim arasında baş müzakereci olmasını talep ettiğini kaydettiler.
Washington, Pyongyang’ın 1950-1953 Kore Savaşı’nın resmi olarak bittiğini kabul etmeden önce, Kuzey Kore’nin nükleer silahsızlanma hususunda somut adımlar attığını görmek istiyor.
Kuzey Kore’nin 1950 yılında Güney Kore’yi işgal etmesi Kore Savaşı’nın patlak vermesine neden olmuştu. Ancak Kuzey Kore bugün, daha zengin olan güney komşusu ile yeniden birleşmenin önemini vurguluyor.
Moon’a 21 Eylül’e kadar sürecek ve nükleer silahlardan arınmanın ana gündem maddesini oluşturduğu resmi ziyaretinde Samsung, LG ve Hyundai Motor gibi teknoloji devlerinin üst düzey isimleri eşlik ediyor. Söz konusu kimselerin ekonomik işlerden sorumlu Kuzey Kore Başbakan Yardımcısı Ri Ryong Nam ile bir araya gelmeleri bekleniyor.
Moon ve Kim, resmi görüşmelerin ikinci oturumunu çarşamba günü düzenlemeyi planlıyor. Görüşmelerde, gerilimlerin önünün alınması ve silahlı çatışmaların önlenmesi için resmi bir deklarasyon ilanı ile ayrı bir askeri anlaşmanın yapılması bekleniyor.
Moon, Kuzey Kore ve Washington arasındaki nükleer silahsızlanma hususunda sekteye uğrayan müzakereleri yeniden canlandırmayı ümit ediyor. Kore Merkezi Haber Ajansı’ndan (KCNA) aktarıldığına göre, zirvenin, tarihte yeni bir sayfa açan iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimine ivme kazandırmak için önemli bir fırsat olacağı kaydedildi.
Kim, Singapur’da, Kore Yarımadası’nı nükleer bakımdan silahsızlandırma sözü vermişti. Bu, birkaç yoruma muhtemel bir ifade. O zamandan beri iki taraf bu cümlenin tam anlamını belirlemek için karşı karşıya geliyor. Washington, Kuzey Kore’den “nükleer silahların kesin ve eksiksiz bir şekilde kaldırılmasını” isterken, Pyongyang Kore Savaşı’nın bittiğinin resmi olarak kabul edilmesini talep ediyor ve tek taraflı silahsızlanmaya yönelik eleştirilerde bulunuyor.
Kuzey Kore iktidar partisine ait Rodong Sinmun gazetesinde salı günü yayınlanan bir makalede benzer eleştiriler dile getirildi. Müzakerelerin durdurulması hususundaki bütün sorumluluğunun Washington’a ait olduğu belirtilen makalede, “ABD inatla öncelikle nükleer silahsızlanma teorisinde ısrar ediyor” ifadeleri yer aldı.
Seul ve Washington, Pyongyang ile yakınlaşmalarında iki farklı hızda hareket ederlerken, Kim, kuzeydeki projelerin daha fazla finanse edilmesine yönelik güvenceleri elde etmek için çalışıyor. Öte yandan, diyaloğu destekleyen Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon, yarımadada olası bir çatışma tehdidini azaltmak için tarafları yakınlaştırmaya çalışacak.
Moon, BM Genel Kurulu’nun bu ayın sonunda New York’ta düzenmesi planlanan görüşmelerin oturum aralarında bir araya geleceği Trump’a sunabileceği “silahsızlanmaya doğru somut adımlar atması” hususunda Kim’i ikna etmeye çalışacak.
Moon, Seul’dan ayrılmadan önce “Bu ziyaretin bir şekilde ABD Kuzey Kore görüşmelerinin yeniden başlamasına yol açması bile kendi başına büyük bir önemi haizdir” ifadelerini kullanmıştı. Fakat analistler beklentilerin tavanını aşağı çekti.
Avrasya Danışmanlık Grubu tarafından yayınlanan bir notta, “Toplantının iyimser başlıkları olabilir. Fakat Kuzey Kore’nin nükleer silahsızlanma çabalarını hızlandırmak hususunda çok az şeyi gerçekleştirebilecek. Kim, özellikle Kuzey Kore’ye ekonomik fayda sağlayan bölgelere ilişkin Kuzey-Güney işbirliğini güçlendirmeye yönelecek. Zirvenin büyük neticelerle nihayetlenmesi hususunda Moon hükümetinin içinden ve dışından güçlü teşvikler söz konusu olacak” ifadeleri yer aldı.
Güney Kore’de yaşanan ekonomik güçlükler ile birlikte kamuoyu yoklamalarındaki popülerliği düşüş gösteren Moon, Kuzey Kore ile işbirliğine yöneldi. Ancak Güney Kore medyası Moon’un tedbirli davranması gerektiğini ve nükleer silahsızlanmaya doğru somut adımların atılması hususunu vurguladı.
Güney Kore’deki muhafazakar gazetelerden Chosun İlbo gazetesinde salı günü yayınlanan bir yazıda, “İki lider arasındaki ani olaylar nedeniyle çok sayıda insan sıkıntı yaşadı. Başkan Moon, bu zirvenin ilk, ikinci ve üçüncü gündeminin nükleer silahsızlanma olduğu yönündeki kararlılığıyla Pyongyang’a gitmeli” ifadeleri yer aldı.