Geçen yıl başlatılan etnik temizlik kampanyası, yüz binlerce Rohingyalının Bangladeş’e sığınmasına neden olurken, mültecilerin bu durumu, kamp bölgelerindeki yerel nüfus için önemli bir geçim kaynağı haline geldi.
AFP’nin haberine göre, Teknaf limanında yükünü boşaltan bir geminin kaptanı olan Burmalı kaptan Min Min, “Anlaşmazlık beni ilgilendirmiyor. İş açısından her şey gayet iyi” dedi. Geçimlerinin iyi olduğunu bildiren Min, Myanmar’a zencefil, pirinç, makarna ve Rohingyalar arasında oldukça revaçta olan bir çeşit kestane taşıdığını ifade etti.
Bangladeş’in güneyinde yer alan ve Myanmar’a bitişik olan Cox’s Bazar bölgesinde yaklaşık bir milyon mülteci bulunuyor. Bölge aylarca, Burma ordusu tarafından Arakan’dan sınır dışı edilen Müslüman azınlıktan 700 bin mültecinin akınına tanık oldu.
Mülteciler bölgede yeni bir şehir oluşturdu
Kamplar bugün, geniş alanlara yayılan çadırlardan oluşan gerçek şehirlere dönüşürken, nüfus patlaması, yerli halk için yeni ekonomik fırsatlar yarattı. Her şeyden önce yüzlerce mültecinin barınak, gıda ya da tüketim malzemeleri ihtiyaçlarının karşılanması gerekti. Mültecilerden bir kısmı yurt dışında akrabaları olması nedeniyle daha fazla paraya sahipken, bazıları ise çok zor şartlarda temel yaşam malzemelerini bölge esnafından temin etmeye çalışıyor.
Tüccarların yüzü gülüyor
Kutupalong kampında çalışan Bangladeşli tüccar Kusayr Ahmed, krizin başlangıcı olan Ağustos 2017’de haftada 5 ila 6 cep telefonu satarken şu an haftada bin 300 telefon sattığını belirtti.
Ahmed gibi çok sayıda tüccarın maaşı artarken, geçtiğimiz yıldan beri kamptaki mağaza sayısı iki katına çıktı. Dükkanlardan bazılarında, sari kumaşları satılıyor, bazılarında mücevher onarımı yapılıyor, bazılarında ise 0.3 dolar karşılığında futbol maçları canlı yayınlanıyor.
STK’ların büyük katkısı
Sivil toplum kuruluşları (STK) da yabancı bağış fonlarına dayanarak yerel ekonominin desteklenmesine katkıda bulunuyor.
STK’lar, çok miktarda inşaat malzemeleri, mutfak eşyaları ve battaniyeler satın alıyor ve binlerce Bangladeşli ve Rohingya işçi istihdam ederek ekonomiye büyük katkı sağlıyorlar. 26 yaşındaki Bangladeşli Muhammed Caşan, İngiliz bir örgütte çalışıyor. Aylık 300 dolar tutatında bir maaşa sahip. Bu, dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan Bangladeş’deki en yüksek maaş tutarı.
Ürettiklerini Teknaf limanından ihraç eden Twin Line, Rohingyaların gelişinin çalışma sektörüne olumlu etkide bulunduğunu belirtti. El emeklerinin ucuz olduğunu belirten Line, “İşçiler, gece gündüz çalışıyorlar. Ücretleri de yüksek değil” dedi.
Zorluklarla mücadele ediyorlar
Teoride, bu azınlığın üyeleri Bangladeş’te çalışma hakkına sahip değil. Çoğu işsiz durumda. Çalışma isteyenler ise günlük 3 ila 6 dolara arasında ücret karşılığında çalışabiliyorlar. Adayları seçen kamp yetkililerine de bir komisyon ödemek zorundalar.
AFP’nin haberine göre bu durum, son dönemlerde sorunları da beraberinde getirdi. Sivil toplum kuruluşları fiyatları yükselterek, zengin Bangladeşli, otelciler, restoranlar ve otomobil sahiplerini fakirlerden daha da uzaklaştırma eğiliminde. Bu da çalışma izinleri bulunmayan Rohingyaların maaşlarının azaltılmasına neden oldu.
Kamplarda suç oranı arttı
Suç, uyuşturucu ve fuhuşun açıkça arttığı kamplarda bir miktar gerilim yaşandı. Dünya Bankası bu durumla mücadele etmek için, geçtiğimiz Haziran ayında mültecilerin öncelikli olarak sağlık, eğitim ve kanalizasyon hizmetleri sunulması için Bangladeş’e yaklaşık 500 milyon dolar bağışta bulunacağını açıkladı.
Öte yandan, ABD hükümeti geçtiğimiz Cuma günü, Rohingyalara karşı ‘ciddi insan hakları ihlalleri ve etnik temizlik’ nedeniyle 4 Myanmar askeri subay ve birimleri hakkında yaptırım uyguladı. Terör ve Mali İstihbarattan Sorumlu Hazine Müsteşarı Sigal Mandelker yaptığı açıklamada “Myanmar güvenlik güçleri etnik temizlik, katliam, cinsel taciz, yargısız infaz ve diğer ciddi insan hakları ihlalleri de dahil olmak üzere, Myanmar’daki etnik azınlıklara karşı şiddet kampanyaları yürüttü. Hazine çok sayıda insanın acı çekmesine sebep olan korkunç davranışları gözetleyen ve denetleyen birim ve liderlere karşı yaptırım uygulanacağını onaylıyor” dedi.