ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesi karşısında Tahran hükümetinin nükleer anlaşmayı “kurtarma” ısrarının ardından Devrim Muhafızları komutanı ve Uzmanlar Meclisi Başkanı, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye yönelik eleştirierde bulundu.
Nitekim İran Hükümeti de 14 Mayıs’ta yayınladığı bildiride, anlaşmanın askıya alınmasını talep eden yetkili ve birimlerin pozisyonlarını eleştirici ifadeler kullandı. Aynı şekilde Meclis Başkanı Yardımcısı Ali Mutahhari de Anayasa Koruma Konseyi ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Ahmed Cenneti’ye açık bir mesaj göndererek, yürütmeye müdahale etmeme çağrısında bulundu. İran Yargı Erki Başkanı Sadık Laricani, Tahran’ın nükleer anlaşmaya ilişkin tutumu konusunda muhalefete katıldığını söyledi.
Hükümet tarafından yayınlanan bildiride, muhalifler “farklı pozisyonlar” sergilemekle suçlanırken, muhalefetin anlaşmaya alternatif bir plan sunmadığı ifade edildi. Resmi haber ajanslarının aktardığına göre bildiride, “Kibirlenerek nükleer anlaşmaya saldırıyorlar. ‘İran halkının yaptırımlardan uğradıkları zararlar nelerdir? Yaptırımların zararlarını önlemek için zamanında ne yaptınız?’ sorularına da cevap vermeye hazır değiller” ifadelerine yer verildi.
Bildiride, Ruhani hükümetinin nükleer müzakereleri savunucu tutumları yinelenirken, Tahran’ın nükleer anlaşmayı “ulusal çıkarların korunması” bağlamında kabul ettiği üzerinde duruldu. Söz konusu bildiri, eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın İran nükleer programlarının masraflarına yönelik ortaya attığı rakamlar çerçevesinde yayınlandı. Zira Ahmedinejad’a göre, İran’ın nükleer tesisleri 31 milyar dolar değerinde. Nitekim konuya dair son rakam, İran’ın nükleer programına 7 milyar dolar harcadığını iddia eden İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi tarafından iki yıl önce bildirilmişti.
Bu bağlamda ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesi, başta anlaşma imzalamayı reddeden Devrim Muhafızları olmak üzere son iki yılda iç muhaliflere karşı ‘nükleer müzakereleri savunma ve anlaşma imzalama konusunda’ İran hükümetine yeni bir ivme kazandırdı.
Hükümet yaptığı açıklamada, ABD’nin söz konusu kararının “anlaşmanın İran’ın çıkarlarına hizmet ettiğinin bir kanıtı” niteliği taşıdığını belirtti. Nitekim Ruhani yönetimi, Trump’ın “ABD çıkarlarına muhalif” olarak nitelendirdiği tavrına itimat göstermekte.
Öte yandan Anayasa Koruma Konseyi ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Ahmed Cenneti, geçtiğimiz Pazar günü hükümete “nükleer anlaşmadan kaynaklanan zararlar için” İran halkından özür dileme çağrısında bulundu. Avrupa’nın “İran’ın ulusal çıkarları kapsamında” net güvenceler sunmaksızın ilerlediğine dikkati çeken Cenneti, hükümetin Trump’ın attığı adıma benzer şekilde davranmasını istedi.
Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Komutanı Muhammed Ali Caferi de Washington’un bulunmadığı bir nükleer anlaşmadan şüphe duyduklarını belirtti. Geçtiğimiz hafta ABD’nin anlaşmadan çekilmesine dair memnuniyetini dile getiren Caferi, Avrupalıları da ABD politikalarını takip etmekle suçladı. Tahran’ın nükleer anlaşmaya bağlı kalamaya devam ettiğini söyleyen Caferi, uluslararası yaptırımlara da dikkati çekti.
İran Yargı Erki Başkanı Sadık Laricani ise ABD’nin anlaşmadan çekilmesine karşı en iyi cevabın “yerli enerjilere önem verme ve İranlılara güvenme” olacağını vurguladı. Laricani, ABD hükümetine de güvenilmeyeceğini kaydetti.
Öte yandan Meclis Başkanı Yardımcısı Ali Mutahhari, Anayasa Koruma Konseyi ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Ahmed Cenneti’ye protesto amaçlı açık bir mesaj gönderdi. Mutahhari, mesajda “ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesine dair kullandığınız ifadelerde, üzerinde düşünülmesi gereken birkaç nokta var. Nitekim bir taraftan Devrim Rehberi (Hamaney) gözetiminde imzalanan nükleer anlaşmayı kabul ediyor, diğer taraftan da anlaşma dolayısıyla uğradıkları zararlar için İranlılardan özür dilenmesini istiyorsunuz. Bu ifadeler, Devrim Rehberi’nin pozisyonuna karşı çelişki içermiyor mu?” ifadelerine yer verdi.