İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bölgesel güvenliğin güçlendirilmesinin tek yolunun, bölge ülkeleri arasında bilimsel ve kültürel ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi olduğunu ifade etti. Orta Doğu’daki krizin çözümü için dış müdahalelerden uzak, çeşitli bölgesel taraflar ile ‘diyalog’ başlatılması çağrısında bulundu. Ruhani’nin bu sözlerine karşılık Hamaney, “İran Silahlı Kuvvetleri, düşünce, eylem ve kararlılık açısından güçlü insanlara ihtiyaç duyuyor” açıklamasında bulundu.

İran’ın güneydoğusunda, Umman Denizi kıyısında bulunan Çabahar Limanı’nın yeni bölümünün açılışında yaptığı konuşmada, 2013 yılında başkanlık seçimlerini kazanmasından bu yana sloganı olan ‘itidal’ çağrısında bulunan Ruhani; “Bölgede bir sorun varsa diyalog yoluyla çözülebilir” dedi.

Ruhani durumlarının iyileştirilmesini talep eden dini ve ulusal azınlıklara çağrıda bulunmasının yanı sıra Umman Denizi’ne yönelik mesajlar da verdi. Ayrıca Ruhani, özellikle halkın isteği ile ortaya çıkan ve Ruhani’nin zaferiyle sonuçlanan son cumhurbaşkanlığı seçimlerinin vaadlerinde rakiplerinin bir kart olarak kullandığı İran’a komşu ülkelerle olan ilişkilerini iyileştirmek sloganlarına olan bağlılığı konusundaki kuşkuları dağıtmaya çalıştı. İran Cumhurbaşkanı, yatırıma teşvik ederek, hükümetinin ticari ilişkiler kurması ve ekonomik durumun iyileştirilmesi konusundaki ısrarını yineledi.

Çağrıları dikkate almadı

Aynı bağlamda Ruhani, bölgedeki mevcut krizlerin önemini hafife alarak, İran’ın Orta Doğu’daki tutumunu yeniden gözden geçirme yönündeki bölgesel ve uluslararası çağrılar hakkındaki yorumları dikkate almadı. Ruhani, “ Bazıları, bölgemizdeki çatışmaların Şiiler ve Sünniler ve yabancı güçler arasında gerçekleştiğine inanıyor. Fakat bugün, bu meselelerin herhangi biri için herhangi bir etki yoktur” dedi. Ayrıca Ruhani, Çabahar Limanı ile Doğu Avrupa ve Karadeniz devletleriyle bağlantı kurmayı hedeflediğini ifade etti.

“Bölgedeki hiçbir ülke hakim güç olduğunu iddia edemez”

Limanın açılışında Ruhani, bölge ülkelerinin bu yolla birleştirilebileceğini ve bölge ülkeleriyle asırlar boyu süren dostluğunun bulunduğunu ve ilişkilerin barış içinde yaşamak üzere kurulduğunu belirtti. Ruhani “Bölgede birlik ve beraberliği düşünmek zorundayız. İtidalin olmadığı, aşırılık ve şiddetin bulunduğu ülkenin sonu zarar ve yıkım olur. Bölgedeki hiçbir ülke hakim güç olduğunu iddia edemez. Büyük güçler bile böyle bir hedefi başaramadı” dedi. Ayrıca Ruhani Belucistan bölgelerinde devrim karşıtları ve İran Devrim Muhafızları arasında 3 yıldır gerçekleşen kanlı çatışmaları yalanlayarak, “Geçmişte ülkenin güney, batı ve kuzey bölgelerinde bazı sorunlar yaşandı. Fakat en az sorun İran’ın doğusundaydı” dedi.

İstatistikler Ruhani yalanlıyor

Ruhani’nin sözlerinin aksine resmi olmayan istatistikler, İran’ın sınır bölgelerindeki askeri çatışmalarda son iki yılda 150’den fazla asker kaybettiğini ve bunların çoğunun rejime karşı çıkan Beluç gruplarının aktif olduğu doğu sınır bölgelerinde olduğunu göstermektedir.

Çabahar Limanı’nın, Tahran’ın özellikle Azerbaycan ve Rusya ile stratejik ilişkileri derinleştirmeyi amaçlayan bir ticaret hattının planlandığı kuzey-güney koridoru olmak üzere, Afganistan ve Orta Asya’ya açılan kapı olması hedefleniyor.

Beluçlar, Devrim Muhafızları’nı bu alanların demografik özelliklerini hedef alan projeleri başlatmakla suçluyor. İran hükümeti ise projelerin işsizlikle mücadele etmeyi ve bu alanlardaki eksikliği azaltmayı hedeflediğini belirtiyor.

Ruhani’nin Belucistan’a yaptığı ilk ziyaret, ikinci liderlik döneminin başlamasından yüz gün sonra gerçekleşti.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ulusal kültür çatısı altında milletlerin, halkların ve komşu ülkelerin resmi olarak tanınmasını isteyerek “Şiddet, kimseyi bir yoldan diğerine götüremez. Bir kişi dininin ve mezhebinin daha iyi olduğunu düşünürse, dininin güzelliğini işi ile ispatlamalıdır” dedi. “Gücümüz belirli ülkelere değil bölgenin gücüne bağlı. Bölge güçlü olursa, güven ve güce kavuşabiliriz” ifadelerini kullandı.

Hamaney, kuvvet komutanlarıyla bir araya geldi 

İran’ın en üst yetkili merci olan ülkenin Dini Lideri Ali Hamaney, Tahran’daki kuvvet komutanlarıyla bir araya geldi. Hamaney yaptığı açıklamada “Halka ve rejime düşmanlık besleyen içerideki düşmanların husumeti sona ermedi” dedi.

Hamaney açıklamasında ayrıca  “İran rejiminin karşısında duran muhalefet ancak askeri kapasiteyi artırmakla engellenebilir. İran Silahlı Kuvvetleri, düşünce, eylem ve kararlılık açısından güçlü insanlara ihtiyaç duyuyor” ifadesini kullandı.